Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж

Шығындар бойынша ЖҰӨ-ді есептегенде барлық экономи- калық агенттердің шығындары қосылады. ЖҰӨ = C + I + G + Xn

жүктеу 1,31 Mb.

Pdf просмотр

бет	21/325
Дата	29.10.2022
өлшемі	1,31 Mb.
	#39897
түрі	Оқулық

1 ... 17 18 19 20 21 22 23 24 ... 325

dogalov-makroekonomika

ЖҰӨ = W (C+S) + R + r + T + A

31
Шығындар бойынша ЖҰӨ-ді есептегенде барлық экономи-
калық агенттердің шығындары қосылады.
ЖҰӨ = C + I + G + Xn
мұндағы, С – үй шаруашылықтарының тұтыну тауарларына жұм-
сайтын шығындары (тамақ, киім-кешек, тұрғын үй төлемдері,
демалыс шығындары, ұзақ пайдаланылатын тауарларды сатып
алуға кететін шығындар жəне т.б.). Мұнда үй салуға немесе сатып
алуға жұмсалатын шығындар есептелмейді. Олар инвестициялық
шығындарға кіреді.
I – фирмалардың инвестициялық шығындары (машиналар,
станоктар, шикізат, құрылысқа кететін шығындар жəне т.б.). Ин-
вестицияны жалпы жəне таза деп бөледі. Егер жалпы инвести-
циядан өндіріс үдерісінде ескірген машиналар мен станоктарды
жаңартуға жұмсалған шығындар бөлігін (амортизация) шегерсек,
онда таза инвестицияны табамыз.
Таза инвестиция = Жалпы инвестиция – Амортизация
G – мемлекеттік шығындар, яғни тауарлар мен қызметтерді
мемлекеттің сатып алуы (мектеп, аурухана, жол құрылысы, мем-
лекеттік аппарат пен əскерді ұстауға кететін шығындар, т.б.).
Мұнда трансферттік төлемдер кірмейді.
Xn – бұл таза экспорт деп аталады, яғни сыртқы сауда бай-
ланысының сальдосы, немесе экспорт пен импорт арасындағы
айырмашылық. Егер экспорт импорттан жоғары болса, онда таза
экспорт оң болады, керісінше болса, онда таза экспорт теріс мəнді
болады.
Табыстар бойынша ЖҰӨ-ді есептегенде барлық экономика-
лық агенттердің табыстары қосылады.
ЖҰӨ = W (C+S) + R + r + T + A
мұндағы, W – бұл тұтынуға (С) жəне жинақтауға (S) кететін
халықтың жалақы түріндегі табыстары.
R – рента жəне арендалық төлемақылар түріндегі табыстар.
r – жинақтаудан түсетін пайыз.
T – кəсіпкерлік қызметке салынатын салық, олар фирмалар-
дан алынып мемлекетке түседі.
A – амортизация, фирма табысынан алынып пайдаланылған

32
өндіріс құрал-жабдықтарын алуға жұмсалады да, қайтадан қай-
тарылады.
Ұлттық есепшоттар жүйесіндегі барлық негізгі макроэко-
номикалық көрсеткіштер экономикалық əрекеттердің бір жыл
ішіндегі жəне сол жылдың бағаларымен (ағымдық бағалар мен)
есепке алынған нəтижелерін сипатайды, сондықтан бұл көр-
сеткіштер атаулы мəнге ие болады.
ЖҰӨ көрсеткішіне баға үлкен əсер етеді. Сондықтан ЖҰӨ-ді
номиналды (атаулы) жəне нақты деп бөлеміз.

жүктеу 1,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 17 18 19 20 21 22 23 24 ... 325