61
ЖҚЖ-да болу уақытын анықтау үшін оған қызмет көрсетудің таза
уақытын қосу қажет:
, i=1,2,3,…,n (3.9)
Есептеудің нәтижелері 3.3 және 3.4 кестелерінде келтірілген.
3.3 кесте – ЖҚЖ-ның жұмыс жасау көрсеткіштері
Ж
Қ
Ж
№
Сұранымдар
ағынының
интенсивтілігі,
с
-1
Сұранымдар
ағынының
интенсивтілігі
(модельдеу), с
-
1
Жүктеме
коэффи-
циенті
ЖҚЖ-дағы
қызмет
көрсетудегі
сұранымдар-
дың орташа
саны
Кезекте
тұру
орташа
уақыты,
с
1
1.834862
1.770
0.80913761
3.43024
1.86948
2
1.388889
1.499
0.61247222
0.96799
0.69695
3
11.930204
11.974
0.44201407
0.35015
0.02935
4
2.352941
2.452
0.54501176
0.65285
0.27746
5
0.628931
0.656
0.28301887
0.11172
0.17763
6
1.488095
1.410
0.38569940
0.24217
0.16274
7
0.978474
1.040
0.43148728
0.32749
0.33469
8
1.273885
1.281
0.56175796
0.72009
0.56527
3.4 кесте – есептеу нәтижелері
ЖҚЖ
№
ЖҚЖ-
дағы
қызмет
көрсе-
тудегі
және
кезек-
тегі
сұра-
нымдар
дың
орташа
саны
ЖҚЖ-да
болудың
орташа
уақыты,
с
ЖҚЖ-да
сұраным
дар
саны-
ның
диспеp-
сиясы
Кезек-
тегі
уақыт-
тың
диспеp-
сиясы,
с
2
Сұраным-
дардың
болмауы
ықтималды-
ғы P
0
Сұраным-
дардың
болмауы
ықтималды-
ғы P
0
(модельдеу)
1
4.20990
2.31046
2.08465
0.97698
0.19086239
0.204697
2
1.48848
1.13793
0.93736
0.57881
0.38752778
0.373248
3
0.65454
0.06640
0.35995
0.02935
0.55798593
0.552562
4
1.08503
0.50909
0.51922
0.16781
0.45498824
0.410929
5
0.24925
0.62763
0.80923
0.17763
0.71698113
0.766585
6
0.48232
0.42193
0.61779
0.16274
0.61430060
0.613595
62
7
0.61952
0.77567
0.42978
0.33469
0.56851272
0.499106
8
1.17396
1.00625
0.21170
0.38611
0.43824204
0.472076
3.4 кестеде модельдеу нәтижелері – желі құрылғыларында
сұранымдардың болмау ықтималдығы
бар баған орналасқан, i 1,2,3,..., n.
Осы көрсеткіш
ЖҚЖ-ның жүктеме коэффициенті болғандықтан
алынған. Модельдеу іс жүзінде аналитикалық есеп секілді нәтижелер берді.
Модельдеу уақыт бойынша жайылған құру, тәжірибелік зерттеу және
дұрыстау үрдісі болып табылады. Оның сипаттамасы болжанатын жүйенің
алгоритмін сілтейді және ресми түрде сыртқы әсерлердің біршама атқарымы
түрде қаралуы мүмкін. Модель сипаттауды зерттеушінің қажетіне және қолда
бар құралдарға қарай ірі немесе кіші ықшамдаулар арқылы жаңғыртады.
Тарих бойынша бірінші және қарапайым болып аналитикалық модель
болып табылады. Бұл кезде электронды есептеуіш машина аналитикалық
тәуелділіктерді есептеуіш ретінде қолданылады. Ірі жүйелердің жұмыс жасау
үрдісінің сипаттамаларын зерттеудің тек аналитикалық әдістері арқылы
талдау қиынға соғады: едәуір дәрежеде ықшамдалған тәуелділіктерді
қолдануға тура келеді, сондықтан модельдеудің дәлдігіне және сенімділігіне
әсер етеді.
Алынған нәтижелер имитациялық модельдеу арқылы тексерілді. 3.3
кестеде модельдеу кезінде алынған мәліметтері – әрбір ЖҚЖ кірісіндегі
сұранымдар
ағынының
интенсивтіліктері
бар
баған
орнатылған.
Аналитикалық және имитациялық есептеу нәтижелерінің келісілуі әртүрлі
түрлі желілер құрылғыларының жұмысын имитациялайтын ЖҚЖ кірісіндегі
сұранымдар ағынының интенсивтіліктерінің дұрыс жасалуын растайды.
63
3.1 сурет – АӨО-нің жауап беру уақытының гистограммасы
3.2 АӨО жауап беру уақыты ықтималдықтарының таралу заңы
Ақпараттарды өңдеу орталығы өңдеуге сұранымдардың кездейсоқ
ағыны және келіп түсетін сұранымдар орындалуының кездейсоқ уақыты
кезінде жұмыс жасайды. Жоғарыда жүргізілген зерттеулер АӨО-ні M /M /1/∞
түрлі жаппай қызмет көрсету жүйесі ретінде қарасытруға мүмкіндік береді.
ЖҚЖ-ның осы шартты белгіленуі қарапайым кіріс ағынды, қызмет көрсету
уақытының экспоненциалды таралуын, бір қызмет көрсетуші құрылғыны
және жаңа сұранымның келіп түсу ықтималдығы жүйеде бар сұранымдар
санынан тәуелсіз шексіз кіріс ағынды білдіреді. АӨО-нің жауап беру уақытын
есептеу – жүйеге сұранымның сыртқы ортадан – M /M /1/∞ моделі бойынша
ауқымды қолданушылар коллективінен келіп түсу мезетін есептеу тәжірибелік
мәліметтермен жақсы үйлеседі, сондықтан АӨО-нің жұмыс жасауының ITIL
стандартына сәйкестігі сұрағына жауапты ЖҚЖ-ның әртүрлі модельдерін
қолданып табамыз.
Адамдар
әртүрлі
тапсырмаларды
машинамен
диалог
жасау
тәртіптемесінде шешетін алғашқы адам-машина жүйелерін жасау кезінде
жүргізілген зерттеулер бойынша егер жауап беру уақыты 2 секундтан асатын
болса қолданушыда теріс эмоциялар пайда болуын көрсеткен [16]. АӨО
стандарты жүйеге тапсырыс берушімен келісілген жауап беру уақытының
рұқсат етілген шамасын көрсетеді.
