Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»

ЭЛЕКТР ТЕХНИКАЛЫҚ ҚҰРЫЛҒЫЛАР
 
ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТТЕР
 
Электрлік қондырғы – электр энергиясын өндіру, қайта өңдеу, та-
 
рату және тұтыну қондырғысы.
 
Электр  қондырғылары  мақсаттарға,  тоқ  және  кернеу  түрлеріне 
бөлінеді.
 
Электр қондырғылары электр энергиясын генерациялауға, электр 
энергиясын тұтынуға, электр энергиясын тұтынушыларға ыңғайлы 
түрде айырбастауға және оларды таратуға бөлінеді. Ағымдардың та- 
биғаты бойынша тікелей және ауыспалы ток электр қондырғылары 
оқшауланған.  Электр  кернеуінде  электр  қондырғыларын  кернеуі  1 
000 В және одан жоғары болуы мүмкін.
 
1,000  В  дейінгі  кернеулі  электр  қондырғылары  әдетте  қуат  пен 
жарықтандыруға  бөлінеді.  Электр  қуаты  электр  станцияларында 
орнатылған  электр  генераторларымен  жасалады.  Электр  энергия- 
сын өндіретін энергия түріне байланысты екі электр станциясы бар: 
ЖЭС  және  ГЭС.  Қуатты  жылулық  аймақтық  электр  станциялары 
(ТЭСЭ) негізінен электр энергиясын өндіреді. Олар конденсациялау 
бу турбиналары бар күшті қондырғыларға, арнайы конденсациялау 
қондырғысына түсетін, ол салқындатылған және конденсациялана- 
тын буды орнатады. Сондықтан мұндай жылу электр станциялары 
конденсаттық  электр  станциялары  деп  аталады.  Электр  энергия- 
сымен қатар жылу энергиясының үлкен көлемі қажет (өнеркәсіптік 
орталықтар,  жекелеген  ірі  кәсіпорындар),  жылу  электр  орталығы 
(ЖЭО) салынады. Олар қондырғыларды жылу турбиналары бар, бұл 
тұтынушылардың жылу энергиясын қамтамасыз ету үшін будың бір 
бөлігін таңдауға мүмкіндік береді. Жылу электр станциялары көмір, 
мазут  және  газ  бойынша  жұмыс  істей  алады.  Жекелеген  топтар  – 
ядролық отынды пайдаланатын атом электр станциялары (АЭС).
 
Тұтынушылардың  электр  қондырғылары  электр  энергиясын 
тұтынушыларға  орнатылған  электр  энергиясын  алушылар  жиын- 
тығы.
 
Электр энергиясын тұтынушылар экономиканың барлық салала- 
ры  (өнеркәсіп,  көлік,  ауыл  шаруашылығы  және  т.б.),  мәдени  және 
тұрмыстық  ғимараттар,  ауруханалар,  ғылыми  мекемелер  мен  оқу 
орындары.  Арналған  қабылдағыш  электр  энергиясының  қозғал- 
тқыштары  (әр түрлі машиналар жабдықтар мен көлік қозғалтқышта- 
рының   дискілері),   электр   және   электромеханикалық   жабдықтар
 

жүктеу 6,91 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: