Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж

Үлкен (ірі) ашық экономика

жүктеу 1,31 Mb.

Pdf просмотр

бет	234/325
Дата	29.10.2022
өлшемі	1,31 Mb.
	#39897
түрі	Оқулық

1 ... 230 231 232 233 234 235 236 237 ... 325

dogalov-makroekonomika

Макроэкономикалық тепе-теңдік – экономикалық жүйенің балансталған жағдайы, экономикалық жүйенің тұтас тепе-теңдігі. Ішкі тепе-теңдік
Сыртқы тепе-теңдік

Үлкен (ірі) ашық экономика
– оның ауқымына байланыс-
ты пайыз мөлшерлемесі елдің ішіндегі экономикалық процес-
тер əсерінен қалыптасады. Ірі елдің экономикасы (АҚШ, Жа-
пония, Қытай, Алмания). Бұл елдер əлемдік қор жинағы мен
инвестицияның едəуір бөлігіне ие болғандықтан, əлемдік пайыз
мөлшерлемесіне айтарлықтай əсер ете алады.
Ашық экономиканың негізгі белгілері:
- ЖҰӨ-дегі сыртқы сальдо квотасы;
- өндіріс көлеміндегі экспорт үлесі;
- тұтынудағы импорт үлесі;
- ішкі инвестицияға қатысты шетелдік инвестицияның үлесі.
Ашықтық деңгейі сыртқы сауда көлемі мен үкіметтің саяси
бағытына байланысты. Мысалы: Ұлыбритания салыстырмалы
ашық экономика болып табылады, өйткені ол сыртқы саудаға
тəуелді. АҚШ экономикасы жабық экономикаға жақын, өйткені
оның дамуына сыртқы сауда көп əсер етпейді.
Макроэкономикалық тепе-теңдік
– экономикалық жүйенің
балансталған жағдайы, экономикалық жүйенің тұтас тепе-теңдігі.
Ішкі тепе-теңдік
– толық жұмысбастылық пен инфляциясыз
жағдайдағы сұраныс пен ұсыныс тепе-теңдігі.
Ішкі тепе-теңдік мəселесі бюджеттік-салық жəне ақша-несие
саясаты көмегімен жиынтық сұранысты реттеу арқылы шешіледі.
Сыртқы тепе-теңдік
– валюта бағамының тағайындал-
ған (тұрақты) жəне құбылмалы режиміндегі төлем балансының
нөлдік сальдосы немесе елдің валюта рыногындагы тепе-теңдігі.
Валюта нарығындағы тепе-теңдік, бұл – елге валюта түсімдері
мен шетелдерге валюта төлемдерінің сəйкестігі.
Ашық экономиканың классикалық үлгісі мемлекеттік реттеу-
ді қажет етпейді. Төлем балансының теңсіздігі ішкі бағалардың

311
өзгеруінің автоматты механизімі мен алтын валюта резервтері-
нің бір елден басқа елге қозғалысы арқылы өздігінен реттеледі.
Бір мезгілдегі ішкі жəне сыртқы тепе-теңдіктің Кейнстік ме-
ханизмі мемлекеттік реттеу шараларына сүйенеді.

жүктеу 1,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 230 231 232 233 234 235 236 237 ... 325