36
немесе кездейсоқ кіру рұқсатын пайдаланғаннан қорғау деп түсіне аламыз.
Құпиялылық, жеке тұлғалардың немесе ұйымдардың құқығы ретінде
анықталған түрі, мұнда сәйкес ақпаратты кімге және қашан берілген
жайында айтылады;
- өткенмен байланыс. Қандай да бір уақыт аралығында мәліметтерді
өңдеу жүйесін қолданатын ұйым, мәліметтерді сақтауды ұйымдастыруға,
бағдарламалар мен рәсімдерді жазуға айтарлықтай қаражат жұмсайды.
Фирма есептегіш орнатқыда мәліметтер базасының жаңа бағдарламалық
қамсыздандыруын
пайдаланған
жағдайда,
осы
орнатқыда
бар
бағдарламалармен жұмыс істей алатыны өте маңызды, себебі өңделетін
мәліметтерді сәйкес түрде жаңартуға болушы еді. Мұндай шарт ақпараттық
және бағдарламалық үйлесімділікті талап етеді, өйткені оның жоқтығы
мәліметтер базасын басқарудың жаңа жүйесіне көшу кезінде негізгі тежеткіш
фактор ретінде қалыптасуы мүмкін. Өткенмен байланыс мәселесі мәліметтер
базасын басқару құралының дамуын тоқтатпауы, әрине, маңызды;
- болашақпен байланыс. Ерекше маңызды болып болашақпен байланыс
табылады. Болашақта мәліметтер мен оларды сақтау саласы көптеген
бағыттар бойынша өзгереді. Кез-келген коммерциялық ұйым уақыт өте келе,
өзгерістерге ұшырайды. Әсіресе бұл өзгерістер мәліметтерді өңдеу
жүйелерінің пайдаланушылары үшін тым қымбатқа түспек. Ең жай деген
өзгерістерді сату үшін қажетті үлкен көлемдегі шығындар, мұндай
жүйелердің даумын өте бәсеңдетеді. Бұл шығындар мәліметтердің
жаңартылуына, өзгерістерді енгізудің нәтижелері болып саналатын,
қолданбалы бағдарламаларды ретке келтіру мен қайта жазуға шығынды
алады. Уақыт өте келе, ұйымдағы қолданбалы бағдарламалардың саны
артады, сондықтан, бұл бағдарламалардың барлығын қайта жазу мүмкін
емес. Мәліметтер базасын әзірлеудегі ең маңызды міндеттердің бірі -
мәліметтер базасын, оның өзгерсітерін қолданбалы бағдарламаларды
түрлендірусіз орындауға болатын етіп жоспарлау керек;
- қолданудың қарапайымдылығы. Мәліметтерді жалпылай логикалық
жазу үшін қолданылатын құралдар, қарапайым және көрікті болуы тиіс.
Бағдарламалық қамсыздандырудың интерфейсі соңғы пайдаланушыға
бағытталып, пайдаланушының мәліметтер базасының теориясы бойынша
қажетті білімі жоқ екенін ескеру қажет.
- Бағдарламаларды әзірлеудің визуалды технологиясы стандартты
компоненттердің формасында орналастыру бойынша қосымшаларды жедел
құруға мүмкіндік береді. Осымен бірге бағдарламаның үйлесімді коды Delphi
автоматты түрде құрылады. Мұндай технология пайдаланушылық
интерфейсті құру бойынша әзірлеушінің ескішілдік жұмысынан босатады
және мәліметтердің ішкі ұйымдастырылуы мен өңделуіне көбірек көңіл
бөлуге мүмкіндік береді.
- Two Ways Tools технологиясы компоненттермен жұмысты әлдеқайда
тиімдірек
етеді.Бағдарламалық
кодты
өзгерткен
жағдайда
Delphi
37
редакторының терезесінде сол компоненттердің өздері де өзгереді. Басқа
жағынан компоненттердің сипаты өзгерген жағдайда нысана редакторының
инспекторында (Object Inspector) олар дереу түрде код редакторының
терезесінде көрсетіледі.
- Мәліметтер базасымен жұмыс істеу кезінде Delphi қуаты мен
икемділігі төмен деңгейлі ядролық - Borland Database Engine (BDE)
процессорындағы мәліметтер базасына негізделеді. Оның қолданбалы
бағдарламаларымен қосылған интерфейсі Integrated Database Application
Programming Interface (IDAPI) деп аталады. Негізінде бұл екі атауды(IDAPI
мен BDE) бір-бірінен ажырата алмайды және оларды ұқсас сөздер деп
таниды. BDE мәліметтерге кіру рұқсатын дәстүрлі record - бағытталған
(навигациялық) тәсілін пайдаланып қалай жүзеге асыра алатын болса,
сондай-ақ мәліметтер базасындағы SQL серверлерінде қолданылатын set -
бағытталған тәсілімен де жүзеге асырады. BDE, Delphi басқа Microsoft
фирмасының Open DataBase Connectivity (ODBC) технологиясын (осыған
сәйкес, драйверлерді де) қолдана отырып, мәліметтер базасына кіруді жүзеге
асырады. Бірақ тәжірибе көрсеткендейBDE-ні қолданған жүйелердің
өнімділігі, ODBC-ні қолданбаса да әлдеқайда жоғары. ODBC драйверлері
оларды BDE-ң ішіне орналастыра алатын, арнайы „ODBC socket“ арқылы
жұмыс істейді.
- Мәліметтер базасының Borland - Paradox. dBAse, Database Desktop
барлық құралдарын BDE қолданады. Paradox пен dBase бар барлық
ерекшеліктерді BDE «мұраға ие болады», сондықтан бұл ерекшеліктер
Delphi-де де бар.
Нысана
кітапханасы
сәулеттегі
клиент-сервер
МББЖ
үшін
қосымшаларды әзірлеуді анағұрлым жеңілдететін визуалды компоненттердің
жинағын құрайды. Нысаналар өзінің құрамына - Borland Database Engine
төменгі деңгейін бірыңғай компонент түрінде жинақтап алады.
Мәліметтерге кіру рұқсатына жауапты арнайы компоненттер жинағы
және мәліметтерді көрсететін компоненттер қарастырылады. Мәліметтер
базасына кіру рұқсаты компоненті МБ байланысты жүзеге асыра алады,
сондай-ақ, таңдауды жүзеге асырады, мәліметтерді көшіреді және тағы басқа.
Мәліметтердің визуалдау компоненттері мәліметтерді кесте, жолақ,
тізім түрінде көрсете алады. Көрсетілген мәліметтер мәтінді, графикалық
немесе ерікті түрде болуы мүмкін.
Кестелер мәліметтер базасында сақталады. Кейбір МББЖ мәліметтер
базасын кесте ретінде белгіленген(көбінесе барлық жергілікті МББЖ)
бірнеше жеке файл түрінде сақтайды, алайда басқалары барлық кестелер мен
индекстерді құрайтын (InterBase) бір файлдан тұрады. Мысалы, dBase пен
Paradox кестелері дискіде жеке файл түрінде сақталады. Құрамында dBase,
DBF немесе Paradox, DB файлдары бар директорий мәліметтер базасы
ретінде қарастырады. Басқаша айтқанда, кез-келген Paradox және dBase
форматындағы файлдарды құрайтын директорий, Delphi- мен бірыңғай
