шығындар түріндегі экономикалық тиімділікті бағалау кезінде уақыт факторын есепке
алып отыру керек.
t
t
t
t
д
r
n
П
к
Инвестициялық жобаны жүзеге асыруда әрбір t-мерзіміндегі болатын шығындар
мен пайданың уақыттық өзгерістерін толығымен есепке алу «таза келтірілген
Салыстырмалы экономикалық тиімділікті есептеу нысандарды жобалау кезіндегі
алға қойылған мақсаттардың ішінен ең тиімді нұсқасын таңдап алу кезінде қолданылады.
Салыстырмалы экономикалық тиімділікті есептеу кезінде келесі шарттарды сақтау
керек:
–
жоба бойынша қаралып отырған нұсқалар біртұтас өндіріс көлемін, өнім
сапасын немесе жобаның мақсатын (жылдамдық, қуаты, сенімділік) анықтайтын
өндірістік басқа параметрлерді қамтамасыз ету керек;
–
барлық нұсқалар жобаны жүзеге асыру мерзімімен сәйкес болуы керек;
–
әр бір нұсқаны қолданудың мақсатқа лайықтылығын экономикалық негіздеу
бірыңғай техника-экономикалық есептеу әдістерімен жүргізілуі керек;
–
барлық нұсқалар пайдаланудың біріңғай экологиялық нормасын, қауіпсіздік
техникасы мен еңбекті қорғауға біріңғай талаптарды және басқа да өндірісті
ұйымдастырудың нормативтік актілерін қамтамасыз етуі қажет.
Салыстырмалы экономикалық тиімділікті есептеу әдісі көбінесе инвестициялық
жобаларды негіздеу кезінде, егер қаржы ішкі өндірістік мәндегі шараларға салынатын
болса, өндірісті жақсартудың соңғы қаржылық көрсеткіштерін (пайда немесе табыс)
есептеу қиынға түседі. Отандық практикада бұрыннан қолданылып келген сондай
көрсеткіш – келтірілген құрылыстық-пайдалану шығындары
Ш
келтр
= Ш
ағым
+ Е
н
.
К
немесе
Ш
келтр
= Ш
ағым
+ К /Т
өтелу
мұндағы Ш
келтр
– нақты бір нұсқаның құрылыстық-пайдалану шығындары;
Ш
ағым
– инвестициялық жобаның нұсқасындағы өндірістік пайдалану шығындары;
К – нұсқа бойынша қаржы (капитал) салымдары;
Е
н
және Т
өтелу
– нормативтік тиімділік коэффициенті немесе қаржы салудың
нормативтік өтелу мерзімі.
Тиімді нұсқаны таңдау ең төменгі келтірілген шығындар бойынша жүзеге асады,
яғни барлық қарастырылған нұсқалардың ішінен қайсысы төмендегіні қанағаттандырады
сол таңдалатын болады
min
Достарыңызбен бөлісу: