Орфография және пунктуация мәселелері

СЕМЕЙ

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің журналистика және практикалық қазақ тілі

кафедрасының доцент м.а., ф.ғ.к. Кеңесбаева Шынар Сакеновна

___________ «___» ___________20 ___жыл.

2.1 Журналистика және практикалық қазақ тілі кафедрасының отырысында қаралып, талқыланды.

Хаттама №___ «___» ___________20 ___жыл.
Кафедра меңгерушісі _______________ Рамазанова А.Ә.

2.2 Гуманитарлық-заң факультетінің оқу-әдістемелік бюросында талқыланып, бекітілді.

Хаттама №___ «___» ___________20___ жыл.
Төрайым_________________Кеңесбаева Ш.С.

3 БЕКІТІЛДІ

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінде бекітілді.

Хаттама №___ «___» ___________20___ жыл.

№ 1 БАСЫЛЫМЫ

Мазмұны

2 Нормативтік сілтемелер

3 Жалпы ережелер

4 Оқу пәнінің мазмұны

5 Студенттің өздік жұмысының тақырыптары

6 Пәннің оқу-әдістемлік картасы

7 Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы

8 Әдебиеттер

Осы «Орфография және пунктуация мәселелері» пәнінің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасы берілген пән бойынша оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін төмендегі нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырады:

- Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінің бекітілген және қолданысқа енгізілген ҚР МЖМБС 3.08.275-2006 Мемлекеттік білім беру стандарты;

- 5 В 050400 «Журналистика» мамандығының _________бекітілген элективті пәндер каталогы;

- СТУ 042-СГУ-5-2012 «Пәннің оқу-әдістемелік кешендерін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;

- ДП 042-1.07-2007 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны мен құрылымы» құжаттық іс-жосығы.

Орфография ережелері: кейбір дауысты, дауыссыз дыбыстардың жазылуы, түбір сөздердің, қосымшалардың жазылуы, бөлек, бірге, дефис арқылы жазылатын сөздер, қысқарған сөздердің, шылаулардың, одағайлардың жазылуы, бас әріптердің қолданылуы, тасымал, тыныс белгісі мәселелері т.б.

Пәнді игеру барысында бакалавриат студенттері емле, тыныс белгісі, сөз сазы мәселелерін талдап, қазақша дұрыс жазу, сөзді дұрыс айту ережелерін меңгереді. Қазақ тілінің орфографиялық, орфоэпиялық нормаларын білу.

Дауысты, дауыссыз дыбыстардың емлесі, кейбір қосымшалардың жазылу ерекшеліктері, бөлек, бірге жазылатын сөздердің емлесі, бас әріптің қолданылуы, тасымал, тыныс белгісінің қойылу ережелерін меңгеру т.б.
3.3 Пәнді оқыту міндеттері:

Оқытылатын пәннің негізгі міндеті – элективті пән ретіндегі «Орфография және пунктуация мәселелері» курсының басты мақсаты – болашақ журналист мамандарын сауатты жаза білуге, мәдениетті сөйлей білуге дағдыландыру

Пәнді оқыту нәтижесінде студент мыналарды білуі керек:

- Грамматиканың өзекті мәселелерін білуі керек;

- Алған білімдерін практикада қолдана білу;

- Орфографиялық нормаларды меңгеру керек;

- Теориялық талдау жасай алу;

- Тіл білімі тарихының даму және қалыптасу сатылары, бағыттары және концепция мәселелерін түсіну;

- Өзіндік пікір айта алу;

- Негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай білу.
3.5 Курстың пререквизиттері:

Жоқ
3.6 Курстың постреквизиті:

Бұқаралық коммуникацияның тілі мен стилі

Әдеби редакциялау

5.2 Қазақ тілінің орфографиялық ұстанымдары.

5.3 Х.Досмұхамедұлының «Қазақ-қырғыз тіліндегі сингармонизм заңы»

мақаласы туралы.

5.4 Е.Омаровтың, Қ.Жұбановтың қазақ емлесі туралы айтқан пікірлері.

5.5 А. Байтұрсынұлының қазақ емлесі туралы айтқан ойлары.

5.6 Ж.Аймауытов шығармаларындағы сөздердің стильдік қолданысы.

5.7 Өзіңіз таңдаған мәтінге (Көлемі он бет) орфография принциптеріне сай

талдау жасаңыз.

5.8 Абайдың «Қансонарда бүркітші шығады аңға» өлеңін орфоэпия нормасысына сай жазу.

5.9 М.О.Әуезовтың «Абай жолы» романының «Қайтқанда» тарауының алғашқы бес бетіне орфоэпиялык нормаға сай талдау.

5.10 Мәтінмен жұмыс. Баспасөз беттеріне шолу жасау.

5.11 Қазақ тіліндегі редукция және элизия процестері

5.12 Қазақ тіліндегі фонетикалық құбылыстар

5.13 Біріккен сөздердің жазылу емлесі.

5.14 Орыс тілінен енген сөздерге қосымшаның жалғануы.

5.15 Тыныс белгілері (қолданылу ерекшеліктері). Баспасөз беттеріне шолу жасау.

6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ

4-Кесте

8. 
   ӘДЕБИЕТТЕР
   

8.1.2 Уәлиев Н., Алдашева А. Қазақ орфографиясындағы қиындықтар. Алматы: Ғылым, 1988. – 113 б.

8.1.3 Орфографиялық сөздік / Жауапты ред. Р. Сыздық: құраст.: Н. Уәлиұлы, А. Фазылжанова, Қ. Күдеринова ж.б.- Алматы, 2007.- 478 б. 

8.1.4 Мұсабекова Ф. Қазіргі қазақ тілінің пунктуациясы. – Алматы: Ана тілі, 1991. – 128 б.

8.1.5 Емлесі қиын сөздер. Мектеп оқушыларына арналған анықтамалық сөздік / Құраст. Н. Уәлиұлы, Қ. Жаманбаева, Қ. Күдеринова.- Алматы: Балауса, 2000. – 509 б. 

8.1.6 Сыздықова Р. Қазақ орфографиясы мен пунктуациясы жайында анықтағыш. – Алматы: Мектеп, 2004. – 271 б.

8.1.7 Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі. 53000 сөз. 5-бас., өңд. толықт / Жауапты ред. Р.Сыздык; кұраст. Р.Сыздык, Н.Уәлиұлы, Қ.Жаманбаева, Қ.Күдеринова ж.б.- Алматы: Арыс, 2005.- 614 б.- (Мәдени мұра) (Тілтаным). 
8.2 Қосымша әдебиеттер

8.2.1 Байтұрсынов А. Тіл тағылымы. – Алматы: Ана тілі, 1992. – 448 б.

8.2.2 Жұбанов Қ. Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер. – Алматы, 2010. – 608 б.

8.2.3 Қазақ тілі. Энциклопедия. Алматы: Қазақстан Республикасы Білім, мәдениет және денсаулық сақтау министрлігі, Қазақстан даму институты, 1998. – 509 б.

8.2.4 Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі / жалпы редакциясын басқарған Жанұзақов Т. – Алматы: Дайк-Пресс, 2008. – 968.

5. 
   Тіл білімі терминдерінін түсіндірме сөздігі. – Алматы: Сөздік-Словарь, 2005. – 680 б.
   
6. 
   Орысша-қазакша түсіндірме сөздік. Ғылымтану. Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын. - Павлодар: ҒӨФ «ЭКО», 2006. –
   

8.2.8 Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі: 49000 сөз / Қазақ ССР Ғылым Акад., Тіл білімі ин-ты.- 3-ші бас, өңд., толық.- Алматы: Қазақстан, 1988.- 400б

8.2.9 Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі, А., 2001

8.2.10 Уәлиев Н. Қазақ графикасы мен орфографиясының фонологиялық негiздерi: фил. ғыл. канд. ... дисс. Алматы, 1993. –162 б.

8.2.11 Күдеринова Қ. Қазақ жазуының теориялық негіздері. – Алматы, 2010. – 380 б.

8.2.12 Күдеринова Қ. Бiрге және бөлек жазылатын сөздердiң орфографиясы. Алматы, 2005. –146 б.

8.2.13 Сыздықова Р. Орфоэпиялық нормалар жайлы // Өрелі өнер. Алматы: Ғылым, 1976. – 144 б.

8.2.14 Қазақ білімпаздарының тұңғыш сійезі. Алматы. 2005. –144 б.