31
Қоршаған
Энергия тиімділігі
ТЖ-ға дайын
болу
Ақпараттық
орта
Келушілер
Жабдықтаушылар
Əлеуметтік
орта
Тағамдық өнімнің
қауіпсіздігі
Cалалық сапа
стандарттары
Энергия тиімді жобаларды ендіру тəжірибесі
14 маусым 2012 ж. Алушта
Ақпарат
Білім
Тұтынушылар мен
жеткізушілер
Өнімді сертификаттау
СЕ- таңбалау
Ұйым
қызметі
Үздіксіздік
Ақпараттық
тəуекелдер
Экологиялық
қатерлер
Өнеркəсіптік
жəне өндірістік
тəуекелдер
Əлеуметтік
қатерлер
Бизнес-
тəуекелдер
3.3 – сурет. ЭнМЖ басқа менеджмент жүйелерімен бірігуі
ISO стандарты шеңберінде қызметтің негізгі бағыттары мен артықшылықтары
[69]:
џ
Энергетикалық менеджмент саласында əлемдегі үздік тəжірибелер
жылжытылады;
џ
Акционерлер арасында жəне ел шеңберінде келісімнің қос деңгейінде
сарапшылардың мойындаған үздік тəжірибесі;
џ
Жақсы энергетикалық менеджмент саясаты нығая түседі;
џ
Тоқтатылмайтын жақсарту мақсатында, энергетикалық менеджментті
шаруашылық қызметке бейімдеу;
џ
Үздік практикаларды қолдану есебінен энергия тұтыну көлемін тұрақты
қысқартуды жылжыту;
џ
Жеткізілімдер желісі арқылы энергия тиімділігін жылжытуға арналған шеңбер;
џ
Басқару тəжірибесін танудың халықаралық жəне лайықты сенім артуы;
џ
Басқару тəжірибесінің бенчмаркингі.
Энергетикалық менеджмент жүйесін ендіру жолындағы бөгеуілдер ретінде
мынадай құбылыстар болуы мүмкін [69]:
- топ-менеджмент басты назарды энергия үнемдеуге емес, өндіріске жасайды;
- энергия үнемдеуге қатысты шаралар мен жобаларды дамыту жəне ендіру үшін
3.6 Энергетикалық менеджмент жүйесін ендіруден алынатын пайда
3.7 Энергетикалық менеджмент жүйесін ендіру жолындағы бөгеуілдер
Энергия үнемдеу жəне
энергия тиімділігі
34
4 ТАРАУ. ЭНЕРГИЯЛЫҚ РЕСУРСТАРДЫ ТҰТЫНУШЫНЫ ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ
ТЕКСЕРУ
Энергия үнемдеу – пайдаланудан тиісті пайдалы əсерді сақтау кезінде
пайдаланылатын энергетикалық ресурстардың көлемін (оның ішінде өндірілген өнім,
орындалған жұмыс, көрсетілген қызмет көлемін) азайтуға бағытталған ұйымдық,
құқықтық, техникалық, технологиялық, экономикалық жəне басқа шараларды іске асыру.
Энергия үнемдеуді негізгі үш құрамдас бөлімнен тұратын құрылымдық схема
түрінде ұсынуға болады [49]:
ЭНЕРГИЯ ҮНЕМДЕУ
Энергия аудиті –
Энергетикалық
тексеру
Энергетикалық
консалтинг –
энергия үнемдеудің
ұйымдық мəселелері
Инжиниринг –
практикалық
энергия үнемдеу
4.1 – сурет. Энергия үнемдеудің құрылымдық схемасы
Энергия үнемдеудің əрбір құрамдас бөлімін толық қарастырып көрейік.
4.1 Энергия аудиті
Энергетикалық тексеру (энергия аудиті) – пайдаланылатын энергетикалық
ресурстардың көлемі туралы, энергиялық тиімділіктің көрсеткіштері туралы дəйекті
ақпарат алу, энергия үнемдеу мүмкіндіктерін айқындау жəне энергетикалық паспортта
алынған нəтижелерді көрсете отырып, энергетикалық тиімділікті арттыру мақсатында,
энергетикалық ресурстарды пайдалану туралы ақпаратты жинау мен өңдеу [68].
Энергетикалық аудиттің негізгі міндеті аса маңызды стратегиялық бағыттардың
кішігірім санын жəне энергия тиімділігі мен энергия үнемдеу саласында өнеркəсіптік
кəсіпорынның жоспарлы көрсеткіштеріне қол жеткізуге бағытталған салыстырмалы түрде
арзан іс-шараларды анықтау.
Энергетикалық аудит қысқартылған бағдарлама бойынша өткізілуі, аспаптық
жабдықты барынша аз пайдалануы немесе пайдаланбауы тиіс, жұмыс көлемі мен өткізу
уақыты бойынша шектелген сипат алуы тиіс. Бұл жағдайда, əдетте, бір немесе бірнеше
ОЭР түрін (электр жəне жылу энергиясы; қатты, сұйық жəне газ тəрізді отын), екіншілік
ресурстарды пайдалану тиімділігі, жабдықтың жеке тобының (жеке агрегаттың) қызметі
немесе энергия тиімділігінің жекелеген көрсеткіштері бағалануы тиіс.
Аудит ОЭР пайдалану тиімділігін терең талдаудың қай деңгейге дейін мағыналы
екендігін жəне бұл үшін қандай қосымша қаражатты іздеу керектігін шешу үшін,
кəсіпорындағы істің жағдайын алдын ала диагностикалау мен бағалау үшін оңтайлы
шешім болып табылады.
Аудитті толық аудит сияқты заңмен бекітілген ережелерге барынша
сəйкестендіріп орындау ұсынылады.
Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігі