45
тілімен жазылады. Бұндай модульды қалаған адам дамытып қоса алады.
Модульдардың саны бір неше жүз болғанымен, стандарттық жабдықтауға тек
жақсы нәтиже көрсеткен бір неше оны ғана кіреді.
PHP интерпретаторы веб-серверге не арнайы сол сервер үшін жасалған
модуль арқылы (мысалы, Apache әлде IIS), не CGI-қосымшасы ретінде
қосылады. Бұған қоса, UNIX, Linux, Windows және Max OS X амалдық
жүйелерінде әкімшілік тапсырыстарын атқаруға пайдаланылуы мүмкін. Бірақ
PHP тілі бұл салада кең өріс алмаған, бұған қарағанда Perl, Pythonжәне VBScript
тілдері айтарлықтай нәтиже көрсетіп отыр.Тілдің синтаксисі Си тәріздес.
Ассоциаттивтік
массивтар
мен
foreach
циклі
секілді
кейбір
элементтері Perlтілінен алынған. Қазіргі заманда PHP жүздеген мың
дамытушылармен пайдалануда. Интернет желісі сайттарының 5-тен бірі осы
тілде жазылған. PHP дамытушылар тобы тідің ядросы, қосымшаларымен
жұмыс істейтін, соған қатар PEAR не тілдің құжаттамасы сияқты байланысты
жобалармен айналысатын көптеген адамдардан тұрады.
РHP тарихы 1995 жылдан тәуелсiз бағдарламашы (Rasmus Lerdorf )
Расмус Лердорф сайтта оның онлайндық резюмесін оқып шыққан келушiлердің
саның есептеуге арналған Perl/CGI нiң сценариын жазудан басталады. Оның
сценариы екi есептi шештi : келушiнiң деректерінің тiркелуі және келушiлердiң
санын - web бетке шығару. WWW дамыту әлi тек қана басталды, бұл есептердi
шешуге арналған ешқандай да арнайы құралдар болмады, сондықтан авторға
көп сұрақтар лап берді. Лердорф (Рнр ) Personal Home Page немесе (гипермәтiн
процессоры ) Hypertext Processor аталған өз құрал-сайманын тарата бастады.
Лердорфаның Рнр құрал-сайманының шулы жетiстiгi Рнрдың
кеңейтулерiн өңдеуге әкеп соқты. Кеңейтулердің бірі HTML формада енгiзiлген
мәлiметтердi символдық айнымалыларға түрлендiрдi, осыдан оларды басқа
жүйелерге шығаруға мүмкiндiк берген. Қойылған мақсатқа қол жеткiзу үшiн
Лердорф өңдеулерді жасауды ендiгәрi Perl ден С-ге өтуге шештi. Сол кездегі
Рнрдың құрал-сайманының кеңейтуi 2.0-шi Рнр пайда болуына, немесе
(Personal Home Page Form Interpretator ) PHP-FIнi келтiрдi. Дүние жүзiнен
бағдарламашылар 2.0 версияны жетiлдiруге қатысты. Жаңа РНР версиясы
ерекше мәлiмдiлiкпен пайдаланды, және өңдеушiлердiң негiзгi командасы
жақында іріктелді. Олар HTML-ға программалық кодтың енгiзуiнің бастапқы
тұжырымдамасын тiкелей сақтады және Рнр-дiң 3.0-шi версиясының пайда
болуына келтiрген лексикалық талдаудың механизмін қайтадан жазды.
РНР 4 бұл қозғалыста жұмыс жасаушы ретінде 2000 жылы жарыққа
шықты. Өндірісті жоғарылатуда қосымша ретінде РНР 4 тің мүмкіндіктері зор
еді. РНР 4-тің шығуымен ол интернет доменінің 20 пайыздан көбінде
қолданыла бастады.
2000-2004 жылдар арасында 4 версияны жұмсарту үшін белсенді
жұмыстар жалғасты. Шамамен сол кезден бастап ақ РНР Group жаңа версияның
мүмкіндігін ойластыруға кірісті. Бірінші кезекте тілдің объектілік
мүмкіндіктерін күшейту шешілді. Бұл оның жүзеге асыру үшін ірі жобаларды
пайдалануға мүмкіндік берді. 5-ші версияны жарыққа шығару үшін қосымша
46
уақыт бөлінді. Оған көптеген мамандар қатысты олардың ішінен Стерлинг
Хьюза және Маркус Бергерді атап өткен жөн болар.
Ақыры 2004 жылдың шілдесінде РНР 5 ресми түрде жарыққа шығады.
Бірінші кезекте жоспарланғандай өңдеуде объектілермен жұмысты барлық
механизм жұмылдырылды. Егер алдыңғы версияларда РНР –дегі объектілік-
жобалаушылық бағдарламалау минимальды деңгейде мүмкін болатын болса, ал
РНР 5 объектілік бағдарламалауды жүзеге асыруда көптеген потенциалдарға ие.
Онымен қоса РНР ХМL мен жұмыс жасауда бағалы кеңейтулермен,
берілгендердің әртүрлі қайнар көзіне байыды.
РНР 4-дегі ХМL мен жұмыс жасауға арналған барлық негізгі
кітапқаналар күрделі өңдеуге ұшырады. Мынадай танымал кеңйтілер SAX,
DOM, және XSLT қазір libxml2-нің құрал-сайманын пайдаланады. Сонымен
қатар тағы да жаңа екі кеңейтулер қосылды-SimpleXML және SOAP. Somple
XML XML- берілгендермен жұмысты айтарлықтай оңайлатады. Бұдан алдын
РНР-да ХМL мен жұмыс бұншалықты қарапайым болмаған еді.
SOAP -тың кеңеюі РНР да ХМL –хабарламаның көмегімен басқа
қосымшалармен ақпарат ауысатын сценарий құруға мүмкіндік береді. Мысалы
НТТР. РНР қосымшалы қазіргі таңдағы танымал веб-сервистермен
интеграциялауға мүмкіндік туындайды.
PHPMyAdmin басқару панелі
PHPMyAdmin – ашық кодпен берілген веб – қосымшасы, бұл қосымша
PHP тілінде жазылған және өзімен бірге MySQL мәліметтер қорын басқару
ортасы веб – интерфейсін пайдалануға мүмкіндік береді. PHPMyAdmin – ді іске
қосу MySQL мәліметтер қорынының серверлік рұқсатымен, тек браузерлердің
көмегімен жүзеге асырылады. SQL командаларын іске қосқаннан кейін,
мәліметтер қоры мен ондағы кестелердің құрамын көруге рұқсат етеді. Бүгінде
барлық дерлік хостинг продайверлер осы басқару панелімен жұмыс жасайды.
Кез келген хостингті алып қарасаңыз онда PHPMyAdmin басқару панелі немесе
PHPMyAdmin –мен бірлесіп жұмыс жасайтын басқа басқару панелі орналасады.
Басқарау панелінің де өзіне тән ерекшеліктері бар:
− Біріншіден, мәліметтерді өңдеу өте оңай;(ал CMS бар мәліметтер
қорын өңдеу мүлдем мүмкін емес).
− Екіншіден, жүйеде қандай да бір ақау болып істен шықта, оны
шетінен қайта қалпына келтіруге болады.
PHPMyAdmin қосымшасының бүгінгі күнгі сұраныс пен қолданыс аясы
өте кең. Себебеі қазіргі кездегі веб – технологиямен жұмыс жасайтын мамандар
MySQL мәліметтер қорын басқару ортасының көптеген мүмкіндіктерін кеңінен
өз қажеттеріне пайдалануда.Бұл қосымша GNU General Public License
лицензиясымен жұмыс жасайды және көптеген қолданушылар оны
XAMPP, Denwer, AppServ, Open Server локальдық серверлерінде жасаған
сайттарымен немесе веб - беттерімен байланыстыруда. Бұл жоба бүгінде
әлемнің 62 тілінде жұмыс істеуге мүмкіндік алған, яғни мәліметтер қорын 62
тілде құра аласыз деген сөз.
