Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»

14 
Тарау
 
ДЕРЕКТЕР ҚОРЫН БАСҚАРУДЫҢ 
ЗАМАНАУИ ЖҮЙЕСІ 
 
14.1.
 
ЗАМАНАУИ СУБД ҚОЙЫЛАТЫН 
ТАЛАПТАР
 
Қазіргі  уақытта  дерекқорды  басқару  жүйелеріне  өте  жоғары 
талаптар қойылған. 
Пайдаланушылардың  және  СУБД  әкімшіліктерінің  тұрғысынан  ең 
маңызды  талаптардың  бірі  -  жоғары  өнімділік,  яғни  пайдаланушы 
сұрауларын  жедел  өңдеу  және  транзакцияларды  орындау  мүмкіндігі. 
Бұл жағдайда сұраныстарды оңтайландыру және индекстерді пайдалану 
құралдары маңызды рөл атқарады. 
Қазіргі  заманғы  деректер  қорын  қауіпсіздіктің  ең  қажет  етілетін 
ерекшеліктерін  бірі  орындау  қатар  кіріктірілген  қолдаудың,  яғни 
мәселенің аясында анықталған алдын ала белгіленген ережелерге сәйкес 
оқу  және  редакциялау  деректерге  пайдаланушы  қол  жеткізуін 
қамтамасыз  етуге  қабілеті,  сондай-ақ  сақтау  кестелер  сенімді  қорғау 
ережелер.  Бұл  талапты  орындау  жолдары  деректерді  шифрлаудан 
аудитке дейін және оның нәтижелерін талдаудан өзгеше болуы мүмкін.
 
Масштабтау  —  функционалдығын  және  өнімділігін  арттыра 
отырып,  жүктемені  ұлғайтумен  және  оның  тиісті  аппараттық 
жаңартуларымен,  мысалы,  СУБД  көлемін  кеңейтумен,  процессорлар 
мен аппараттық серверлердің санын көбейтуге мүмкіндік береді. СУБД-
нің  масштабталуы  және  өндірісі  өзара  байланысты,  себебі 
масштабталмай,  өнімділіктің  өсуі  шектеулі.  Ал  егер  СУБД 
пайдаланушылар қосымша ресурстарды қосу арқылы өсіп келе жатқан 
қажеттіліктерін  қамтамасыз  етпесе,  бұл  өте  маңызды  мәселе  болады. 
Осындай  шектеулер  (деректердің  максималды  саны,  кестеде 
жазылғандар  саны,  пайдаланушылардың  саны)  көп  немесе  аз 
болатынына тән
 
302
 

ал  егер олар орын алса,  өнімділіктің төмендеуі, қателердің  пайда 
болуы, қол жеткізуден бас тарту немесе сұрау салудың орындалуы. 
Сондықтан  жаңа  ресурстарды  қосуды  қолдай  отырып,  мұндай 
шектеулерді  еңсеру  маңызды,  мысалы,  бірнеше  компьютерден 
кластерлерді құру. 
Мәмілені  дұрыс  өңдеу  - 
қазіргі  уақытта  әзірлеушілер  мен 
әкімшілер  Oracle  және  IBM,  сондай-ақ  Microsoft  SQL  Server 
компанияларының  мәмілелерді  дұрыс  өңдеу  құралдарын  жоғары 
бағалайды. 
Деректер  базасының  құрылымы  мен  сұраныстың  дизайнын 
жасау үшін мамандандырылған құралдарды - деректерді модельдеу 
құралдарын 
қолдануға  болады.  Мұндай  құралдар  СУБД 
өндірушілерімен де, тәуелсіз жеткізушілермен де жасалуы мүмкін. 
СУБД-ны осындай құралдарды өндірушілердің қолдауы, сондай-ақ 
олардың  СУБД  бағдарламалық  жасақтамасының  базасында  қол 
жетімділігі  қазіргі  заманғы  дерекқорды  басқару  жүйелерін  құру 
болып табылады.
 
Көптеген  заманауи  СУБД  жеткізу  пакетінде  әкімшілік 
құралдарды  қамтиды.  Бұдан  басқа,  үшінші  тараптың  СУБД-ны 
басқаруға болады. СУБД неғұрлым танымал және оның неғұрлым 
икемді  болуы  оның  сатушылар  серіктестерімен  жұмыс  істеу 
саясаты 
болып табылады, сондықтан, әдетте, осы СУБД басқару 
құралдарын  нарықта  қол  жетімді  етеді.  Осы  тұрғыдан 
көшбасшылар Oracle және Microsoft болып табылады. 
Жақында  заманауи  дерекқордың  пайдаланушылары  XML-ті 
қолдауды талап етеді, өйткені XML - құжаттарды жасау және түрлі 
қосымшалар арасында деректермен  алмасу  үшін  стандарт  болып 
табылады. 
Әртүрлі  платформаларды  қолдау  гетерогенді  ортада  жұмыс 
істейтін  қолданбалы  әзірлеушілер  үшін  маңызды  және  әдетте  АТ 
инфрақұрылымы  өте  әртүрлі  ірі  компаниялар  үшін  маңызды 
болып табылады.
 
14.2.
 
ЗАМАНАУИ СУБД СИПАТЫ
 
Informix 
динамикалық  сервері.  Ақпараттық  дерекқордың 
бірінші  нұсқасы  (Informix  on  unix)  1981  жылы  жарық  көрді.  Бұл 
ДББЖ  қазіргі  заманғы  нұсқалары  (заманауи  атауы  -  Informix 
Dynamic  Server)  транзакцияның  жоғары  жылдамдығымен, 
басқарудың сенімділігі мен қарапайымдылығымен ерекшеленеді.
 
303
 

Ең  жиі  Informix  Dynamic  Server  негізінен  ірі  бөлшек  сауда 
желілері мен телекоммуникациялық компаниялар, ірі кәсіпкерлік 
пайдаланылады  -  деректер  базасын  негізінде  кейбір  өте  танымал 
биллинг жүйелерін құрылды. 
Енді  Informix Dynamic Server IBM-ке  тиесілі.  Осы  деректер 
базасын  соңғы  нұсқасы  жоғары  өнімділік,  ауқымдылығы, 
қолжетімділігін,  қолдау  идентификатор  дамуын,  және  кластерлер 
үшін  қолдау,  жүктемені  теңгеру,  бір  мезгілде  өңдейтін  арқылы, 
(
жеке яшы м ндеріне дейін) қауіпсіздік белгілер негізінде деректер 
қол бақылау, XML қолдау құралдары бар SOA шешімдерін жасау. 
Дерекқор  сервері  клиент  қосымшалар  құру  үшін  қолдау 
құралдарының  Blade-сервер,  нысанды-бағытталған  құралдары 
туралы  Informix 4GL нысандарын  құру  үшін  құралдар,  соның 
ішінде IBM Data Studio құралдар, бірге жеткізіледі. 
Informix Dynamic Server 
жоспарларын  одан  әрі  дамыту, 
қолдайды  идентификатор  құралдарды  жақсарды  өнімділігін 
арттыру, 
конфигурациясын 
жеңілдету 
үшін 
дерекқор 
құралдарының  әкімшілігімен  байланысты  түрлі  міндеттерді 
автоматтандыруды қамтиды. 
IBM DB2. DB2 
алғашқы нұсқасы 1983 жылы IBM жасаған және 
МВС  мэйнфреймов  реляциялық  үлгісі  E.Ф.  Кодд  деректерінің 
авторы  әзірленді  SQL  тілі,  қолдау  бірінші  ДҚБЖ  болды. DB2-дің 
заманауи  нұсқасы  нысанды-реляциялық  DBMS  болып  табылады 
және  әр  түрлі  аппараттық  платформаларда  Linux, UNIX және 
Windows 
амалдық жүйелерін, сондай-ақ әр түрлі IBM операциялық 
жүйелерін қолдайды. Ол деректерді қысуды, ықтимал мәселелерді 
болжауды және XML қолдауын қолдайды. 
Informix Dynamic Server 
және  DB2  ірі  кәсіпорындар  үшін 
арналған  және  сол  компанияның  IBM  тиесілі  болғанына 
қарамастан,  олар  жақсы  шешімдер  әр  түрлі  тапсырмаларды 
орындау үшін әзірленген фактісі байланысты өмір сүруі жатыр. 
Informix Dynamic Server 
өнімділігі  жоғары  транзакциялық 
өңдеуді қажет шешімдерді жасау үшін, ең алдымен, жасалған болса, 
DB2, 
пайдалану  арқылы  шешіледі  негізгі  мәселелері  -  деректерді 
сақтау  құру  және  техникалық  қызмет  көрсету  болып  табылады 
және күрделі сұрауларды өңдеу. 
DB2 
қауіпсіздік мүмкіндіктері пайдаланушыларымен өнімділігі 
мен масштабталуымен бірге жоғары бағаланады.
 
304