Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»

Ашық  электр  сымын  орнату.  Ашық  сым  төселген  қабырғалар
 
мен  төбелерге  салынған.  Сондықтан,  оны  орнату,  бояуды  немесе 
қабырғаға жабуға қоса, барлық аяқтау жұмыстары аяқталғанда ғана 
басталуы мүмкін.
 
Металл  жолақпен  және  қапсырмамен  сымдар  мен  кабельдерді 
бекітуге  арналған  электр  сымдарын  орнату.  АНРГ;  АВРГ;  АПВГ, 
АВВГ,  АВП,  АВВ  таңбалы  сымдар  мен  кабельдердің  ағаш  және 
кірпіш негіздегі монтажын 4.2, а,б– суретте көрсетілгендей металл 
жолақтың,  немесе  4.2,  в–суретте  көрсетілгендей  негізге  жағылған 
жолақтың көмегімен орындайды.
 
Бекіту келесідей орындалады. Ақ түсті қаңылтыр, мырышталған 
немесе боялған болат табақтардың алдын ала ені кемінде 10 мм, қа- 
лыңдығы 0,3 ... 1,0 мм болатын жолақтарды кеседі. Жолақ ұзындығы 
кабельдік  марка  мен  оның  қимасы  бойынша  –  120,  200  мм  болуы 
мүмкін. Белгіленген бағытта сым негізді белдеуге бағыттайды және
 
4.2-сурет. Сымдарды және кабельдерді металды шегеленген жо-
 
лақтар арқылы бекіту:
 
a - ағаш негіздерде; b - кірпіш негізде; in - жолақта сыланған жолақ; 1 - 
кабель; 2 - жолақ; 3 - рычаг P 1.6 x 40 мм; 4 - пальма; 5 - электрокардиттік 
тақтаны толтыру; 6 - алебастер
 
117
 
 
 
 
 
 
 
 
   
 
   
  
   
 
 
 
 
   
 
   
 
 
 
 
 
 
 
 

оны бекітілген кабельмен орайды. Бетон және кірпіш негіздерде жо-
 
лақ дөңгелек–тырнақпен бекітілген. Қолмен кептелу кезінде DРР 3,5 
х 25 мм және ДГР 3,5 х 35 мм типтегі дублер қолданылған. Егер DG 
4,5 x 30 мм, DG 5,5 x 35 мм, DG 6.8 x 35 мм гауһарлы тегістеуіштер 
пайдаланылса, онда олардың бітелуі үшін арнайы қару қолданыла- 
ды. Ағаш негізде жолақ ұзындығы 40,50 мм диаметрі 1,6 мм қайна- 
тылған.  Сымдарды  белбеумен  бекіткенде,  K405  типтегі  корпуспен 
бекітілген K395, K398 типтегі кілемшелерді қолданыңыз. Сымдарды 
жолақпен бекітіп болған кезде, негізде сыланған, ұяшықтарды бел- 
гіленген жолдың бойымен бұрғылап тесіңіз немесе ойып тастаңыз. 
Бұрғылау,  бұрылыс  немесе  бұрғылау  диаметрі 10  мм,  розетка  те- 
реңдігі 30,40 мм болуы керек. Жолақ алабастерлік ерітіндісімен ұяға 
сыланған.  Сымдар  параққа  немесе  құлыппен  бекітілген  жолақта 
бекітіледі.  Сөмкеде  бекітілетін  жолақтың  ұзындығы  пистолеттің 
астына бекітілген жолақтың ұзындығынан 10 мм ұзын болуы керек. 
Сымдар  электрокартоннан  жасалынған  жолақтармен  қорғалады, 
олар жолақ пен сымның арасына орналастырылады. Электр плита- 
сы  жолдың  екі  жағынан  да  1,5,2  мм  шығуы  керек.  Жолақтар  ара- 
сындағы қашықтық 50 см, ал негізде 40 см қашықтықта орналасқан 
жолақтар  арасында  болуы  керек.  Кірпішке,  бетонға  және  ағашқа 
ұқсас негіздер, сымдар мен кабельдер бір–лоп немесе екі лопастты 
кронштейндермен бекітіледі. Кірпіш және бетон негіздерінде қапсы- 
рмалар  бұрандалармен  нейлон  дөңгелектерімен,  ағаш  негіздерде  – 
бұрандалармен  бекітіледі.  Қабырғалар  мен  посттарға  төселген  ка- 
бельдер, сондай–ақ бұрыштар мен ұштар екі лапталы жақшалармен 
бекітіледі.  Қапсырмалар  арасындағы  қашықтық  50  см–ден  аспауы 
тиіс.
 
Кабельде  кронштейн  бар  болса,  кабельдердің  екі  жағында  бір 
аяғымен тігінен қапсырмалармен жалғауға болады.
 
Болат  Болат  пен  пластикалық  құбырлардағы  электрлік  сымдар- 
ды монтаждау. Болат құбырларда электрлік сымдарды сыртқы беті 
ашық, жасырын, сымдарды сыртқа шығарумен, сондай–ақ ғимаратқа 
кіргенде және шатыр үй–жайларында сымдарды орнатқанда жүзеге 
асыруға болады. Электр сымдарын орнатуды жалғастырмас бұрын, 
болат құбырлар түтікке апарылған кезде сымдарға зақым келтірмеу 
үшін соңында тот және қабырғаның тазалануы керек. Коррозиядан 
қорғау үшін құбырлар бояумен немесе битуминозды лакпен сыртта 
да, ішіне де жабулы болуы керек.
 
Түтіктерді бетоннан тыс жерге төсегенде олар боялмайды. Арна- 
ларды бұрыштарға бұрып алмау үшін оларды арнайы жабдықтарға
 
118
 
 

бағыттаңыз. Иілу бұрышы 90 ° тең болуы керек. Құбырлардың жа-
 
сырын  төсеуімен,  иілу  радиусы  кем  дегенде  алты  сыртқы  құбыр 
диаметрі ашық  төсеммен – кемінде төрт және бетон төсеу кезінде
 
– кемінде он болуы керек. Құбырлардың жасырын төсеуімен, иілу 
радиусы  кем  дегенде  алты  сыртқы  құбыр  диаметрі  болуы  керек, 
ашық төсеммен – кемінде төрт және бетон төсеу кезінде – кемінде 
он.Түтіктердің өзара байланысы үшін ТП, МТ түріндегі муфталарды 
пайдаланыңыз.  Муфталар  көмегімен  қосылым  жіпсіз  орындалады. 
Электр  қондырғысының  корпусы  мен  құбырлар  арасындағы  жер- 
мен байланыстың дұрыс болуын қамтамасыз ету үшін K480 ... K486 
түріндегі жерге тұйықталған жаңғақтарды қолданыңыз. Әртүрлі ме- 
талл  конструкцияларына  электрлік  сымдардың  болат  құбырларын 
бекіту үшін C437 ... C442 типті қапсырмаларды және HT желісінің 
түрін пайдаланыңыз.
 
Электр өткізгіштің құбырлары жердің өткізгіштері ретінде немесе 
ұзындығы бойынша тиісті электрлік байланыстар болған жағдайда 
өткізгіштерді нөлдендіруге болады. Пластикалық құбырларда APV, 
APPRTO, APRV, APR, APPVS, APPV, APN сымдарын салуға болады. 
Полиэтилен құбырлары тек болат құбырлар орнына тұтанғыш емес 
субстраттарда жасырын электрлік сымдарды пайдалануға арналған. 
Винипласт  түтіктері  механикалық  зақымданудан  қорғаныс  қабығы 
ретінде болат құбырлар орнына жасырын және ашық сымдарға ар- 
налған.  Винипласт  түтікшелерінде  кесуге  жол  берілмейді.  Сіз  тек 
бөртпе  жасауға  болады.  Сымдарды  түтікке  тікелей  жалғауға  жол 
берілмейді. Пластикалық құбырлардың ішкі диаметрі оларда бірне- 
ше сымдарды төсеу кезінде сымдардың саны мен диаметріне сәйкес 
келуі және кем дегенде 11 мм болуға тиіс. Бетон массивтерінде құ- 
бырлар салу кезінде пластмасса құбырларының иілу радиусы құбы- 
рдың диаметрінен кемінде он есе болуы керек (алты реттік радиус 
рұқсат етіледі). Түтіктерде сымның еркін қысылуын қамтамасыз ету 
үшін,  сондай–ақ  оларды  ауыстыру  қажет  болғанда,  қосқыш  неме- 
се қосылуға арналған қораптар арасындағы қашықтық жолдың тік 
бөлігінде 10 м–ден аспауы тиіс, маршруттағы бір бұрышпен 7,5 м, 
бұрышпен 5 м екі немесе үш бұрыш болуы тиіс. Құрал–саймандар 
мен  аспаптар  мен  корпустардың  корпусына  салынбаған  пластика- 
лық құбырлар У292, У293 типті оқшаулағыш жейделермен немесе 
аң аулағыштармен тоқтатылуы тиіс. Viniplast түтіктері жану арқылы 
қалыңдығы 20 мм қалың шпат қабатымен жабылған. Құрылымдарға 
және  әртүрлі  пластикалық  құбырларға  SD–311,  СО–27,  КС,  ПХБ 
түріндегі  кронштейндер  арқылы  бекітіледі.  CS  және  PCB  сияқты
 
119
 
 

қапсырмалар ашық сымды байланыс үшін пайдаланылады.
 
Жасырын сымдарды монтаждау. Жасырын сымдар қосалқы бөл- 
шектерге  жиналады.  Кабельдерді  төсеу  қабырғалар,  төбелер,  ір- 
гетастар,  едендер,  жиналмалы  едендер  мен  ғимараттардың  басқа 
да  құрылымдық  элементтерінде  орналастырылуы  мүмкін.  Бұл  сы- 
ланғанға дейін және таза қабат төселгенге дейін жасалады. Сымдар- 
ды  құбырларға,  икемді  металл  шлемдерге,  құрылыс  конструкци- 
яларының  блоктарына,  гипс  астындағы  ойықтарға  қоюға  болады. 
Олар  тіпті  құрылыста  салынуы  мүмкін.  Сымдарды  плиталардың 
бүйірлеріне созу және оларды лампаларға, саңылауға немесе тесік- 
терге бұру үшін. Сымдар болат сым немесе диаметрі 3 ... 4 мм бо- 
латын кабель арқылы созылады, олар плиталардың арналарына (бос 
орындарына) жабылады. Тартушы сымдар сымның бір шетіне берік 
бекітіліп,  плитадан  шығу  нүктесіне  дейін  тартылады.  Шамдардың 
орнату орындарын белгілеу ашық электрлік сымдарды орнату үшін 
де жүзеге асырылады.
 
Жарықтандыру  желілерінде  үш  қабатты  тегіс  сымдар  қолда- 
нылғанда  кең  пленкамен  бөлетін  тамырлар  түрлі  фазалардың  тіз- 
бектерінде, ал үшінші сым – нөлдік сым түрінде қолданылуға тиіс. 
Қабырғалардың  немесе  төбелердің  бетіне  жерленген  сымдардың 
шығуы  (мысалы,  шамға  қосылуға  немесе  қызып  кетпейтін  ажы- 
ратқышқа,  шығысқа  арналған)  оқшаулағыш  құбырлар,  фарфор  не- 
месе  пластикалық  қылшықтар  немесе  қылшықтар  арқылы  жүзеге 
асырылады.  Қосылымдар  мен  сымдардың  бұтақтары  қосылыс  қо- 
раптарында жасалуы тиіс. Тегіс сымдар жасырын төсеу (сурет 4.3) 
жабатын жолмен келесі жолдардың бірімен орындалады:
 
■
 
ылғалды сылақтың қабаты астындағы отқа төзімді қабырғаларға
 
және бөлімдерге ұқсас жанбайтын тақталардан төбелердің ылғал- 
ды гипс төбелерінің қабатында;
 
темірбетон тақталар мен панелі арасындағы бос орында;
 
Алдын  ала  құрастырылған  темірбетон  тақталар  арасындағы  бос 
орындарда кейіннен алабастерлік ерітіндімен толтырылады; 
кірпіштің арасындағы бос орындарда.
 
Сылаққа  дейін  сымдар  алебастрлік  ерітіндіні  қолдану  арқылы
 
■
 
■
 
■
 
«мұздату»  арқылы  жеке  орындарға  уақытша  орнатылады  (4.4–су-
 
рет), «мұздату» нүктелерінің арасындағы қашықтық 25 см–ден ас- 
пайды.
 
Айта  кету  керек,  алебастрдің  ерітіндісі  өте  тез  қайнайды  және 
күшейтілген күшке ие болады. Сондықтан, алебастрдің лампаларын 
қолданғаннан кейін 1 ... 2 минуттан кейін олар сым оқшаулауына те-
 
120
 
 

4.3-сурет.  Жасырын сым:
 
a - кірпіштегі кірпіш арасындағы алшақтықта; b - кірпіштен кейінгі сы- 
ланған қашықтықта; c, d - темір бетонды плиталар мен панельдердің қуы- 
старында; 1 - сым; 2 - цемент ерітіндісі; 3 - ылғалды сылақ; 4 - алебастр
 
гістелуі керек. Содан кейін барлық электр бөлімдері суды сынаушы
 
шақыруы керек, оның оң жағы сыланған болуы мүмкін. Сымдарды 
пластмассадан,  резеңкеден,  мақтадан  жасалған  қысқыштар  неме- 
се  қысқыштармен  бекітіңіз.  Кірпіштен  (кейіннен  сыланбаған)  ара-
 
4.4-сурет. Алебастр  ерітіндісімен сымдарды «қатыру»
 
121
 
 
 
 
 
 

лықтарда сымдар салғанда, сым қалыңдығы кемінде 5 мм болатын
 
цемент ерітіндісі бар ойыққа бекітіледі. Кейінгі сыланған сымдарды 
төсеу  кезінде,  сымдардың  тереңдігі  5  мм–ден  кем,  сылақ  қабаты- 
ның  қалыңдығы  кемінде 5  мм  болатын  сымдарға арналған.  Жасы- 
рын сымдармен қосқыштар мен розеткалар U19B үлгісіндегі болат 
қораптар  көмегімен  қосылады  және  ажыратқыштар  мен  розетка 
ұяшықтары салынады. Болат құты ұяшыққа алабастер ерітіндісімен 
сыланған. Розетканың диаметрі кемінде 8 см, тереңдігі 4,5 см болуы 
керек.  Тегіс  сымды  қосқыштың  немесе  розетка  ұяшығына  жалғау 
үшін бөлектеу пленкасы байланыс алаңында кесіліп немесе кесілуі 
керек.
 
Кабельдік  торларды  монтаждау.  Тік  сызық–пленкалар,  әдетте, 
тораптар, қосылатын қосқыштар мен  шамдар  бекітілген  жерлер- 
де  орнатылады.  Аралық  кабельді  бекіту  нүктелерінің  арасындағы 
қашықтық 12 м–ден артық болмауы керек.
 
Тік хаб үшін, қуат сымдары үшін 2 ... 3  мм диаметрі бар болат 
мырышталған сымды және жарықтандыру үшін 1,5 ... 2,0 мм пай- 
далану ұсынылады. Кабель қаптамасының барлық металл бөліктері
 
–  кабельдің,  кернеулердің,  кабель  қысқыштарының,  анкерлердің 
конструкцияларының,  сымның  сымдарымен,  қапсырмалардың 
бөліктері – қатты заттармен майлау қажет. Кабель арбаларын AVTS, 
AVT, APT маркалы арнайы болат кабелімен, сондай–ақ тиісті бренд- 
тердің қорғалған сымдарымен және кабельдерімен және APV, APRV, 
AVRG, ANRG, AVVG, APVG сымдарымен тірек болат кабеліне (4.5– 
сурет) сәйкес келеді.
 
Қолдаушы кабельдер ретінде болат мырышпен қапталған сымдар- 
дан жасалған 1.95... 6.5 мм диаметрі бар болат арқандар қолданыла- 
ды.  Қосалқы  кабельдің  орнына  диаметрі  5,8  мм  болат  мырышпен 
қапталған  немесе  ыстықтай  илектелген  сым  (сымдық)  қолдануға 
рұқсат етіледі. Суспензия кезінде кабель жақсы керілген болуы ке- 
рек. Кернеу күші 0,7 күштен аспауы керек, ол берілген тірек кабеліне 
рұқсат етіледі. Тасымалдаушы кабельдерді қосу және созу жұмыста- 
ры қоршаған орта температурасында кем дегенде 20 ° C температу- 
рада жүргізіледі.
 
Кабельдерде қорғалмаған оқшауланған сымдар болған жағдайда, 
сымның бекіту нүктелері арасындағы қашықтық:
 
■
 
■
 
■
 
■
 
қорғалатын оқшауланбаған сымдар үшін
 
2,5 ... 6,0 мм2 – 1,5 м көлденең қимасы бар кәбілдік суспензия; 
сымдар тікелей 2,5 м қашықтықта ...
 
6,0 мм2 – 0,5 м;
 
122
 
 

4.5-сурет. APR APR, APRV немесе AVRG, ANRG, AVVG, APVG
 
брендтерінің сымдары бар сымдық арқандар
 
1 - арқан; 2 - тоқтата тұру; 3 - кабель
 
■
 
барлық жағдайларда кабельдер – 0,5 м.
 
Арқандарды аралау кезінде арқандарды кернеу үшін K798, K804, 
K805  типтегі  муфталар  және   кабельді   сымдарды   орнату   кезін- 
де  керілген  болат  арқандар  немесе  болат  сым  үшін  рұқсат  етілген 
кернеу жүктемесі 3 кН–ден аспауы тиіс. Болат арқандарын немесе 
диаметрі 6 болат сымның соңын бекіту үшін, 8 мм кабельді орнату 
үшін K675 якорь түрі қолданылады. Оған рұқсат етілген жүктеме 16 
кН аспауы тиіс. Арматура арқандарын немесе қабырғаға сымдарды 
бекіту үшін K809 типтегі тірек күші 16 кН аспайтын кернеу күшімен 
қолданылады. Сым ілгіштерін, созылған белгілерді, кабельді кабель- 
ді кабельмен қосу үшін K296 түріндегі қысқыш қызмет етеді.
 
Оған  рұқсат  етілген  жүктеме  7,2  кН  аспауы  керек.  6,8  мм  диа- 
метрі  бар  болат  кабелінің  (арқанның)  соңында  орындалған  цикл- 
ды  қамтамасыз  ету  үшін K676  типті  кабельдік  қысқыштар  қызмет 
етеді.  Клемпке  рұқсат  етілген  жүктеме  16  кН.  Негізгі  жолдан  тар- 
мақталған  сымдар,  сондай–ақ  кабельді  қосуға  арналған  шамдарды 
қосу үшін, U245, U246 түріндегі кабельдік қорапшалар, жерге тұй- 
ықтау үшін бұрандамен (желінің бейтарап сымымен қосу) және ка- 
бельдік сымдардан тармақталған U230, U231 типті қораптар , APT, 
ABTB  сымдарымен  жасалған  (біреуіне  үш  электр  қабылдағышты 
қосуға болады). U257 типтегі филиалдың қораптарында шамдардың 
шанышқылы қосылыстары магистральдық жарықтандыру желісіне 
орындалады.
 
Қорап үш қорапты розеткамен жабдықталған.
 
Электр  сымдарын  ғимаратқа  қоюдың  негізгі  ережелері.  Қа- 
бырғалар  арқылы  ғимаратқа  электрлік  байланыстар  оқшаулағыш 
түтіктерде  фарфорлық  фундаменттер  арқылы  суды  жинап,  бөлме- 
ге  енбейтін  етіп жасалуы  керек.  Ең үлкен көрсеткі  бар  жерге  дей- 
ін сымдардың және көшедегі жолдың кем дегенде 6 м болуы керек
 
123
 
 

жолдың қашықтығы көшенің өтпейтін бөлігінің, жаяу жүргіншілер
 
жолдарының, тротуарлардың, қиын жерлердегі жоғары вольтты желі 
(VL) қиылысында 3,5 м дейін азайтылуы мүмкін және қол жетпейтін 
жерлерде (тау беткейлерінде, жартастарда, жартастарда) – 1 метрге 
дейін болуы керек. Әуе желісінің сымдарымен байланыс желісінің 
сымдары  мен  радио,  теледидарлық  кабельдер  мен  кірістердегі  ра- 
дио  антенналардың  түсірілімдері  кем  дегенде  1,5  м  болуы  керек, 
ал  колоннаның  кірісіне  және  кіретін  сымдарға  ғимаратқа  кіретін 
әуе  желілері  ғимараттың  сымымен  қиылыспауға  тиіс.  Байланыс 
желілерінен және радиодан кірістерге дейін және байланыс желілері 
мен радионың сымдарынан төмен емес болуы керек. Кірістің оқшау- 
лағыштарының сымдарымен, сондай–ақ сымдардан ғимараттардың 
шығыңқы бөліктеріне дейінгі ара қашықтығы 0,2 м–ден кем болма- 
уы керек. ВАЛ–ның сымдары болат құбырлардағы шатырларда бо- 
луы мүмкін. Кіріс саңылауынан шатырға дейінгі қашықтық кем де- 
генде 2,5 м болуы тиіс, құбыр ылғалдың құбырға енбейтін етіп, тесік 
төмен қарай 180 ° –ке дейін созылады. Кейде ракетаның үстіңгі сы- 
зықтың ашылу жолының шиеленіс сымдарымен жасалынған күшке 
қарсы тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін тартпалар күшейтіледі. 
Тартпа ретінде диаметрі 6 ... 8 мм болатын болат сымды пайдалана- 
ды.
 
Тұрғын  үйдің  төбесіне  сымдарды  ашық  төсеу  жол  берілмейді. 
Сыртқы қабырғаларға жасырын жолмен жалпақ сымдар салуға рұқ- 
сат етіледі.
 
Сыртқы  қабырғаларға  жасырын  жолмен  жалпақ  сымдар  салуға 
рұқсат етіледі.
 

жүктеу 6,91 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: