Оқулық Алматы 2005 ббк 28. 04 М 87 Оцуыцты жогары оцу орындары студенттеріне

6-кесте
Генетикалық код триплеттерінің кестесі (РНҚ кодтары мен амин
қышқылдары арасындағы сәйкестіктер)
Б ір ін ш і
Е к ін ш і н ук леоти д
н у к л е о -
ц
Г
У
А
т и д
ц
ццц
цгц
Ц У Ц
Ц А Ц
ццг
Ц Г Г
Ц У Г
Ц А У
Г и с т и д и н
Ц Ц У
П р о л и н
Ц Г У
А р г и н и н
Ц У У
Л е й ц и н
Ц А Т
Ц Ц А
Ц Г А
Ц У А
Ц А А
Г л у т а м ин
Г
гцц
Г Т Ц
Г л и ц и н
Г У Ц
Г А Д
А с п а р а г и н қ ы ш қ ы л ы
гцг
А л а н и н
Г Г Г
Г У Г
В а л и н
Г А У
Г Ц У
Г Т У
Г У У
Г У Г
Г л у т а м и н қ ы ш қ ы л ы
Г Ц А
Г Г А
Г У А
Г А А
У
У Ц Ц
У Г Ц
У У Ц
У А Ц
У Ц Г
У Г У
У У У
Ф е н и л а л а н и н
У А У
Т и р о з и н
У Ц У
С е р и н
У Г Г
С е р и н
У У А
Л е й ц и н
У А Г
У Ц А
У Г А
У У Г
У А А
Б е л о к ш а м а с ы н д а
А
А Ц Ц
А Г Ц
А р г и н и н
А У Ц
А А Ц
А Ц Г
Т р е о н и н
А Г У
А У У
А А У
А с п а р а г и н
А Ц У
А Г Г
А У А
И з о л е й ц и н
А А Г
А Ц А
А Г А
А У Г
М е т и о н и н
А А А
Л и з и н
6-кестеде көрсетілгендей амин қышқылдарыньщ көпшілігі бір 
емес екі, үш немесе төрт түрлі триплеттер арқылы анықталады. 
Мысалы, метионин жалғыз триплет (АЦТ), лизин екі (ААА, ААГ), 
изолейцин үш (АУУ, АУЦ, АУА), сирин төрт (УЦУ, УЦЦ, УЦА, 
УЦГ) триплет арқылы анықталады.
Генетикалық кодта жазбаша кодтағы сияқты үтір, яғни бөліп 
түратын белгі болмайды.
123

Триплеттердің арасы ештеңемен бөлінбейді. Кодтың бастамасы 
ДНК тізбегіндегі бір нүктеден басталып, тек бір бағытта жүреді. Егер 
ДНК молекуласындағы бір нуклеотид түсіп қалса немесе оған бір 
жаңа нуклеотид келіп қосылса, онда триплеттердің қүрамы өзгереді, 
соған байланысты белоктың да синтезі өзгеріп, нэтижесінде мутация 
пай да болады.

жүктеу 8,63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: