2-китап indd



жүктеу 4,98 Mb.
Pdf просмотр
бет106/176
Дата20.05.2018
өлшемі4,98 Mb.
#14827
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   176

303

Болатов,  Ю.  Абдувалнев,  Ш.  Бектуров,  А.Борибаев,  Х.Каримов,  К.Б. 

Бекетов, К. Айтазин, А. Тасымов и др.)

24

.



В  целях  систематической  публикации  диалектологических 

материа лов Институт языкознания АН Казахской ССР приступил 

к  изданию  се рии  «Вопросы  истории  и  диалектологии  казахского 

языка», шесть выпусков которой уже вышли в свет.

Следует  отметить,  что  на  уровне  говоров  изучаются  также 

иноязыч ные диалектные массивы на территории Казахстана: язык 

уйгуров  (А.  Кайдаров,  Г.  Садвакасов),  киргизов  (Н.  Бейшекеев), 

турок (Ф. Али ев) узбеков (К.Мухамеджанов) и др.

Значительное  внимание  казахскими  языковедами  уделяется 

исследованию  литературного  языка  (языка  художественной 

литературы, воп росов культуры речи). Это большая и многоплановая 

проблема,  нераз рывно  связанная  с  нормализацией  казахского 

письменного  литератур ного  языка:  научной  разработкой  норм 

орфографии  и  орфоэпии,  дифференциональным  изучением  и 

установлением  стилистических  норм,  иссле дованием  специфики 

устной и письменной речи на разных уровнях языка, выявлением 

стилистических-особенностей  языка  печати,  художествен ной, 

переводной  и  научно-технической  литературы,  установлением 

взаимодействия 

литературной 

лексики 

с 

диалектной, 



профессиональной  и  просторечной  лексикой,  упорядочением 

терминологии.  К  сожалению,  в  этой  области  сделано  еще 

недостаточно. Более благополучно обстоит дело с изучением языка 

художественной  литературы.  Исследованию  языка  отдельных 

произведений  посвящено  около  пятнадцати  диссертаций  (Р.  Г. 

Сыздыкова,  Е.  Жанпеисов,  К.  К.  Омиралиев,  М.Жакипбеков, 

X.  Каримов,  Б.  Манасбаев,  X.  Кожахметова,  С.  Хасанова,  X. 

Нурмуханов, А. Османова и др.)

25

.

В последнее время в связи с созданием Отдела культуры речи 



оживилась  работа  по  изучению  различных  вопросов  культуры 

речи.  М.Балакаев  издал  монографию  и  возглавил  выпуск  первого 

тематического сборника, посвященного культуре речи. Плодотворно 

24  С.А.  Аманжолов.  Вопросы  диалектологии  и  истории  казахского  языка.  Алма-Ата

1959; Ж.Досқараев. Қазақ тілінің жергілікті ерекшеліктері (II бөлім). Алматы, 1955.

25  Ә.Нұрмағамбетов. Түрікменстандағы қазақтардың тілі. Алматы. 1974; О. Нақысбеков. 

Қазақ  тілінің  ауыспалы  говоры.  Алматы,  1972;  С.  Омарбеков.  Қазактың  ауызекі  тіліндегi 

жергілікті  ерекшеліктер.  Алматы,  1965;  Ғ.  Қалиев.  Қазақ  диалектологиясының  мәселелері. 

Алматы. 1960; Т. Айдаров. Қазақ тілінің лексикалық ерекшеліктері. Алматы, 1975; Ш. Сарыбаев. 

Казахская региональная лексикография. Алма-Ата, 1976.




304

работают  в  этой  области  Р.  Г.  Сыздыкова,  К.  Неталиева,  У.  Айтбаев, 

И.Уюкбаев и др.

26

X.  Махмудовым  и  Ф.  Мусабековой



27

  опубликована  монография  о 

проблемах стилистики. Имеется ряд работ по вопросам теории перевода 

(М. Каратаев, С. Талжанов, У. Айтбаев, К. Сагындыков, А. Сатыбалдиев, 

3.  Жантекеева,  И.  Курманов  и  др.)

28

,  однако  изучение  этих  вопросов 



значительно отстает от переводческой практики.

Проблемами  ритмического  строя  казахского  стиха  и  песенно-

стихотворных форм занимаются литературоведы: член-корреспондент АН 

Ка захской ССР 3. А. Ахметов, С. Негимов и др.

29

 

Исключительно  важное  значение  имеет  вопрос  изучения 



терминотворческого 

процесса. 

Казахский 

государственный 

терминологический  комитет  проводит  весьма  полезную  работу  по 

упорядочению терминоло гии и созданию новых терминов. Несмотря на 

многочисленные статьи, а также ряд диссертационных работ, посвященных 

изучению узкоспеци альной терминологии (Ж.Молдажаров, Е. Молдатаев, 

Т. Байжанов, Н. Ергазиева и др.), изучение научных основ терминологии 

пока не до стигло должного уровня.

Огромная  работа  проделана  в  области  научной  разработки  и 

усовершенствования  орфографических  норм  казахского  литературного 

язы ка.  За  последние  двадцать  лет  утвердились  устойчивые  в  основном 

ор фографические  нормы,  сложившиеся  в  результате  естественного 

хода развития литературного языка, хотя некоторые из них нуждаются в 

пересмотре.

Пристальное  внимание  казахские  языковеды  уделяют  вопросам 

пунктуации

30

.

Определенные 



результаты 

достигнуты 

в 

изучении 



взаимодействия  и  взаимовлияния  родственных и разноструктурных 

26  Қ.Өмірәлиев.  XV–XIX  ғасырдағы  қазақ  поэзиясының  тілі.  Алматы.  1976;  Е. 

Жанпейісов.  Қазақ  прозасының  тілі.  Алматы,  1968;  его  же.  М.Әуезовтің  «Абай  жолы» 

эпопеясының  тілі.  Алматы,  1976;  С.  Хасанова.  Ыбырай  Алтынсарин  шығармаларының  тілі. 

Алмата, 1972; X. Қожахметова. Фразеологизмдердің көркем әдебиетте қолданылуы. Алматы, 

1972.


27  М.Б. Балақаев. Қазақ тілі мәдениеті мәселелері. Алматы, 1965; Б.Хасанов. Қазақ тілі 

мәдениеті туралы. Алматы. 1967; И. Ұйықбаев. Тіл мәдениетінің кейбір мәселелері. Алматы, 

1969; «Өрелі өнер» (Сборник статей). Алматы, 1976.

28  Х.  X  Махмудов.  Русско-казахскне  лингвостилистические  взаимосвязи.  Автореф. 

докт. дисс. Алма-Ата, 1970; Ф. Мұсабекова. Қазақ тіліндегі зат есім стилистикасы. Алматы, 1976

29  С. Талжанов. Аударма және қазақ әдебиетінің мәселелері. Алматы, 1975; Ө. Айтбаев. 

Аудармадағы фразеологиялық құбылыс. Алматы, 1975.

30  З. Ахметов. Казахское стихосложение. Алма-Ата, 1964




жүктеу 4,98 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   176




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау