Пайдаланылған кемелерді куәландыру қағидасын бекіту туралы

§ 1. Міндеті және қолданылу саласы

жүктеу 6,32 Mb.

бет	20/24
Дата	28.11.2017
өлшемі	6,32 Mb.
	#2289

1 ... 16 17 18 19 20 21 22 23 24

§ 1. Міндеті және қ олданылу саласы

1. Атмосфераның кемелерден ластануын болдырмау мақсатында кемелік қозғалтқыштарды жасау, күрделі жөндеу және пайдалану кезінде техникалық бақылау бойынша осы басшылық (бұдан әрі - Басшылық) Пайдаланылатын кемелерді куәландыру қағидасының бөлімінде белгіленген қозғалтқыштарды жасау, күрделі жөндеу, сондай-ақ пайдалану кезіндегі Кеме қатынасының тіркелімі куәландыру жүргізу үдерісінде кемеге орнатылатын қозғалтқыштарға зиянды заттардың және пайдаланылған газдардың (бұдан әрі - ПГ) түтіні ПККҚ-ның бөлігінде келтірілген сыртқа шығуының техникалық нормаларына сәйкестігін қамтамасыз ету мақсатында техникалық бақылау ретін, тәсілін және көлемін белгілейді.

2. Басшылық басты және қосалқы қозғалтқыштардың қуаты 55 кВт және одан жоғары 2000 жылғы 1 қаңтарда немесе осы күннен кейін жасалған немесе күрделі жөндеуден өткен Кеме қатынасының сыныбымен ішкі және «өзен-теңіз» суларында жүзетін кемелерге таралады.

Басшылық мынадай қозғалтқыштарға таралмайды:

авариялық генераторлар;

құтқарғыш қайықшалар;

тек авариялық жағдайларда пайдаланылатын келтірілетін жабдық.

§ 2. Терминдер және анықтамалар

3. Қағиданың жалпы терминологиясына жататын терминдер және олардың анықтамалары осы Қағиданың 30-қосымшасында көрсетілген.

4. Басшылықта сондай-ақ, мынадай ретте түсінілетін терминдер, олардың мәні және қысқартулары пайдаланылады:

1) топтың негізгі қозғалтқышы - топталған топты ұсынатын және пайдаланылған газдармен зиянды заттардың сыртқа шығуының едәуір деңгейіне сәйкес, сондай конструктивті ерекшеліктерін, техникалық сипаттамаларын және реттеулерін біріктіретін қозғалтқыш;

2) базалық отбасылық қозғалтқыш - пайдаланылған газдардың нормаланған компоненттерінің сыртқа шығуының едәуір деңгейіне сәйкес барлық конструктивті ерекшеліктерін, техникалық сипаттамаларын және реттеулерін біріктіретіндей етіп семьядан таңдалған қозғалтқыш;

3) W сынау режимінің салмақ коэффициенті - осы режимнің аумағында пайдалану үшін тағайындалған осы қозғалтқыштың жұмыс уақытының статистикалық бөлігін көрсететін шартты көлемі;

4) ылғалды ПГ - отын жанатын өнімдердің толық құрамы мынадай сәйкес ылғалдан тұратын ПГ;

5) зиянды заттардың сыртқа шығуы - бірлік уақытында ПГ мен атмосфераға түсетін зиянды заттардың көлемі;

6) газ саралауыштар — ПГ сынамасындағы зиянды заттардың концентраттарын тікелей өлшеуге арналған құрал;

7) қозғалтқыштар тобы - орнату орнындағы жұмыс жағдайына сәйкес болуы үшін мәнсіз конструктивті өзгерістерге және реттеулерге келтіруі мүмкін, егер осы өзгерістер және реттеулер пайдаланылған газдармен зиянды заттардың шығуының нормасынан аспайтын болса және топтағы әрбір қозғалтқыштың техникалық паспортында белгіленетін негізгі техникалық сипаттамалардың сақталуын қамтамасыз ететін болса, аз сериямен шығарылатын жасаушы-ұйыммен біріктірілген бір конструктивті орындаудағы (типті немесе модельдер) қозғалтқыштар;

8) түтін өлшегіш — пайдаланылған газдардың түтінін өлшеуге арналған құрал;

9) сынау циклы (сынаулар режимі) - оның міндеті бойынша орнатылатын және сынаулар процесінде жүзеге асыратын қозғалтқыштың белгіленген айналу жиілігі бойынша және режимдер қуатының жиынтығы;

10) көміртек тотығының концентраты - көлемді пайыздағы көміртек тотығының ПГ көлемді бөлігі (бұдан әрі - көлемі %);

11) NO₂ келтірілген азот тотығының концентраты - екі тотықты азоттың көлемін өзгерту кезінде алынатын ПГ азот тотығының көлемді бөлігі, көлемі %;

12) CH1,85 келтірілген көмірсутек концентраты - молекулалық салмағы 13,85 және пропанның иондану энергиясына тең С3Н8, молекулалар иондану энергиясына ұқсас өзгерту шарттарында алынатын ПГ көмірсутек сомасының көлемді бөлігі, көлемі %;

13) көміртегі тотығы - СО символымен белгіленетін көмірсутек отынның құрамындай кіретін толтырылмаған көміртек тотығының газ тектес өнімі;

14) азот тотығы - NO_X белгіленетін отын жану процесінде және қозғалтқыш цилиндрінен жану өнімдерінің шығуынан пайда болатын түрлі азот тотығының қоспасы;

15) зиянды заттың шекті рұқсат етілген салмақты орташа өлшенген шығуы - одан асатын кезде қозғалтқышты пайдалануға рұқсат етілмейтін, зиянды заттардың салмақты орташа өлшенген шығу мәні;

16) қозғалтқыштар отбасысы - біріктіру салдарынан отбасыға кіретін қозғалтқыштардан шығатын шығулар деңгейі белгіленген нормаларға сәйкес және отбасыдағы әрбір қозғалтқыштың техникалық паспортында белгілену шартымен сондай техникалық сипаттамалары және пайдаланылған газдар мен зиянды заттардың сыртқа шығу сипаттамалары бар жасаушымен біріктірілген қозғалтқыштар;

17) елеулі конструктивтік өзгерістер - зиянды заттардың немесе пайдаланылған газдардың түтін шығаруының шекті рұқсат етілген техникалық нормаларынан асатын әлеуетті себебі болуы мүмкін жасаушы-зауытта сынау аяқталғаннан кейін қозғалтқыштың құрылымына, жинағына немесе реттеуіне енгізілген өзгерістер. Қозғалтқыштың Техникалық паспортының ерекшелігі бойынша компоненттерін қосалқы бөлшектермен кәдімгі ауыстыру қозғалтқыштың ауыстырылған компоненттер көлеміне қарамастан елеулі жүзеге асырылған конструктивті өзгерістер ретінде саналмайды;

18) шығарылған газдарда зиянды заттар (ластайтын) шығуының техникалық паспорты (техникалық паспорт) - пайдаланылған газдар мен зиянды заттардың шығуына елеулі әсер ететін қозғалтқыш компоненттерінің, реттеулерінің және жұмыс параметрлерінің бөліктеп сипаттамаларынан, сондай-ақ пайдалану жағдайларында атмосфералық ауаға зиянды заттардың шығуының техникалық нормаларына сәйкес жасаушымен ұсынылған қозғалтқышты тексеру процесінің сипаттамасы;

19) көмірсутектер — отын жану процестерінде және СН символымен белгіленетін қозғалтқыш цилиндрінен жану өнімдерінің шығу процесінде пайда болатын отын және май жанбаған және бөлігі тотыққан көмірсутек бу қоспасы;

20) зиянды заттың салмақты орташа өлшенген шығуы - онымен толық сынау циклын жасау кезінде қозғалтқыштың қарқынды жұмысының 1 кВт/с келетін ПГ атмосфераға шығарылатын зиянды заттардың көлемі.

2. Стендте қозғалтқыштарды сынаудың техникалық бақылауы

5. Қозғалтқыштарды жасау процесінде зиянды заттардың және пайдаланылған газдардың түтіні шығуының техникалық нормативтерге сәйкестігі стендті сынаулардың жағымды нәтижелерінде белгіленеді және Кемелік қозғалтқыштың зиянды (ластайтын) заттардың атмосфералық ауаға шығуының техникалық нормаларына сәйкестігі туралы куәлік берумен расталады.

6. Күрделі жөндеуден өткен қозғалтқыштардың ПГ зиянды заттар және түтін шығуының техникалық нормаларына сәйкестігі стендті немесе кеме бортында тікелей сынау тәсілімен сыналған жағымды нәтижелер негізінде белгіленеді.

7. Әрбір қозғалтқыш үшін қозғалтқышқа алғашқы күрделі жөндеу жүргізетін дайындаушы-зауыт немесе кәсіпорын немесе жоғарыда көрсетілген алғашқы жүргізетін кәсіпорын келесі ілеспе құжаттарды жинақтайды:

1) техникалық паспорт;

2) жинақтау және реттеудің барлық өзгерістері үшін қозғалтқыш параметрлерін тіркеу журналы.

3) қозғалтқыш параметрлерін тіркеу журналы қозғалтқыштың техникалық паспортына немесе формулярына қосылуы мүмкін.

8. Жоғарыда көрсетілген құжаттардың және сынаулардың оң нәтижелері болуы Атмосфералық ауаға зиянды заттарды шығарудың техникалық нормативке кеме қозғалтқышының сәйкес келуі туралы куәлікті (бұдан әрі - Куәлік) рәсімдеуге негіз болып табылады.

9. Егер дайындаушымен және Кеме қатынасы тіркелімімен келісілген осындай айқындама ұсынылса, немесе әрбір жаңа қозғалтқыш, немесе түсетін конструктивті орындаудағы қозғалтқыштар тобын немесе отбасын ұсынатын тек қана базалық қозғалтқыш стендті сынауларға жатады.

Күрделі жөндеуден өткен қозғалтқыштарға, қозғалтқыштардың семьялық немесе топ концепциясы қолданылмайды.

10. Жасаушысы Қазақстан Республикасы территориясынан тыс орналасқан қозғалтқыштар ПГ шығулары және түтіндеуі шекті рұқсат етілген мәндерге (қараңыз) сәйкестігін осы басшылықтың 8-бөлігіне сәйкес құжаттарымен растайды.

3. Қозғалтқыштарды кемеде куәландыру

11. Осы басшылықтың 2-тармағында көрсетілген және кемеге орнату кезінде Техникалық паспортпен рұқсат етілген рұқсаттамадан тыс реттеулер немесе елеулі конструктивті өзгерістерге ұшырамаған, осы басшылықтың 7-тармағында көрсетілген қозғалтқыштар үшін алғашқы куәландыру кезінде ПГ зиянды (ластайтын) заттар және түтіндер шығуының нормаларына сәйкестігін растау үшін қолданыстағы Куәліктің болуы жеткілікті.

12. Кемеге орнату немесе пайдалану кезінде ПГ зиянды (ластайтын) шығулар және түтінге әсер ететін реттеулер және/немесе конструктивті өзгерістерге ұшыраған, осы басшылықтың 2-тармағында көрсетілген қозғалтқыштар үшін шығулар құрамының техникалық нормаларына сәйкестігін растауын тексеру тікелей өлшеу тәсілімен, барлық жинақ өзгеруі және реттеулердің өзгерістерін жазу үшін қозғалтқышқа жаңа Техникалық паспорт (қозғалтқыш параметрлерін тіркейтін журнал) әзірлеу арқылы жүзеге асырылады.

13. Сыныпатамалық куәландыру кезінде осы басшылықтың 2-тармағында көрсетілген және осы басшылықтың 7-тармағында көрсетілген құжаттары жоқ қозғалтқыштардың ПГ зиянды (ластайтын) заттар және түтін шығу құрамын тексеру тікелей өлшеу тәсілімен әрбір қозғалтқышқа Техникалық паспорт, жинақ және реттеу өзгерістерінің барлығын жазуға арналған қозғалтқыш параметрлерін тіркеу журналын әзірлеу арқылы жүзеге асырылады.

14. Сынаулардың жағымды нәтижелері және осы басшылықтың 7-тармағында көрсетілген құжаттардың болуы кезінде қозғалтқышқа Куәлік беріледі.

15. Техникалық паспортпен рұқсат етілген рұқсаттамадан тыс реттеулер немесе елеулі конструктивтік өзгерістерге ұшыраған қозғалтқыштарды сыныптамалық куәландыру кезінде зиянды заттардың құрамын бақылау параметрлерді тексеру тәсілімен немесе қозғалтқыштарды зерттеудің басқа тәсілімен жүзеге асырылады.

16. Алғашқы сыныптамалық куәландырудың жағымды нәтижелері кезінде кемеге Атмосфераның ластануын болдырмау туралы Куәлік беріледі.

17. Куәлігі бар қозғалтқыштарды жыл сайынғы куәландыру кезінде зиянды заттардың (ластайтын) және түтіннің құрамын бақылау параметрлерін тексеру тәсілімен немесе қозғалтқыштарды тексерудің басқа тәсілімен жүзеге асырылады.

18. Жыл сайынғы куәландырудың жағымды нәтижелерінде Атмосфераның ластануын болдырмау туралы Куәліктің әрекеті расталады.

19. Параметрлерін тексеру тәсілін немесе тіке емес өлшеулердің басқа тәсілдерді қолдану мүмкін емес болған жағдайда, елеулі конструктивті өзгерістерге ұшыраған қозғалтқыштарға жыл сайынғы куәландыру жүргізу кезінде ПГ зиянды (ластайтын) заттарының және түтін шығуының тікелей өлшеу тәсілін қолдану қажет. Сонымен бірге, қозғалтқышқа жаңа Техникалық паспортты, Куәлікті және Кемелерден атмосфераны ластаудың алдын алу туралы Куәлікті әзірлеу қажет.

20. Егер қозғалтқышта ПГ зиянды (ластайтын) заттар және түтін шығуын азайтуға арналған жабдық орнатылса, онда сынау өткізу кезінде қозғалтқыштың шығатын жүйесіндегі сыналарды таңдау осы жабдықты сынаудан кейін жүргізіледі.

ПГ зиянды (ластайтын) заттар және түтін шығуын кемітуге арналған жабдық Кеме қатынасының тіркелімімен расталуы мүмкін.

4. Техникалық құжаттама

21. Техникалық паспорт Кеме қатынасының тіркелімімен берілген Тану туралы куәлігі бар мекемемен әзірленеді және сынаулар басталғанға дейін Кеме қатынасының тіркелімінің аймақ қызметкерімен келісіледі, қажет болса, сынаулардың жағымды нәтижелері негізінде түзетіледі.

22. Техникалық паспорт осы Қағиданың 36-қосымшасына сәйкес мынадай ақпараттардан тұрады:

1) қозғалтқыштарды отбасыға немесе топтарға біріктіретін конструктивті белгілердің сипаттамасы, егер осы концепцияның бірін қолданылса, отбасының немесе топтың базалық қозғалтқыштарының критерийін таңдау мәндері және тізімі;

2) ПГ зиянды заттардың және түтінінің шығуына елеулі әсер ететін қозғалтқыштың компоненттері, реттеулері және жұмыс параметрлері туралы мәліметтер.

Қозғалтқыштың компоненттер, реттеу және жұмыс параметрлерінің ұсынылатын тізіміне мынадай позициялар жатады:

жану камерасы (поршень, цилиндр, цилиндр қақпағының типі және конструктивті ерекшелігі);

отынды аппаратура (қысымы жоғары отын сорғысының (типі, сәйкестендіру және реттеу форсунка (бүріккіш), отынды сорғы білігі құлағының сұлбасы, отынның бүрку қысымы);

ауамен қамсыздандыру және шығару жүйесі (типі, турбокомпрессор құрылымы және жұмыс параметрлері, таратылған білік құлағының сұлбасы);

отын беруді асып түсу бұрышы;

сығу дәрежесі;

газ таратқыш фазалары;

шығуларды төмендетуге арналған жабдықтың типі және конструктивті ерекшеліктері (болса);

қозғалтқыштың жұмыс параметрлері және реттеуіші;

3) қозғалтқыштың рұқсат етілген реттеу диапазонына;

4) пайдалану жағдайларында келесі ақырғы тексерулер кезінде қозғалтқыштың ПГ зиянды заттар және түтін шығару нормаларына сәйкестігін бақылау құралдары және тәсілдері туралы мәліметтер;

5) қозғалтқыштың пайдаланылған газдың зиянды заттар және түтін шығудың техникалық нормаларына сәйкестігіне сынау хаттамасы (көшірмесі) (1-қосымша);

6) құрылымы дайындаушының әрекеттегі техникалық шарттарына сәйкес келетін қозғалтқыштың таңбалау және сәйкестендіру тәсілдері;

7) егер болатын болса, пайдаланылған газдардың зиянды заттар және түтін шығуын азайтуға арналған жабдықтың қалыпты жұмысын тексеру тәсілдері және болу туралы мәліметтер.

23. Қозғалтқыштың параметрлерін, жинағын және реттеуішін тіркеу журналы реттеу және бөліктерді ауыстыруды қоса қозғалтқыштың жобалы сипаттамаларын немесе қозғалтқыш компоненттерінің конструктивті өзгеруіне жататын барлық өзгерістерді тіркеу үшін қызмет етеді. Журналдағы жазбалар хронологиялық ретте жүргізілуі және шығару деңгейін бағалау үшін барлық қажетті мәліметтермен толтырылады.

5. Қозғалтқыштарды куәландыру (тексеру) тәсілдері.

Жеңілдетілген өлшеулер тәсілі

§ 1. Қозғалтқыштарды куәландыру тәсілдерінің тізімі

24. Кемеде орнатылған қозғалтқыштарды зиянды заттарды және ПГ түтін шығуының техникалық нормаларына сәйкестігіне куәландыру мынадай тәсілдердің бірімен орындалуы мүмкін:

1) қозғалтқыштар параметрлерін тексеру тәсілімен осы Қағиданың 111-тарауына сәйкес;

2) қозғалтқыштардың ПГ зиянды заттарды жеңілдетіп өлшеу тәсілімен осы Қағиданың 784-тармағына сәйкес;

3) кеме бортында тікелей өлшеу тәсілімен.

§ 2. Жеңілдетілген өлшеулер тәсілі

25. Қозғалтқыштағы жеңілдетілген өлшеулер пайдалану жағдайларында, әдетте, Техникалық паспортта көрсетілген бір режимде орындалады.

26. Жеңілдетілген өлшеулер тәсілі мынадай процестерге негізделеді:

1) Техникалық паспорттың талаптары көлемінде формуляр немесе конструктивті өзгерістерді тіркеу журналы бойынша жинағын құжаттамалық тексеру;

2) пайдалану объектісінде орналасқан қозғалтқыштың жинағы және реттеу элементтерін Техникалық паспорт талаптары көлемінде сынақ стендінен алынған олардың алғашқы мәндеріне сәйкестігін фактілі тексеру;

3) келісім бойынша Кеме қатынасының тіркелімі және өлшеулер жүргізетін ұйым, немесе белгіленген дайындаушы арасында таңдалған сынау циклы режимінің бірінде пайдаланылған газдардың зиянды заттар және түтін шығаруының жеңілдетілген өлшеулерінде.

27. Жеңілдетілген өлшеулерді жүргізу кезінде зиянды заттардың шығуын салмақты орташа өлшеудің өлшеулерінің орнына осы пайдаланылған газдарда осы заттардың концентраттарын өлшеумен шектелуге болады. Стендте және қозғалтқышты орнату орнында өлшенген зиянды заттардың топтасуы салыстырғанда артық ауамен жану өнімдерін қосу дәрежесіне теңестіру үшін 15 % тең оттек топтауына келтірілуі қажет.

Оттек топтауын 15 % келтіру мынадай формула бойынша орындалады:

С_i(o_{2 =15%}) = С_i(o_{2 =x%}) (20,8 -15,0)/(20,8- x);     (1)

мұндағы х — қозғалтқыштың бақыланған режимінде жұмысында пайдаланылған газдарда оттек топтауының өлшенген мәні, %;

С_i(o_{2 =x%}) - қозғалтқыштың бақыланған режимінде жұмыс істеу кезінде пайдаланылған газдарда зиянды заттардың концентраттардың өлшенген мәні, ррm;

20,8 — атмосфера ауасында оттектің орташа статистикалық құрамы, %.

28. Қозғалтқыштарды орнату орнында жеңілдетілген процессі бойынша сынау кезінде ПГ мен зиянды заттар шығуының техникалық нормаларының шекті рұқсат етілген мәндері.

29. Қозғалтқыштарды жеңілдетілген өлшеулер тәсілімен ақырғы тексеру (куәландыру) жүргізу кезінде техникалық паспорттан бөлек пайдалану құжаттамаларының құрамына, егер олар пайдалану процессінде орын алса, барлық конструктивті өзгерістер, жинағын және реттеуішін жазуға арналған қозғалтқыш параметрлерін тіркеу журналы кіреді

6. Тікелей өлшеулер тәсілі

Өлшеулер нәтижелерін жүргізу және өңдеу

§ 1. Жанармай материалдарға қойылатын талаптар

30. Қозғалтқышты сынау кезінде қозғалтқыш дайындаушының техникалық шарттарында көрсетілген отын және маймен жұмыс істейді. Егер қозғалтқышты семьялық немесе топ концепциясы бойынша сынайтын болса, онда отбасының (топтың) қозғалтқыштар-мүшелерінің үнемдеу көрсеткіштерін салыстыру үшін өлшенген отын шығыны МЕМСТ Р ИСО 3046-1 талаптарына сәйкес стандартты шарттарына келтіріледі. Егер қозғалтқыш, оны орнату орнында шығару бойынша арнайы талаптарға сәйкес болса, сынауларды оны орнату орнында пайдаланылатын отынмен жүргізіледі. Сынауларды жүргізу кезінде пайдаланылатын отын және майлайтын майдың техникалық сипаттамалары сынаулар хаттамасында тіркеледі.

§ 2. Өлшеулер жүргізу кезіндегі атмосфералық шарттар

31. Сынаулар жүргізу орнында атмосфералық ауаның қозғалтқышқа сорылуы Т_а, толық атмосфералық ауа қысымы ра, кПа, сондай-ақ, құрғақ атмосфералық ауа қысымын есептейтін қатысты және абсалютты ылғал өлшенеді Р_а, кПа.

32. Өлшеулер нәтижелері бойынша атмосфералық шарттар параметрлерін F мынадай формула бойынша есептейді:

1) үрленбеген, жетекті айдауыштан үрленген немесе құрамдастырылып үрленген қозғалтқыштар үшін:

F = (99/Р_а)(Та/298)^0,7       (2)

2) бос турбокомпрессордан үрленген қозғалтқыштар үшін:

F = (99/Р_а)0,7 (Т_а/298)^1,5      (3)

мұндағы Р_а мынадай формула бойынша есептелінеді

Р_а = р_a - р_w        (4)

p_w — Та кезіндегі атмосфералық ауадағы сулы будың пропорционалды қысымы, кПа.

33. Егер F сынаулар бойы мыналар шегінде қалатын болса, сынаулар нәтижелерін дұрыс деп есептейді:

0,93 - 1,07 — кемелерде орнатылған қозалтқыштар үшін;

0,98 - 1,02 — стендті сынаулар кезіндегі қозғалтқыштар үшін.

§ 3. Пайдаланылған газдардың құрамын өлшеу

34. ПГ құрамын өлшеу Кеме қатынасының тіркелімімен немесе Кеме қатынасының тіркелімімен берілген Тану туралы куәлігі бар ұйыммен орындалады.

35. ПГ құрамын өлшеу оның тағайын мынадай қарағанда осы басшылыққа 2-қосымшада көрсетілген қозғалтқыштың жұмыс режимінде жүргізіледі. Өлшеулерді номиналды (толық) қуат режимінен бастап және бұдан әрі жүктемені ең аз мәнге дейін ретімен түсіру ұсынылады.

36. Өлшеулерді бастаудан бұрын газ саралауыштарды дайындаушының нұсқаулығына сәйкес қыздырады және калибрлейді.

37. Газ саралауыштардың көрсеткіштер есебін әрбір режим үшін кемінде 1 минут интервалмен үш рет, онымен бірге бірінші есепті қозғалтқышты сынау режиміндегі температура күйінде орнатудан кейін кемінде 2 минут кейін орындайды. Үш ретті есептердің нәтижелері ±3,5 % аса ерекшеленбеуі қажет. Өлшеулер нәтижелері ретінде үш есептердің орташа арифметикалық мәнін қабылдайды. Тіркейтін өздігінен көшіріп жазушы болған кезде өлшеулер нәтижелері ретінде, егер жазу уақытында бастапқы мәннен ауытқу ±3,5 % аспаса, 1 минут бойы жүргізілген тұрақты жазбалардың орташа мәнін қабылдайды.

38. Пайдаланылған газдардың құрамы өзгерумен қоса, бір уақытта нормаланатын параметрлерді анықтау үшін қажет қозғалтқыштың көрсеткіштер мәндерін тіркейді.

39. Қозғалтқышты сынау нәтижелері бойынша қозғалтқыштың зиянды заттар және пайдаланылған газдардың түтіні шығудың техникалық нормаларына сәйкестігі туралы сынаулар хаттамасы әзірленеді осы Қағиданың 35-қосымшасына сәйкес.

§ 4. Өлшеулер нәтижелерін өңдеу

40. Массалық сағаттық отын шығыны қажетті нақтылықты қамтамасыз ететін тәсілдер арқылы сынаулар жүргізудің әрбір режимінде өлшенеді. Отын шығынын есептеу мүмкін емес болған жағдайда, қозғалтқышты орнату орнында сынау кезінде қозғалтқышты стендті сынау хаттамасынан алынған қорытынды мәліметтерін қолданумен есепті тәсілдерін қолдануға болады. Есепті тәсілдерді қолдану кезінде, әсіресе ауыр отын пайдаланған жағдайларда есептің мүмкін болатын кемдігін бағалау жүргізіледі.

41. Пайдаланылған газдардың көлемді шығынын V_exh бұдан әрі стандартты атмосфералық шарттарға келтірумен өлшейді немесе ауа және отын шығынының өлшенген мәндері бойынша, ал әрбір сынау режимін мынадай формула бойынша есептейді, м³/с:

V_exh = V_air + F_fB_f;             (5)

мұндағы V_air — қалыпты атмосфералық шарттарға келтірілген көлемді ауа шығыны (Т_о= 273 К, р_о= 101,3 кПа), м³/с;

В_f — салмақты сағаттық отын шығыны, кг/с;

F_f — пайдаланылған газдардың «құрғақ» немесе «ылғал» күйінде осы басшылықтың 3-қосымшасы бойынша қабылданатын (немесе отын құрамының коэффициенті) түрлі отындардың сұйытылмаған жанатын өнімдердің шығынын (м³/кг) қалыпты атмосфералық шарттарға келтірілген коэффициенті.

Пайдаланылған газдардың «ылғалды» күйі зиянды заттардың шоғырлануын өлшеу 298 К температурада жүзеге асырылатын болған жағдайда қабылданады.

Қалған жағдайларда пайдаланылған газдардың «құрғақ» күйін қабылдайды.

42. Қозғалтқыштың қарқынды қуаты сынаулар жүргізудің әрбір режимінде қажетті нақтылықты қамтамасыз ететін тәсілдермен анықталады.

43. Пайдаланылған газдармен зиянды заттардың i-ші салмақты орташа өлшенген шығуын мынадай формула бойынша анықтайды:

(6)

мұндағы

_i— i-ro ластайтын заттардың, немесе көрсетілген оның эквивалентінің молекулярлы салмақ:

N0₂ = 46,

_со = 28,

СН_1,85 = 13,85, кг/кмоль;

m — сынақ циклындағы режимдер саны;

j — сынақ циклындағы сынау режимінің реттік нөмірі;

i — ластайтын заттың индексі;

С_ij — j-нде белгіленген режимі кезіндегі пайдаланылған газдардың j-ның ластайтын заттардың топтауы, %;

W_exhj- «құрғақ» немесе «құрғақ» күйде қалыпты атмосфералық шарттарға келтірілген пайдаланылған газдардың көлемді шығыны (Т₀=273К, р_о= 101,3 кПа), нм³/с;

— осы сынау режим үшін қозғалтқыштың қарқынды қуатының номиналды қарқынды қуатына қатынасы;

Р — қозғалтқыштың номиналды қарқынды қуаты, кВт;

W_j— режимнің салмақ коэффициенті.

§ 5. Пайдаланылған газдардың түтіндеуін оптикалық тәсілмен өлшеу

44. ПГ түтіндеуін өлшеуді өлшенген ПГ құрамы сияқты қозғалтқыштар жұмыс режимінде жүргізіледі.

Оптикалық типті түтін өлшегішті орнату сызбасы осы басшылыққа 4-қосымшада көрсетілген.

45. Өлшеулер алдында дайындаушының нұсқаулығына сәйкес құралдар жинағына кіретін эталондық жарық сүзгісі бойынша қыздырады және калибрлейді.

46. Қозғалтқыштың әрбір режимінде түтіндеу параметрлерін өлшеуді соңғы екі реттік өлшеулер арасындағы кемінде 1 минуттан кемінде 3 рет жүргізіледі. Әрбір өлшеулерден кейін түтіндеу индикаторының нөлдік күйдегі жебесін тексереді және қажет болған жағдайда оны нөлдік күйге келтіреді. Егер шкала бойынша N соңғы екі көрсеткіштер арасындағы ауытқулар ± 2 % аспаса, ал үш өлшеулер нәтижелері бір қалыпты кемуі немесе өсуіне келтірмесе өлшеулер дұрыс деп есептелінеді. Егер осы шарттар орындалмайтын болса, онда өлшеулер сериясын көзделген нәтижелерді қанағаттандыратын үш реттік көрсеткіштерге дейін жалғастырады. Өлшеулер нәтижесін үш көрсеткіштердің орташа арифметикалық мәні ретінде қабылдайды.

47. Өлшеулер нәтижелерін сынаулар қорытындысы туралы хаттамаға жазады.

§ 6. Пайдаланылған газдардың түтіндеуін сүзгілеу әдісімен өлшеу

48. Сүзгілеу типті түтін өлшегішті орнату сызбасы осы басшылыққа 5-қосымшада көрсетілген.

Өлшеулер алдында дайындаушының нұсқаулығына сәйкес құралдар жинағына кіретін эталондық көрініс бойынша қыздырады және калибрлейді.

49. Сынаманы таңдау түтін өлшегішті дайындаушысымен жасалған пайдалану бойынша нұсқаулыққа сәйкес жүргізеді. Сынаманы, нәтижені қайта тексеру және оның орташа мәнін алу үшін жаңа сынаманы өткізетін, бұдан әрі түтін өлшегіштен алып тастайтын және жаңасына ауыстыратын сүзгіден өткізеді. Дымқылданған немесе стандартты сүзгілерді қолдану ұсынылмайды.

50. Қозғалтқыштың әрбір жұмыс режимінде түтіндеуін өлшеуді кемінде үш рет соңғы екі реттік өлшеулер арасында кемінде 1 минут инервалмен жүргізіледі. Әрбір өлшеуден кейін түтіндеу индикаторы жебесінің нөлдік күйін тексереді және қажет болған жағдайда оны нөлдік күйге келтіреді. Өлшеулер шкала FSN бойынша соңғы екі көрсеткіштер арасындағы ауытқу ± 0,2 FSN аспайтын болса, ал үш өлшеулердің нәтижелері бір қалыпты кемуі немесе өсуіне келтірмесе өлшеулер дұрыс деп есептелінеді. Егер осы шарттар орындалмайтын болса, онда өлшеулер сериясын көзделген нәтижелерді қанағаттандыратын үш реттік көрсеткіштерге дейін жалғастырады. Өлшеулер нәтижесін үш көрсеткіштердің орташа арифметикалық мәні ретінде қабылдайды.

51. Өлшеулер және есептеулер қорытындысын сынаулар қорытындылар туралы хаттамаға жазылады.

7. Өлшенетін параметрлер және өлшеу құралдары

52. Зиянды заттардың шығуын және пайдаланылған газдардың түтіндеуін өлшеу және техникалық нормаларын есептеу үшін келесі көрсеткіштерді анықтау және бақылау қажет:

1) Р тиімді қуатын, кВт;

2) п иінді біліктің айналу жиілігін, минут^-1;

3) G отын шығынын, кг/сағат;

4) қалыпты атмосфералық шарттарға келтірілген пайдаланылған газдардың шығыны V_exh, м³/сағат: p_а= 101,3 кПа, Т_a=273 К;

5) жіберудегі ауа температурасы Тa, К;

6) барометрлік қысым рa, кПа;

7) ауаның қатысты ылғалдылығын

, %, немесе ауаның абсалютті ылғалдығы Н, г/кг;

8) салқындатқыш сұйықтың температурасын (су және майдың), К;

9) техникалық паспортпен қарастырылған басқа да жұмыс параметрлері.

53. Пайдаланылған газдармен зиянды заттардың шығуының техникалық нормаларын мынадай өлшенген көрсеткіштер бойынша анықтайды:

пайдаланылған газдардағы көміртек тотығының топтауы С_со, %;

пайдаланылған газдардағы азот тотығының топтауы (NO₂ келтірілген) C_NOх, %

пайдаланылған газдардағы көмірсутек сомасының топтауы (СН_1,85 келтірілген) С_сн, %;

пайдаланылған газдардағы көміртек диоксидының топтауы Ссо, % (пайдаланылған газдардың шығынын көміртек балансы негізінде есептеу шартымен осы Қағиданың 33-қосымшасының 13-қосымшасына сәйкес);

пайдаланылған газдардағы оттегі топтауы С_СО2 % (пайдаланылған газдардың шығынын оттекті баланс негізінде есептеу немесе жеңілдетілген өлшеулерді орындау кезіндегі пайдаланылған газдардың араласу дәрежесін есептеу тәсілін қолдану шартымен, осы Қағиданың 37-қосымшасына сәйкес).

54. Зиянды заттардың шығуын және ПГ түтіндеуін өлшеу құралдарында мемлекеттік тексеру туралы әрекеттегі куәлік болуы және осы басшылыққа 6-қосымшада көрсетілген өлшеулерден аспайтын кемдікті қамтамасыз етуі қажет.

55. ПГ құрамы газ саралауыштармен өлшенеді. Газ саралауыштар көлемді пайыздарда градуирленуі немесе ррm және саомписецті қосу мүмкіндігі үшін немесе өлшеу комплексте пайдалану үшін стандартты біріздендірілген шығыс сигналы болуы қажет. Сынама алу жүйесіне қосылған газ саралауыштардың көрсеткіштері кешігуі 3 секундтан аспауы қажет.

56. Көміртек тотығының газ саралауыштарда дисперсияланбаған қызыл детекоры болуы және СО концентратының 0,01 ден бастап 0,5 % дейінгі диапазонда өлшеуін қамтамасыз етуі қажет.

57. Көмірсутек газ саралауыштарында (453±10) К температурасына дейін қыздырылатыниондалған жалынды-детекторы болуы және көмірсутек концентратының СН1,85 эквиваленті бойынша 0 ден бастап 0,2 % дейінгі диапазонда өлшеуін қамтамасыз етуі қажет.

58. Азот тотығының газ саралауыштарында хемилюминесцентті детектор немесе NO_X тен NO қа түрлендіргіші бар қыздырылатын хемилюминесцентті детекторы (пайдаланылған газдар сынамасының «ылғал» күйінде) болуы қажет. NO₂ түрлі тотығының эквивалентті көлемді бөлігі арқылы көрсетілген барлық NO_X азот тотығының сомасы өлшенетін компонент болады. Газ саралауыш жеке тотықтардың кез келген құрамында NO₂ эквиваленті бойынша 0,005-ден бастап 0,5 % дейінгі өлшеулерді қамтамасыз етеді.

59. Пайдаланылған газдардың көлемді шығынын есептеу үшін көміртекті және көміртек-қышқылды баланстар тәсілін қолдану кезінде пайдаланылған газдарда СО₂ көміртек диоксидінің және О₂ оттегінің концентраттарын өлшеуді орындау қажет.

60. Көміртек диоксидінің газ саралауыштарында дисперсияланбаған инфрақызыл детекторы болуы және СО₂ концентратын 0-ден бастап 0,2 % дейінгі диапазонда өлшеуін қамтамасыз етуі қажет.

61. Оттегі газ саралауыштарында парамагнитті немесе электр химиялық детекторы болуы және О₂ концентратын 0-ден бастап 25 % дейінгі өлшеуді қамтамасыз етуі қажет.

62. Эквивалентті және қажет етілетін нақтылықты қамтамасыз ететін ПГ альтернативті өлшеу құрылғысын қолдану рұқсат етіледі.

63. Сынама алу жүйесі сынама алу зондынан және сынама алу магистралынан тұрады.

64. Сынама алу зондты газдардың шығу жүйесінен атмосфераға шығуына дейін кемінде 0,5 м және газдар сынама температурасы кемінде 373 К қамтамасыз ету үшін қозғалтқышқа жеткілікті жақын арақашықтықты орнатылады. Зондты түтіктің шығару коллекторының жалғанған фланецтен бастап тура учаскенің 6 диаметр арақашықтықта орнату ұсынылады.

65. Сынама алу магистралінің ұсынылатын ұзындығы - 5 м аспайды. Аса ұзын сынама алу магистральдерді пайдалану кезінде жабдықты жасаушының тәсілі бойынша сынама құрамының ауытқу дәрежесін анықтау керек. Сонымен бірге, өлшеудің қосымша ауытқуы ±2% рұқсат етіледі. Ұзындығы 20 м асатын магистральдарды қолдану рұқсат етілмейді.

66. Зиянды заттар шығуының техникалық нормаларын есептеу үшін қажет қозғалтқыштардың көрсеткіштерін өлшеу құрылғыларында мемлекеттік тексеру туралы әрекеттегі куәлігі болуы және осы осы Қағиданың 34-қосымшасының 7-қосымшасында көрсетілген өлшем ауытқуынан аспауы қажет.

8. Зиянды заттардың шығындары және пайдаланылған газдардың

түтіндеудің нормаланған параметрлерінің шекті рұқсат етілген мәндері

67. Пайдаланудың типтік пайдалану жағдайларын еліктейтін толық сынау циклін орындау кезінде онымен жасалатын қозғалтқыштың қарқынды жұмысының 1 киловатт-сағатына келетін граммдағы салмақты орташа өлшенген шығуы - шығатын газдары бар зиянды (ластайтын) заттардың шығуларындағы газ құрамының нормаланатын параметрлері болып келеді.

68. Жаңа қозғалтқыштарды стендті сынау кезіндегі шығулардың газ құрамының нормаланатын параметрлерінің кемінде рұқсат етілетін мәндері осы басшылыққа 8-қосымшаға сәйкес көрсетілген.

69. Қозғалтқыштарды күрделі жөндеуден кейін шығулардың газды құрамының нормаланатын параметрлерінің аса рұқсат етілген мәндері осы нұсқаулықтың 6 кестесі бойынша осы басшылыққа 9-қосымшада көрсетілген түзету коэффициенттеріне көбейту арқылы алынады.

70. ПГ түтіндеуінің шекті рұқсат етілген мәндері қалыпты шарттарға (температура 273 К және қысымы 101,3 кПа) келтірілген номиналды қуатта ылғалды пайдаланылған газдардың шығынының (V_exh, дм³/с) қатынасынан анықтайды.

Түтіндеуді оптикалық түтін өлшегішпен өлшеу кезінде жарық шуағы әлсіреуінің табиғи көрсеткішінің шекті рұқсат етілген мәндері және оларға сәйкес түтін өлшегіш шкаласына L = 0,43 м базасында көрсетілген жарық ағыны әлсіреу коэффициентінің мәндері осы басшылыққа 8-қосымшасында көрсетілгенге сәйкес келеді.

Бағана ұзындығы LF= 0,405 м сүзгілеу түтін өлшегішпен түтіндеуді өлшеу кезінде FSN сүзгісінің түтіндік санының шекті рұқсат етілген мәндері осы Қағиданың 34-қосымшасының 10-қосымшасында көрсетілгенге сәйкес болады.

71. Қозғалтқышты орнату орнында сынау кезіндегі жарық шуағы нашарлауының нақты көрсеткішінің шекті рұқсат етілген мәні мынадай формула бойынша есептелінуі мүмкін:

К = 11,4/Р^0,48; (7)

мұндағы Р — қозғалтқыштың хабарланған (номиналды) қуаты, кВт.

Жаңа қозғалтқыштар, пайдаланудағы қозғалтқыштар және күрделі жөндеуден кейінгі қозғалтқыштар үшін қатынас графигі осы басшылықтың 28 және 29-қосымшасында белгіленген.

72. Күрделі жөндеуден өткен қозғалтқыштар түтіндеуінің ең көп рұқсат етілген нормалары осы басшылықтың 28 және 29-қосымшасында көрсетілген мәндеріне қатысты 20 % көбейтіледі.

Пайдаланылатын кемелерді

куәландыру қағидасының

34-қосымшасына

1-қосымша

Нормаланған параметр	Мәні	Қозғалтқыштың тағайымы	О₂ = 15 %, млн^-1 оттегі тотығына келтірілген зиянды заттардың шекті рұқсат етілген мәні
О₂=15%, млн^-1 тотығына келтірілген азо қышқылының тотығы (NO_X)	C_NOх (О₂=15%)	Қосымша	700
	C_NOх (О₂=15%)	Негізгі	1300* айналу жиілігі кезінде п < 130 мин^-1; 0,32п* диапазонда 130 < n ≤ 2000 мин^-1; 700* кезінде п > 2000 мин^-1
О₂=15%, млн^-1 тотығына келтірілген көміртек қышқылының тотығы (СО)	С_со (О₂=15%)	Кез келген	1000
О₂ = 15%млн^-1 тотығына келітірілген көмірсутек тотығы (СН_1.85)	С_Cн (О₂=15%)	Кез келген	200
* азот қышқылының тотығы C_NOx(O₂=15%) Ескертпе: қозғалтқыштарды орнату орнында жеңілдетілген процессі бойынша сынау кезінде техникалық нормалардың шекті рұқсат етілген мәндері уақытша тағайындалады және 2010 жылға дейін әрекет етеді. Репрезентативті мәліметтерді зиянды заттардың фактімен шығуы бойынша жинағаннан кейінгі шекті рұқсат етілген мәндер нақтылануы мүмкін.

Пайдаланылатын кемелерді

куәландыру қағидасының

34-қосымшасына

2-қосымша

Қозғалтқыштың тағайымы	Режим мәні	Режим нөмірі	Иінді білікті айналу жиілігінің номиналды айналу жиілігіне п қатынасы	Қарқынды қуаттың оның номиналды мәніне қатынасы Р_с	Айналу сәті, %	Режимнің салмақ коэффициенті W
Бұрандалы сипаттама бойынша жұмыс істейтін негізгі қозғалтқыштар (ДК бар дизельді қозғалтқыштарда басқа)	ЕЗ	I 2 3 4	1,000 0,908 0,794 0,630	1,00 0,75 0,50 0,25	—	0,20 0,50 0,15 0,15
Бұрандалы сипаттама бойынша жұмыс істейтін ұзындығы 24 м кем кемелердің негізгі қозғалтқыштары (итергіштер және сүйрегіштерден басқа)	Е5	1 2 3 4 5	100 91 80 63 Бос жүріс	100 75 50 25 0	-	0,08 0,13 0,17 0,32 0,30
Жүктемесі ауыспалы және айналу жиілігі тұрақты қосымша қозғалтқыштар (дизель-генераторлар)	D2	1 2 3 4 5	-	-	100 75 50 25 10	0,05 0,25 0,30 0,30 0,10
Арқандап байлау режимді бұрандалы сипаттама бойынша жұмыс істейтін негізгі қозғалтқыштар		1 2 3 4			100 83 63 39	0,55 0,15 0,15 0,15

Пайдаланылатын кемелерді

куәландыру қағидасының

34-қосымшасына

3-қосымша

Отын түрі	Пайдаланылған газдардың күйі үшін отын құрамы коэффициентінің мәні F_f, м³/кг
	ылғалды	құрғақ
Дизельді Моторлы Мазут	0,75 0,72 0,69	-0,77 0,74 0,71
Ескертпе: кемелік қозғалтқыштарда импортты отынды қолдану жағдайында осы кестеден дизельді отын, моторлы отын немесе мазут үшін пайдаланылатын отынның тұтқырлығына байланысты тиісті коэффициентті F_f қолдануға болады.

Пайдаланылатын кемелерді

куәландыру қағидасының

34-қосымшасына

4-қосымша

Оптикалық типті түтін өлшегішті орнату схемасы

1 — шығару түтігі; 2 — газтаңдауыш зонд; 3 — дифференциалды манометр; 4 — газжеткізгіш түтік; 5 — жылу алмастырғыш; 6 — байпасты қақпақ; 7 — бөлігі тасқынды түтін өлшегіш; 8 — газды бөлгіш түтіктер; 9 — реттегіш жапқыш; 10 — жарық көзі; 11 — жинағыш линза; 12 — толық тасқынды түтін өлшегіш (шығару түтіктің қиылысында); 13 — ажыратқыш аралық; 14 — жарық қабылдағыш.

Пайдаланылатын кемелерді

куәландыру қағидасының

34-қосымшасына

5-қосымша

Сүзгілеу типті түтін өлшегішті орнату сызбасы

1 — дизель түтігінің тура сызықты бөлігі; 2 — газтаңдаушы зонд; 3 — таңдау сызығы; 4 — түтін өлшегіш; 5 — қысқыш құрылғы; 6 — сүзгі; 7 — поршень; 8 — серіппе; 9 — пневматикалық құрылғы; 10 — салқындатқыш.

Пайдаланылатын кемелерді

куәландыру қағидасының

34-қосымшасына

6-қосымша

Пайдаланылған газдардың өлшенетін компоненттердің атауы	Компонент мәні	Өлшеудің негізгі көрсетілген кемдігінің шегі, %
Оттек тотығының топтауы	С_со	± 5,0
NO₂ келтірілген азот тотығының топтауы	C_NOх	± 10,0
СН₁₈₅ келтірілген көмірсутек топтауы	С_сн	± 5,0
Көміртек диоксидінің топтауы	Ссо₂	± 3,5
Оттегі топтауы	Со₂	± 3,5
Жарық ағыны әлсіреуінің табиғи көрсеткіші	К	± 2,0
Жарық ағыны әлсіреуінің коэффициенті	N	± 2,0
Сүзгінің түтіндік саны	FSN	± 2,0

Пайдаланылатын кемелерді

куәландыру қағидасының

34-қосымшасына

7-қосымша

Өлшенетін параметр	Өлшеудің негізгі көрсетілген кемдігінің шегі %
	Орнату орнында	стендте
Қозғалтқыштың айналу жиілігі Айналу сәті Қарқынды қуаты Отын шығыны Ауа отыны Пайдаланылған газдар шығыны Температура Қысым Қалған параметрі	±4 ±4 ±5 ±5 ±6 ±6 ±6 ±6 ±6	±2 ±2 ±3 ±2 ±3 ±3 ±3 ±3 ±5

Пайдаланылатын кемелерді

куәландыру қағидасының

34-қосымшасына

8-қосымша

Нормаланатын параметр	Өндіріске жеткізілген қозғалтқыштар үшін едәуір рұқсат етілетін мәндері
	2000 ж. дейін	2000 ж. бастап
NO_1,85келтірілген азот тотығының (NO_X) салмақты орташа өлшенген шығуы, г/(кВт с) Көміртек тотығының (СО) салмақты орташа өлшенген шығуы, г/(кВт с) Отынның шартты құрамын СН_1,85 қайта есептеу кезінде сомалық көмірсутектің (СН) салмақты орташа өлшенген шығуы, г/(кВт ч)	17 6,0 2,4	17,0 кезіндегі п < 130 45n^-0,2 при 130 < п < 2000 9,8 при п > 2000 3,0 1,0
Ескертпе: п — қозғалтқыш білігінің айналу жиілігі, мин^-1.

Пайдаланылатын кемелерді

куәландыру қағидасының

34-қосымшасына

9-қосымша

Зиянды зат	Түзеткіш коэффициент
Азот тотығы (NO_X) Оттек тотығы (СО) Көмірсутектер (СН)	0,95 1,20 1,25

Пайдаланылатын кемелерді

куәландыру қағидасының

34-қосымшасына

10-қосымша

Пайдаланылған газдардың шығыны V_exh, дм³/с	Жарық шуағы әлсіреуінің натуралды көрсеткіші К, м^-1, аспайды	Оптикалық типті түтін өлшегіш шкаласына келтірілген жарық шуағының әлсіреу коэффициенті М, (L = 0,43 м), %, аспайды	Сүзгілеу типті түтін өлшегіштің шкаласына келтірілген FSN сүзгісінің түтіндеу саны (L_v= 0,405 м), шартты бірліктер, аспайды
75 дейін, оны қоса	1,857	55	4,2
75 жоғары 85 дейін, оны қоса	1,707	52	4,0
«85>95»	1,612	50	3,9
«95 110»	1,521	48	3,8
«110-125»	1,433	46	3,7
«125-140»	1,348	44	3,6
«140-160»	1,267	42	3,5
«160-185»	1,188	40	3,4
«185-210»	1,112	38	3,3
«210-250»	1,038	36	3,2
«250-290»	0,966	34	3,0
«290-350»	0,897	32	2,9
«350-400»	0,829	30	2,8
«400-500»	0,764	28	2,7
«500-600»	0,700	26	2,5
«600-700»	0,638	24	2,3
«700-900»	0,578	22	2,2
«900-1150»	0,519	20	2,0
«1150-1500»	0,461	18	1,8
«1500-2000»	0,405	16	1J
«2000-3000»	0,351	14	1,5
3000 жоғары	0,297	12	1,3
Ескертпе: ПГ түтіндеу нормасының жұлдыз тәріздес қозғалтқыштары үшін тапсырыс берушінің талабы бойынша орнатылады.

Пайдаланылатын кемелерді

куәландыру қағидасына

35-қосымша

Сынаулар хаттамасының нысаны

Сынақ зертхана ________________________________________________________________________________________________________

(атауы)

Аккредиттеу туралы куәлік

№ тірк.________________

Бекітемін

Сынақ зертханасының меңгерушісі

«___»__________20__жылдан

«__»____________20__ж. дейін

м.п.

№_______ қозғалтқышты _______________

зауыттық маркасы

8178-2 МЕМСТ Р ИСО, 51249 МЕМСТ Р, 51250 МЕМСТ Р, 30574 МЕМСТ бойынша зиянды заттар шығудың және пайдаланылған газдардың түтіндеудің техникалық нормаларына сәйкестігін сынаудың №___________ хаттамасы

1 Сынаулар объектісі туралы жалпы мәліметтер

Жасаушы ______________________________________________________________________________________________________________

Жасаушының мекен-жайы _______________________________________________________________________________________________

Қозғалтқыш маркасы ____________________________________________________________________________________________________

10150 МемСТ бойынша типі және көлемі ___________________________________________________________________________________

Семьяға немесе топқа қатынасы ___________________________________________________________________________________________

Сериялық нөмірі ________________________________________________________________________________________________________

Қозғалтқышты шығару күні _______________________________________________________________________________________________

Техникалық сипаттама

Номиналды айналу жиілігі _______________________________________________________________________________________________

Номиналды қуаты ______________________________________________________________________________________________________

Цилиндрлер саны ______________________________________________________________________________________________________

Цилиндр диаметрі ______________________________________________________________________________________________________

Поршень жүрісі_________________________________________________________________________________________________________

Цилиндрлердің орналасуы _______________________________________________________________________________________________

Номиналды қуат кезіндегі отын жіберуді тоқтату бұрышы _____________________________________________________________________

Сығу дәрежесі _________________________________________________________________________________________________________

Номиналды қуаттағы орташа қарқынды қысымы ____________________________________________________________________________

Үрлеу әдісі ____________________________________________________________________________________________________________

Қозғалтқыштың номиналды қуатының қосымша жабдық қуаты

______________________________________________________________________________________________________________________

Конструктивтік ерекшеліктер

Отын жіберуді электронды басқару ____жоқ_____ /_____бар _____

Жіберуді тоқтатудың реттеу бұрышы _______________________________________________________________________________________

Реттелетін турбокомпрессор ______________________________________________________________________________________________

Үрлемелі ауаны салқындату жүйесі ________________________________________________________________________________________

Пайдаланылған газдардың рециркуляциясы ________________________________________________________________________________

Суды жіберу (эмульсия) _________________________________________________________________________________________________

Газдарды тазалауға арналған жабдық ______________________________________________________________________________________

Екі еселенген отын _____________________________________________________________________________________________________

Шектеулер

Жанудың ең көп қысымы ________________________________________________________________________________________________

Салқындатылатын судың ең көп температурасы _____________________________________________________________________________

Кірістегі ең көп рұқсат етілуі ______________________________________________________________________________________________

Сыртқа шығарудағы ең көп қарсы қысымы__________________________________________________________________________________

Майдың ең аз қысымы __________________________________________________________________________________________________

Қолдану туралы мәлімет

Сатып алушы ___________________________________________________________________________________________________________

Қозғалтқыштың тағайымы ________________________________________________________________________________________________

Пайдалану объектісі _____________________________________________________________________________________________________

Сынаулар жүргізу туралы мәліметтер

Сынаулар түрі __________________________________________________________________________________________________________

Сынаулар күні __________________________________________________________________________________________________________

Сынаулар жүргізу орны __________________________________________________________________________________________________

Есеп жасау күні _________________________________________________________________________________________________________

2 Өлшеуіш құрал туралы мәлімет

Газ саралауыштар және түтін өлшегіштер

Өлшенетін параметр, өлшеу бірлігі	Дайындаушы (ел)	Моделі, нөмірі, детектор типі	Өлшеулер диапазоны	Тексерілетін газдың топтауы (ПГС ГСО)	Кемдігі, %
NO_х, млн^-1 топтауы СО, млн^-1 топтауы СО₂, топтауы % 0₂, топтауы % СН, млн^-1 Түтіндеуі, %, м^-1, FSN

Сынама алу блогы

Дайындаушы (елі)	Моделі, нөмірі	Өлшеуіш каналдардағы температура, ⁰С
		Сынама алу арнасы	СН	СО, СО₂	О₂	NO_X

Шығындарды есептеуге арналған өлшеу құралдары

Өлшенетін параметр, өлшеу бірлігі	Өлшеуіш құрал атауы	Дайындаушы	Моделі, нөмірі	Өлшеулер диапазоны	Кемдігі, %
Негізгі көрсеткіштер
Айналу жиілігі, мин^-1	Частотомер
Айналдырусәті, кН	Гидротормоз
Отын аспасы, кг	Таразы
Аспа шығынының уақыты, с	Секундомер
Ауа шығыны, кг/с	Расходомер
Қосымша көлемнің өлшеуіш құралдары Температура, ⁰С
Хладагент	Термометр
Майлайтын май	Термометр
Пайдаланылған газдардың	Термометр
соратын ауасы	Термометр
үрлемелі ауа	Термометр
отын	Термометр
Қысым
атмосфералық, кПа	Барометр
үрлеу, кПа (бар)	Манометр
жіберуді сұйылту, кПа	Манометр
Өнімнің қарсы қысымы, кПа	Манометр
Жіберудегі ауа ылғалы, %	Психрометр

3 Отын және майлайтын май туралы мәліметтер

Отын

Типі _________________________________________________________________________________________________________________

Маркасы______________________________________________________________________________________________________________

Тығыздығы, кг/м³ ______________________________________________________________________________________________________

Тұтқырлығы, мм²/с _____________________________________________________________________________________________________

Ең төмен жылу жасағыш қасиеті, МДж/кг __________________________________________________________________________________

Отынның қарапайым құрамы (анализ бойынша)

С (BET) ______________________________________________________________________________________________________________

Н (ALF) ______________________________________________________________________________________________________________

S (GAM) _____________________________________________________________________________________________________________

N (DEL) ______________________________________________________________________________________________________________

О (EPS)_______________________________________________________________________________________________________________

FFD Есеп нәтижесі

FFW Есеп нәтижесі

Майлайтын май

Марка_________________________________________________________________________________________________________________

Цилиндрлі_____________________________________________________________________________________________________________

Айналымды ____________________________________________________________________________________________________________

Шығатын түтік

Диаметр_______________________________________________________________________________________________________________

Ұзындығы _____________________________________________________________________________________________________________

Шығатын коллектор фланецтен бастап сынама алуға дейінгі ара-қашықытық

_______________________________________________________________________________________________________________________

Ескертпе _______________________________________________________________________________________________________________

4 Сынаулар қорытындысы

Сынаулар циклі

Режим	1	2	3	4
Қуаты, % Айналу жиілігі, % Салмақтық коэффициенті Режим басталуының уақыты, с, мин

Өлшеулер жүргізу шарттары

Режим	1	2	3	4
Атмосфералық қысым, кПа Бокстағы ауа температурасы, ⁰С Ауа ылғалы, % Ауа ылғалы, г/кг, % Атмосфералық фактор f_a

Қозғалтқыш параметрлері

Режим	1	2	3	4
Айналу жиілігі, мин^-1 Қосымша жабдықтың қуаты, кВт Айналдырусәті, кН м Біліктегі қарқынды қуаты, кВт Отын шығыны, кг/ч Отынның салмақты қарқынды шығыны, г/(кВт с) Ауа шығыны, кг/ч Ауаның салмақты қарқынды шығыны, г/(кВт с) Салқындатқыштың алдында/артындағы үрлемелі ауаның температурасы, ⁰С Орташа қарқынды қысым, МПа Жанудың ең көп қысымы, МПа Шығарылымдығы қарсы қысымы, кПа Турбина алдында/артындағы пайдаланылған газдардың температурасы, ⁰С Температура воды на входе/выходе, ⁰С Үрлеу қысымы (қалдықты), кПа Майлайтын май температурасы, ⁰С Майлайтын май қысымы, бар

Газ тәрізді шығындар

Режим	1	2	3	4
Құрғақ/ылғалды NO_х, топтауы млн^-1 Құрғақ СО, тотығы, млн^-1 Құрғақ СО₂, тотығы, % Құрғақ 0₂ тотығы, % Ылғалды СН тотығы, млн^-1 (СН_1,85 бойынша) Түтіндеуі, %, FSN Пайдаланылған газдардың шығыны V_exhW, нм³/с NO_X салмықты шығыны, г/(кВт с) СО салмақты шығыны, г/(кВт с) СН салмақты шығыны, г/(кВт/с)

Түзету коэффициенті (сынаулар тәсілдерімен қарастырылса)

Khdies

FFH

FFD

FFW

Kwr

5 Шығулардың техникалық нормалары мәндерінің есептеу нәтижесі

Мәні, өлшеу бірлігі	NO_X г/(кВт ч)	СО, г/(кВт ч)	СН, г/(кВт ч)	Түтіндеу, % (FSN, шартты белгілер)
Техникалық норманың шекті рұқсат етілген мәндері Сынау нәтижесі

Қорытынды

№___________қозғалтқыш _____________________

8178-2 МемСт Р ИСО, 51249 Р МемСт, 51250 Р МемСт, 30574 МемСт сәйкес.

Сынауды өткізген ____________________________________________________________________________________________________

Сынау жүргізушісі ____________________________________________________________________________________________________

Пайдаланылатын кемелерді

куәландыру қағидасына

36-қосымша

Сыртқа шығарылатын газдардағы зиянды (ластайтын) заттар шығуының техникалық паспорты

Конструктивтік белгілердің (қозғалтқыштар отбасыға немесе топқа бірігетін) сипаттамасы. Қозғалтқыштардың

отбасы немесе тобы туралы мәлімет

1. Конструктивтік белгілер

1. Егер сынаулар үдерісінде осы концепцияның бірі қолданылған болса, сынаулар үшін қозғалтқыштар отбасыға немесе топтарға бірігетін конструктивтік белгілердің сипаттамасы, базалық қозғалтқыштың критерийлерін таңдау тізімі және мәндері (МЕМСТ Р ИСО 8178 Поршеньді ішкі жану қозғалтқыштары. Пайдаланылған газдардың зиянды заттарды шығаруы, 6-8-бөлімдер).

2. Oтбасының базалық қозғалтқыштарды шығарудың едәуір деңгейі бойынша таңдау кезінде мынадай ретте кемитін нормаланатын компоненттердің қауіптілік дәрежесін басшылыққа алу қажет: азот тотығы, бөліктері (түтіндеу), көміртек тотығы, көмірсутектер.

2. Қозғалтқыштың зиянды шығындарына әсер ететін компоненттер,

реттеулер және жұмыс параметрлері туралы мәліметтер

3. «Компонент» бағанына зиянды заттардың шығуына және пайдаланылған газдардың түтіндеуіне елеулі әсер ететін қозғалтқыштардың бөліктері жазылады.

Осы қосымшаның 1-қосымшасына енгізілген компоненттер тек жасаушы маркасымен ғана ауыстырылады. Қосалқы бөлшектерді ауыстырулар Қозғалтқыштар параметрлерін тіркеу журналында тіркеледі.

«Бақылауға алынған ақпарат көзі» бағанында компонентке таңба салу орны (идентификациялық нөмірлер) немесе осы техникалық паспортта көрсетілген таңбалау орны мен суреттер нөмірлері көрсетіледі.

«Идентификациялық нөмір» бағанында жасаушы-зауыттың идентификациялық нөмірлері жазылады.

Осы Қағиданың 36-қосымшасының 4-қосымшасында жасаушы-зауыттың мәліметтері бойынша қозғалтқышты реттеудің орташа мәні келтіріледі.

«Параметр» бағанына зиянды шығуларға және пайдаланылған газдардың түтіндеуіне елеулі әсер ететін қозғалтқыштың негізгі сипаттамалары және реттеулері жазылады.

«Диапазон» бағанында жасаушы-зауыттың мәліметтері бойынша параметрлер мәні өзгеруі мүмкін диапазоны көрсетіледі.

Қозғалтқыштар семьясының концепциясын пайдалану кезінде қозғалтқышқа стенді сынау өткізгеннен кейінгі кестеде көрсетілген реттеулердің өзгеруі тек рұқсат етілген диапазон шегінде болады.

Семьяның қозғалтқыштарын кеме бортында кезең сайын куәландыру кезінде реттеулерді және олардың рұқсат етілген өзгеру диапазонын бақылау үшін мынадай ақпарат көздері қызмет етеді:

1) осы Техникалық паспорт,

2) қозғалтқышты стендте сынау хаттамасы,

3) жасаушымен жеткізілетін құжаттаманың құрамы мынадай кіретін техникалық сипаттама.

3. Жұмыс параметрлері

Қозғалтқышты сынау кезіндегі күтетін (ерекшелігі және жасаушының жобалық көрсеткіштері бойынша) және алынған арасындағы олардың келісілген мәндері жұмыс параметрлерінің мәні ретінде қабылданады. Сонымен бірге, жұмыс параметрлерінің факті бойынша өлшенген мәндері олардың рұқсат етілген өзгерістер диапазоны шегінде болуы қажет.

Топтың қозғалтқыштарын кеме бортында кезең сайын куәландыру кезінде жұмыс параметрлерінің және олардың рұқсат етілген өзгеру диапазонын бақылау үшін мынадай ақпарат көздері қызмет етеді:

1) осы Техникалық паспорт,

2) қозғалтқышты стендте сынау хаттамасы,

3) пайдаланылатын құжаттама құрамына мынадай кіретін қозғалтқыш формуляры немесе параметрлерді тіркеу журналы.

Құралдар және пайдалану кезінде соңғы ақырғы тексерудегі қозғалтқыштың зиянды заттардың шығару және пайдаланылған газдардың түтіндеу нормаларына сәйкестігін бақылау тәсілі туралы мәліметтер.

Қозғалтқышты зиянды заттардың шығару және пайдаланылған газдардың түтіндеудің техникалық нормаларына сәйкестігін сынау хаттамасы (көшірмесі).

Қозғалтқыштың (құрылымы техникалық шарттарға сәйкес) қосалқы бөлшектерін таңбалау және идентификациялау тәсілдері.

Зиянды заттардың шығаруын және пайдаланылған газдардың түтіндеуін (оны қолдану кезінде) азайту үшін жабдықтың қалыпты жұмыстың болуы және тексеру тәсілдері туралы мәліметтер.

Пайдаланылатын кемелерді

куәландыру қағидасының

36-қосымшасына

1-қосымша

Компоненттер

Элемент	Компонент	Бақылау үшін алынған ақпарат көзі	Идентификациялық нөмірі
Жану камерасы Отын аппаратурасы Ауамен қамту жүйесі Шығару жүйесі

Пайдаланылатын кемелерді

куәландыру қағидасының

36-қосымшасына

2-қосымша

Реттегіштер

Элемент	Параметр	Бақылау үшін алынған ақпарат көзі	Мәні	Диапазон
Қозғалтқыштың негізгі параметрі Реттеу

Пайдаланылатын кемелерді

куәландыру қағидасына

37-қосымша

Пайдалану және жөндеу процесінде жасалған қозғалтқыш

конструкциясы және оның құрамды бөліктерінің өзгерістері туралы мәліметтер

№ р. р.	Өзгерістер жүргізілген күні	Жүргізілген жұмыстардың құрамы	Өзгерістер жүргізілгеннен кейінгі қозғалтқыш жұмысының сипаттамасы	Жауапты тұлғаның қолы

Пайдаланылатын кемелерді

куәландыру қағидасына

38-қосымша

Пайдалану кезіндегі қозғалтқыштың құрамды бөлігін ауыстыру туралы мәліметтер

№ р.р.	Алынған бөлік				Жаңа орнатылған бөлік
	Атауы және мәні	Зауыттық нөмірі	Жасалған жұмыстар саны	Істен шығу себебі	Атауы және мәні	Зауыттық нөмірі	Жауапты тұлғаның қолы және күні

Пайдаланылатын кемелерді

куәландыру қағидасына

39-қосымша

Пайдаланылған газдардың шығынын көміртекті және көміртекті

баланстар тәсілімен есептеу

1. Қосымшада қозғалтқыштың пайдаланылған газдар және (немесе) ауа шығынын есептеу тәсілдері көрсетілген. Тәсілдер пайдаланылған газдар құрамын және отын шығынын өлшеумен негізделеді. Қосымшада пайдаланылған газдардың салмақты шығынын есептеудің екі тәсілі көрсетіледі. Бірінші тәсіл (көміртекті баланс) салмағы бойынша 1 % аспайтын сомада оттегі және азоттан тұратын сұйық көмірсутекті отынды пайдалану кезінде қолданылады. Екінші тәсіл әмбебап (көміроттекті баланс) құрамында кез-келген қатынастағы Н, С, S, О, N бар сұйық және газ тәрізді отынды пайдалану кезінде қолданылады.

2. Осы қосымшаға қосымшаның 1-қосымшасында есептеулерге алынған формулаларда пайдаланылатын көлемдер символы, олардың атаулары және көлемдер бірліктері көрсетілген.

1. Көміртекті баланс әдісі

Бұл тәсіл отын құрамын ескере отырып өлшенген көміртек құрамының компоненттерінің концентраттары бойынша пайдаланылған газдардың шығыны есебінің алты кезеңінен тұрады.

жүктеу 6,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 16 17 18 19 20 21 22 23 24