2.2 Құпиялылық
Криптографияның дәстүрлі міндеті-хабарды жау басқаратын байланыс арнасы арқылы беру кезінде ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз ету мәселесі. Қарапайым жағдайда бұл міндет үш субъектінің (тараптардың) өзара әрекеттесуімен сипатталады. Ақпараттың иесі, әдетте шақырылады жіберуші тарапынан, түпнұсқаны өзгертеді ( ашық) ақпарат (трансформация процесінің өзі деп аталады шифрлау) берілу түрінде алушыашық байланыс арнасы арқылы шифрланғанхабарларды жаудан қорғау үшін.
Күріш . 1. Ақпаратты шифрланған түрде беру
Жіберуші қарсылас қабылдаушы
Астында қарсыласберілетін ақпараттың мазмұнымен танысуға құқығы жоқ кез келген субъектіні білдіреді. Жау болуы мүмкін криптоаналитиккім шифрды бұзу техникасын жетік біледі. Ақпаратты заңды алушы жүзеге асырады шифрды ашуалынған хабарламалар. Қарсылас қорғалатын ақпаратты бақылауға тырысады (әдетте оның әрекеті аталады шабуылдар). Сонымен бірге ол пассивті де, белсенді әрекеттерді де орындай алады. Пассивтішабуылдар тыңдауға, трафикті талдауға, ұстауға, жіберілген шифрланған хабарларды жазуға байланысты, шифрды ашу, яғни ақпарат алу үшін қорғанысты «бұзуға» тырысады.
Өткізу кезінде белсендішабуылдар кезінде қарсылас хабарламалардың берілуін тоқтата алады, жалған (ойдан шығарылған) жасай алады немесе жіберілген шифрланған хабарларды өзгерте алады. Бұл белсенді әрекеттер деп аталады еліктеужәне алмастыруларсәйкесінше
Астында шифрәдетте қайтымды түрленулер тобы түсініледі, олардың әрқайсысы кілт деп аталатын қандай да бір параметрмен анықталады, сонымен қатар осы түрлендірудің қолдану тәртібі түрлендіру режимі... Шифрдың ресми анықтамасы төменде беріледі.
Кілт- Бұл белгілі бір хабарды шифрлау үшін қолданылатын түрлендіруді таңдауға жауап беретін шифрдың ең маңызды компоненті. Әдетте, кілт кейбір алфавиттік немесе сандық реттілік болып табылады. Бұл реттілік шифрлау алгоритмін «реттейді».
Әрбір түрлендіру бірегей кілтпен анықталады және кейбіреулер сипаттайды криптографиялық алгоритм... Бір криптографиялық алгоритм әр түрлі режимдерде шифрлау үшін қолданылуы мүмкін. Осылайша, шифрлаудың әр түрлі әдістері енгізіледі (қарапайым ауыстыру, гамма және т.б.). Әр шифрлау режимінің артықшылықтары мен кемшіліктері бар. Сондықтан режимді таңдау нақты жағдайға байланысты. Шифрды шешуде криптографиялық алгоритм қолданылады, ол жалпы хабарламаны шифрлау үшін қолданылатын алгоритмнен өзгеше болуы мүмкін. Тиісінше, олар шифрлау мен шифрды ашу кілттерін ажырата алады. Шифрлау мен шифрды шешудің бірнеше алгоритмдері әдетте деп аталады шифр жүйесіжәне оларды іске асыратын құрылғылар - шифр технологиясы.
2.3. Адалдық
Құпиялылықпен қатар ақпараттың тұтастығын, басқаша айтқанда, оны беру немесе сақтау кезінде өзгермейтіндігін қамтамасыз ету де маңызды міндет болып табылады. Бұл мәселені шешу кездейсоқ бұрмалануларды анықтауға мүмкіндік беретін құралдарды әзірлеуді қамтиды (бұл үшін қатені анықтау мен түзетумен кодтау теориясының әдістері әбден қолайлы), себебі қарсылас мақсатты түрде жалған ақпарат енгізеді. Ол үшін берілетін ақпаратқа артықтық енгізіледі. Әдетте, бұған арнайы алгоритм көмегімен есептелген және алынған хабарламаның тұтастығын тексеру үшін бақылау сомасы рөлін атқаратын белгілі бір тексеру комбинациясын қосу арқылы қол жеткізіледі. Бұл әдістің кодтау теориясының әдістерінен басты айырмашылығы - чек комбинациясын генерациялау алгоритмі «криптографиялық», яғни құпия кілтке байланысты. Құпия кілт туралы білмесе, қарсыластың бұрмаланған немесе жалған ақпаратты сәтті енгізу ықтималдығы аз. Бұл ықтималдық шама ретінде қызмет етеді имитациялық қарсылықшифр, яғни шифрдың өзі жаудың белсенді шабуылдарына қарсы тұру қабілеті.
Достарыңызбен бөлісу: |