Программалау тілдері жоғары оқу орындарына арналған оқулық



жүктеу 5,01 Kb.
Pdf просмотр
бет19/82
Дата16.05.2018
өлшемі5,01 Kb.
#14051
түріПрограмма
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   82

 
46 
main() 
{ float x,y,s; 
clrscr(); 
printf("\n х-ті және оның дәрежесін у-ті енгізіңіз:"); 
scanf("%f%f",&x,&y); 
s=pow(x,y); 
printf("\nНәтижесі s=%f",s); 

Бҧл программаны орындаудағы экран бейнесі тӛмендегідей болады:  
х-ті және оның дәрежесін у-ті енгізіңіз: 2.5  4 
Нәтижесі s=39.062500 
Сонымен, 
scanf()
  функциясы  символдарды,  сандарды,  сӛз  тіркестерін 
енгізу  ҥшін  қолданылады,  енгізілетін  сандар,  сӛздер  бір-бірінен  бос  орын, 
табуляция символы немесе Enter пернесін басу арқылы ажыратылады екен.   
Бақылау сұрақтары 
1. 
С программасының жалпы құрамы мен құрылымы. 
2. 
Препроцессор  директивалары түсінігі. 
3. 
Тілдің  әліпбиі  құрамы.  Операциялар  таңбалары,  айыру  белгілері,  қатынас 
таңбалары және арнайы символдар. 
4. 
Басқару тізбектері не үшін қажет және олар қалай жазылады? 
5. 
Тілдің қарапайым объектілері.Сандар мен айнымалылар, олардың жазылуы. 
6. 
Идентификатор дегеніміз не? Ӛрнек ше? 
7. 
Тілдің түйінді сӛздері. 
8. 
С тіліндегі мәліметтер типтері мен олардың ені. 
9. 
Оператор дегеніміз не, олар қандай топтарға жіктеледі? 
10. 
Бүтін сан типтері мен оларды қолдану ерекшеліктері. 
11. 
Символдық тип және оны қолдану жолдары. 
12. 
Нақты сандар типтері және оларды пайдалану. 
13. 
Символдық тіркестерді сипаттау. 
14. 
Мәліметтерді пернелерден енгізу функциясы, оның жазылу форматы. 
15. 
Нәтижені экранға шығару жолдары. 
16. 
Формат арқылы жазылатын енгізу-шығару функциясы қызметі. 
17. 
Cандардың арасында қалдырылатын бос орындардың енін қайтіп кӛрсетеді? 
18. 
Енгізу функциясының жазылуы және оның түрлендіру спецификациялары, рrintf() 
және scanf() функцияларының негізгі айырмашылықтары. 
Тапсырмалар 
1. Экранға ӛз атыңыз бен тегіңізді бір жолға және екі жолға (\n арқылы) 
шығаратын printf() функциясын жазып шығыңыздар. 
2.  х = -12,56789 санын ҥтірден соң, екі, ҥш, тӛрт және бес таңба шығатындай 
ету ҥшін, printf() функциясын қандай формат арқылы жазу керек? 
3.  scanf() функциясын екі бҥтін сан ( а және b), бір бҥтін және бір нақты сан (a 
және x) және екі нақты сан (x және y) енгізу ҥшін қандай формат тіркестері 
арқылы жазуға болады? 
4.  x және y сандарының нақты мәндерін программаға енгізіп,  
формуласы бойынша а мәнін есептеп, нәтижесін экранға шығаратын программа 
жазу керек.  


 
47 
3 C ТІЛІНДЕГІ  НЕГІЗГІ  ОПЕРАЦИЯЛАР МЕН ОПЕРАТОРЛАР 
Арифметикалық операциялар  символдар арқылы жазылады. С тілінде 
мынадай операциялар бар: 
*  – кӛбейту,  / – бӛлу,  % – модуль бойынша бӛлу (қалдықты анықтау),                      
+ –  қосу,  -  – азайту. 
Модуль  бойынша  бӛлу  бҥтін  санды  бҥтін  санға  бӛлген  кездегі    қалдықты 
анықтайды. Мысалы:     20 % 3 = 2. 
Компьютер  жадындағы  мәлімет  кӛлемін  (мӛлшерін,  енін)  анықтау 
операциясы  sizeof  объектінің  немесе  типтің  алатын  орнын  байтпен  анықтап 
береді, оның екі тҥрі бар: 
sizeof   өрнек  
sizeof тип 
Мысалы: 
#include   
int main() {    
float x = 1:                                                  
cout<<"sizeof
 
(float):"                                                     
    << sizeof (float);           
cout << "\nsizeof  x :" << sizeof  x; 
cout << "\nsizeof (x + 1.0) :"  
         << sizeof (x + 1.0); 
  return 0;  
}  
Программа жҧмысы нәтижесі 3.1 суретте кӛрсетілген. 
Мҧндағы  С++  тілінде  келтірілген  тақырыптық    файлында 
енгізу/шығаруды  басқару  кластары  жиынын  сипаттау  мәліметтері  бар. 
Iostream.h  -  енгізу/шығару  кітапханасының  стандартты  тақырып  файлы.  Бҧл 
кітапхана  программадағы  cout  ағымы  жайлы  ақпарат  береді.  Бҧл  файлда 
мәліметті  пернетақтадан  енгізуге  арналған  стандартты  cin  объект-ағымдары 
және  экранға  мәлімет  шығаратын  cout  объект-ағымдары  анықталып,  ағымға 
мәлімет беру <<  және ағымнан мәлімет оқу >> операциялары қарастырылған. 
С++ тілі стиліндегі негізгі енгізу/шығару функциялары оның кластары кітап-
ханасын  пайдаланады.  Оны  тҥсіндіру  ҥшін  тағы  бір  программа  мысалын 
қарастырайық. 
#include   // С++ тіліндегі программа 
int main() 
{  
int i; 
cout << "Бүтін сан енгізіңіз:\n";  
cin >> i; 
cout << "Сіз " << i << "санын енгіздіңіз, рахмет!";  
return 0;  

3.1-сурет. Мысал  нәтижесі
 


 
48 
Мҧндағы  <iostream.h>  –  енгізу/шығару  кітапханасының  стандартты 
тақырып  файлы.  Ол  программадағы  мәліметтер  ағымы  жайлы  ақпарат  береді, 
iostream  сӛзі  input/output  stream  cӛздерінің  қысқаша  жазылуынан 
шыққан сӛз. Бҧл файлда мәліметті пернетақтадан енгізуге арналған стандартты 
cin 
ағымы және экранға мәлімет шығаратын cout ағымы анықталып, ағымға 
мәлімет  беру  <<    және  ағымнан  мәлімет  оқу  >>  операциялары  арқылы 
орындалады. 
cin  –  ағылшынша    «С»  және  «input»    сӛздерінен,  ал  cout  –  «С»  және 
«output»  сӛздерінен қҧралған. 
cout  <<  "Бүтін  сан  енгізіңіз:\n"; 
жолы  экранға  қос  тырнақ-
шадағы сӛз тіркесін шығарып, курсорды келесі жолға кӛшіреді. 
cin  >>  i; 
жолы  пернелерден  енгізілген  бҥтін  санды  i  айнымалысына 
меншіктейді.  
cout << "Сіз " << i << "санын енгіздіңіз, рахмет!";  
жолы қос тырнақшадағы тіркестерді ӛзгеріссіз, ал i айнымалысы орнына оның 
енгізілген сандық мәнін экранға шығарып береді.  
С  тілінің  енгізу/шығару  функцияларына  қарағанда,    С++  тілінің  ағымдары 
әртҥрлі типтермен жеңіл, әрі жылдам жҧмыс істеуді қамтамасыз ете алады деп 
саналады. 
    Ағымнан  мәлімет  оқу  оны  ағымнан  алу  деп,  ал  ағымға  мәлімет  шығару 
оларды ағымға қосу деп айтылады.  
С++ тілінде бҥтін сандармен арифметикалық амалдар орындайтын тағы бір 
мысал қарастырайық. 
/* ia және ib бүтін сандарын қосу, азайту, көбейту және бөлу 
операцияларын орындау */ 
#include  
void main()  
{        // мәліметтерді сипаттау 
int ia, ib, iplus, iminus;  
float del, mult; 
      
// сандық  мәндерді енгізу  
cout << "Input ia,
 
ib:
 
\n";  //"ia,
 
ib енгіз:" сөзін шығару 
cin >> ia >> ib; // енгізілген мәндерді ia,
 
ib-ға меншіктеу 
// есептеулер 
iplus = ia + ib;  
iminus = ia - ib;  
mult = ia * ib;  
del = ia / ib; 
// нәтижелерді шығару 
cout << "plus = " << iplus << "\n";  
cout << "minus = "<< iminus <<"\n";  
cout << "del = " << del  <<"\n";  
cout << "mult = " << mult  <<"\n";  

Программа нәтижесі: 


жүктеу 5,01 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   82




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау