32
жағымды Web сайттарды құру мүмкін еместігін түсінген сияқты. Сондықтан
серверлік технология мысалы CGI сценарилер әлемде кеңінен тарала бастады.
Осыған ұқсас желілер программистердің талаптарына сай дизайнерлерге
динамикалық дыбыстық Web программаларды құрастыруға ат салысады.
Мағлұматтар базасымен құрастырылған алдыңғы қатардағы Web сайттар
HTML базасымен бірігіп әрбір жұмысты тиянақты, уақытты үнемдей отырып
жасап береді. Мұндай жағдайда сұрақ жауапты былай қойған дұрыс: неге Web
дизайнерлер PHP тілін CGI немесе ASP–ISP тілдерін динамикалық Web
сайттарды құруға қолданады.
Біріншіден, PHP–да программалау CGI–ға қарағанда жылдам және
оңайырақ және осының жылдамдығына да назар аударған жөн.
Программалаудың универсалді тілін меңгеру мен PHP–ды қолдану өте оңай
және жеңілдірек. Әрбір адам баласы және арнайы мамандығы жоқ ел
программалауды жылдам түрде арнайы кітапты оқып–ақ PHP–ге сценарийді
жаза алады. Салыстыратын болсақ: ASP–CGI олар толыққанды тілдер
болғанымен, меңгеру жағынан өте қиын және ерекше.
Екіншіден, Perl VBScript Java PHP–ң тілі арнайы жасақталған
динамикалық Web беттер осы тапсырмаларды орындауға жеңіл және оңай
түрде альтернативтік тілдер қатарына жатады. Егер PHP жасақталған бағыты
бойынша айтатын болсақ, CGI мен ASP–ге қарағанда орнықты болып келеді.
Мысалы, Java мен Perl тіліндегі мағлұматтарды PHP тіліндегі жасау өте
қиын. PHP–ды басқа жағынан қарастыратын болсақ HTML тілінде кеңейту
мүмкіндігі аса шектеулі.
Ғажайып танымалдық және интернетке қызығушылық осы тілдің
мүмкіндігін айқындайды. JavaScript браузеріндегі программаларға HTML
стандарты бойынша кейбір қосымша деректер енгізді. Бірақ PHP–HTML–сіз
программалау тілі толық болмайды. Әрбір құрастырушыға таныс
ұйымдастырушы мен операторлардың мағлұматтар функциясы мен
структурасы ескерілмейді.
Қазіргі таңда PHP–ды дүниежүзі бойынша 3 миллионға жуық адам
баласы Web сайттардан қолдана алады. Скрипттен экрандағы бейнелерге дейін
PHP серверлік тіл болып табылады. Бұл дегеніміз жазылған код әрдайым
сервердің маңайында орналасады, сонымен қатар Web беттерді браузерге
ұдайы жіберіп отырады. Қолданушы Web сайтқа тапсырыс беру арқылы
жіберіп адресті ескертеді. Сервердегі PHP коды арнайы жабдықталған
командалар арқылы қолданысқа енгізеді.
Сервер міндетті түрде Web беттерден браузерге командасын жіберуі тиіс.
Ашық түрде анықтама берердің алдында тез арада PHP–HTML беттерін
құрастырады және де олар сценари бойынша программаланып статистика
түрінде серверге орнығады.
HTML беттердің статистикалық сайттарында жағдай өзгеше клиенттің
тапсырысына сервер Webбраузерді жіберіп HTML–дің мағлұматтыры арқылы
сервердің көмегімен базаны жинақтауды. Айтарлықтай браузер үшін соңғы
қолданушы үшін ешқандай айырмашылығы жоқ, сонымен бірге home html мен
33
home php беттерінен келген мағлұматтарда өзгешелік байқалады.
Динамикалық Web беттерді құру барысында адамзаттың осы ресурсқа
деген құлшынысы ғана осы бағыттың барысын ерекшелендіреді. Нақты сұлбада
HTML бетті броузерге жіберу кезіндегі клиенттің, сервердің және РНР
модулінің (сервердің функционалдығын арттыру үшін қондырылған қосымша)
арасындағы байланыс процесін көрсетеді. Барлық серверлік технологияларда,
оның ішінде ASP, клиентке жіберілетін мәліметтерді өңдеу үшін осындай
қосымша модульдер қолданылады.
PHP тілінің негізгі ерекшелігі HTML базасына арнайы тоқтала кетсек,
PHP–ң барлық операциялары сервер арқылы іске асады, соңғысы керекті
мағлұматтарды браузерге жібереді.
Web–сараптамаға
арналған платформа
PHP
серверлік
түрлері
болғандықтан, сценарилерді жазу үшін бірінші талап – ол программалау үшін
PHP жұмыс істеу үшін сервердің бос болуы тиіс. PHP әлемге әйгілігімен еске
ала отырып сіздің провайдеріңіз (ISP Internet Service Provider) Webхостингті
ұсынуына қарағанда өз серверінде болуы алғы шарттың бірі болып отыр.
Провайдерлер кәсіпорындары мен міндетті түрде байланысып олардың қандай
технологияны қолданатындары туралы білеміз.
Басқа нұсқалы PHP өз компьютеріне орналастыру (негізінде бұл
компьютер Windows операциондық желісінде жұмыс істейтін Windows NT мен
Linux) бұғанда Webсервер орналастыру қажет. Операциондық желіге Apache
Unix және NT немесе Personal Web Sharing Windows үшін қолданылады.)
құрастыру туралы мағлұматты А, <<орнату және конфигурация>>
Екінші ұсыныс PHP жұмыс істеу компьютеріңізде текстік редактордың
болуы Notepad WordPad SimpleText программалары жеткілікті болғанымен
BBEdit WordPerfect Word және тағы басқа коммерция жағынан үлкен
функционалдылықты тудырады.
Үшіншіден, жазылған сценарийлерді компьютерден өз компьютеріңізге
қалай көшіру керектігін ескеру. Егер сіз өз серверіңізде жұмыс істесеңіз онда
тек файлдарды сақтау керектігін ұмытпаңыз келеңсіз кезеңде FTP (File Transfer
Protocol) файлдарды серверге жіберу түрі.
Ауыспалы аймақты көбіне HTML формасымен қолдану Webсайттарда
формалар қолданушыларды тіркеу үшін жүйедегі ішкі желіні электрондық
поштаны меңгеру. Ал қарапайым бір сайтта HTML формасы міндетті түрде
қолданылады. Әрдайым программистер CGI сценарилерін құрастырып Perl
тілінде мағлұматтарды өңдеу бұл формалардан PHP арқылы нәтижесін
шығарады. CGI сценарилеріне қарағанда (мұнда сегмент кодын жазу міндетті,
себебі мағлұматтарды жіберген түрінде алу мақсатында) PHP–де орнатылған
ішкі ұстаным HTML формасынан мағлұмат жинайды. Сонымен бірге
синтактикалық зерттеулер барысында маңызды рөл атқарады.
Ең басты бөлім PHP сценариге HTML формасынан экрандық формаларды
жіберу болып табылады. PHP аббревиатурасы мынадай мағынада Hypertext
Preprocessor орыс тіліне аударғанда “ Процессор гипертексті ” деген мағынаны
береді. PHP жақын жорандары мына тілдер C, Perl L Java PHP синтаксисінің
