Шаянның судағы тіршілік ету .... байланысты желбезек арқылы тыныс алуына
Шаянның уылдырығы дамитын мүше шаянның құрсақ бөліміндегі аяғында
Шаянның хитинді жабыны – қаптайтын сауыт, ішкі мүшелерін қорғайды
Шаянтәр ізділерге қандай тыныс алу мүшесі тән-желбезектер
Шаянтәрізділерге жататындар – Циклоп
Шаянтәрізділерге жататын-Дафния
Шаянтәрізділердің зәр шығару мүшесі – екі сжасыл без
Шаянтәрізділердің қозғалуы – жүру аяқтары мен құрсағының көмегі арқылы
Шаянтәрізділердің дене бөліктері баскөкірек,құрсақ
Шаянтәрізділердің есту және тепе теңдік мүшесі –екі қысқа мұртша
Шаянтәрізділердің жүретін аяқтарының атқаратын қызметі-жорғалау
Шаянтәрізділердің кездеспейтін жері – жануарларда паразиттік тіршілік етуі
Шаянтәрізділердің көбеюі – Даражынысты
Шаянтәрізділердің маңызына жатпайтыны – судың температурасын реттеуі
Шаянтәрізділердің сипап сезу және иіс сезу мүшесі – мұртшалары
Шаянтәрізділердің су қоймаларында атқаратын ролі-балық шабақтарының қорегі болады
Шаянтәрізділердің тыныс алу мүшесі – желбезек
Шегетін темекіде улы заттардың көп кездесетін жері – жапырағында
Шектеуші фактор дегеніміз-ағзалардың кейбіреулеріне ғана өмірлік маңызы бар
Шеміршектер арқылы омыртқалар байланысқан – жартылай қозғалмалы
Шеміршекті балық –жолақ акула
Шеміршекті балықтар класына жататын отряд – тұтасқанаттылар (скаттар)
Шеміршекті балықтарға жатады – скат
Шеміршекті балық – акула
Шеміршекті балық-қазықұйрық
Шеміршекті балықтар –акула ,жұп балық
Шеміршекті балықтарда басқаларға қарағанда жоқ мүше- торсылдағы
Шеміршекті жарты сақинадан құралған тыныс алу мүшесі – кеңірдек
Шеткі жүйке жүйесінің бөлімі жүйкелер, жүйке түйіндері
Шешекке қарсы егуді алғаш рет қолданған ағылшын дәрігері – Э.Дженнер
Ширақ балапан шығаратын құс – құр
Ширақ балапанды құстар-Тауық тәрізділер
Шит дегеніміз-мақтаның гүлі
Шоғырланып сұр зар түзеді –дендрит
Шоғырланып, қозғалмай тіршілік ететін көпаяқты жәндік – қызыл маржан
Шоғырлы маржандар- қызыл маржандар
Шоғырлы полиптердің қаңқасы … құрылады - Ізбестен (әктен)
Шоқпарбас плаунның жыныссыз көбеюін жүзеге асыратын-споралар
Шөлге төзімді суды көп қажет етпейтін өсімдік-сексеуіл
Шөлге төзімді, суды көп қажет етпейтін өсімдік – кактус
Шөлді жерлердегі шектеуші факторлрға жататындар-ылғалдықтың жетіспеушілігі
Шөлді мекендейтін кесірткелер,қарақұйрық,арыстандардың сары түсінің басым болуы бүркеніш рең
Шөпқоректі жануерлардың биогеоценоздағы орны – Консумент
Шөптен сүрлем жасау үшін пайдаланылады – сүт қышқылы бактериясы
Шұбалшанның денесі - жұмыр,созылыңқы буылтықтардан тұрады
Шұбалшаң бірыңғай салалы бұлшық еттерінің көмегімен – қысқартып, ұзарады
Шұбалшаң – іштей ұрықтанатын гермафродит
Шұбалшаң бірыңғай салалы бұлшық еттерінің жиырып-созылуы арқылы қазғалады
Шұбалшаңға тән емес белгілер – паразиттік тіршілік етуі
Шұбалшаңда ас қорытылады – ішегінде
Шұбалшаңдардың класы – азқылтанды құрттар
Шұбалшаңдардың қозғалуы-сақиналы,бірыңғай салалы бұлшықеттердің жиырылуы-созылуы
Шұбалшаңның түсі қызыл болуы – қаны қызыл болғандықтан
Шұбалшаңның тіршілік ортасы – топырақ
Шұбалшаңның асқорыту жүйесі. Ауыз-жұтқыншақ-өңеш-жемсау-қарын-ішек-аналь тесігі.
Шұбалшаңның жүйке жүйесі-жұтқыншақүсті,жұтқыншақты түйін және құрсақ тізбекшесінен тұрады
Шұбалшаңның қан айналымы – тұйық тізбек
Шұбалшаңның қызғылт түсті болуы-денені жақсы жабдықтайтын қанның болуы
Шұбалшаңның негізгі қорегі – өсімдіктердің шіріген қалдықтары
Шұбалшаңның сезім мүшесі – жарық, иісті, сипап-сезу
Шұбашаңдардың класы-азқылтанды құрттар
Шыбынның басқа бунақденелілерден айырмашылығы-алдыңғы жұп қанаты жарғақ,жақсы жетілген,артқы қанаты өзгеріп ызылдауыққа айналған
Шығу тегі құрылысы,атқаратын қызметі бірдей жасушалар мен жасуша аралық заттар жиынтығы-ұлпа
Шығу тегі ортақ қалпында қалады – сәйкес мүшелер
Шығу тегі және құрылысы ұқсас емес бірақ атқаратын қызметі бір мүшелерді не деп атайды аналогия
Шығу тегі құрылысы және атқаратын қызметі ұқсас мүшелер – мүшелер жүйесі
Шығу тегі, құрылысы, атқаратын қызметі ұқсас жасушалар тобы- ұлпа
Шылым түтінінің ішінде болады- улы газ шаң күйе
Шылым шегу зардабынан болатын өкпе ауруы – пәле, рак
Шымтезек мүгінің құрылысы – сабақ, жапырақ
Шырмалғыш сабағы бар өсімдік құлмақ
Шыршалы орманның үшінші қабаты (сатысы) – қарақат
Шыршаның биіктігі-30-40м
Шыршаның жасы-120-300
Шыршаның қысқа және үшкір қылқандары түспей бұтақта сақталу мерзімі-6-7жыл
Шырынды жемісі бар өсімдік – қызанақ
Шырынды сабақ өсімдік- сүттіген
Шырынды сабақты өсімдік-кактус.
Шытырман орналасады – Ішкі құлақта
Шірнеліктер жататын ұлпа -бөліп шығарушы
Шірітпе саңырауқұлағының зақымдайтыны- Картоп
Шіріту бактериялары қалай қоректенеді-сапротрофты Шіріту бактериялары қалай қоректенеді.Хемотрофты.
Ықтырма деп аталатын өрмекау тоқитын өрмекші – қарақұрт
Ылғалды сүйетін дақыл күріш
Ылғалы мол жерде өсетін өсімдік- гигрофиттер
Ыстық елдерде ұйқы ауруын таратушы трипаносома
Ыстықтан, қайнаған су мен ыстық темір, от және химиялық заттардан болады – күйік
Інжугүлдің түрі өзгерген жар асты өркені-тамырсабақ
Інжуірдің бақалшағы – екі жақтаудан тұрады
Ірі жасуша –жұмыртқа клеткасы
Ірі қауырсындардың теріге еніп тұрған бөлігі – қаламша
Ірі масақтың бидайдың пайда болуына не себеп- Модификация
Ірі табиғи құбылыстарды бақылау манитарингі- ғарыштан бақылау
Ірі ядролы,түссіз қан клеткалары – Лейкоциттер
Ішек қуысты жәндіктер типінің кластары-3
Ішек қуыстылар типінің өкілі- тұщы су гидрасы
Ішек қан тамыр қабырғаларын құрайтын ұлпа- біріңғай салалы бұлшықет
Ішек қарын ауруларының бактерия қоздырғыштары ет тағамдары
Ішек қуыстылар – көп жасушалы екі қабатты жәндіктер
Ішек қуыстыларда бүршіктенуден пайда болған жас ағзаның ересегінен бөлінбеуі-қызыл маржанда.
Ішек қуыстылардың денесі -екі қабатты
Ішек сөлі ерітінді күйге айналдырады – барлық органикалық заттарды
Ішек-қарын ауруларына жататыны-холера
Ішек-қарын ауруларының алдын алу шаралары-барлық гигиеналық шараларды сақтау
Ішекқууыстылардың қорегін аулауы – атпа жасушалары көмегімен
Ішекқуысиылардың ертедегі шоғырлы бір жасушалардан шыққанын көрсететін дәлелдемелер – бір ғана ұрықтанған жасушадан дамуы
Ішекқуыстары арқылы шоғырласып жалғасқан,әшекей заттарын жасауға пайдалынатын жәндік Қызыл маржан
Ішекқуысты жәндіктер типінің кластары - 3
Ішекқуыстылар – көп жасушалы екі қабатты жәндіктер
Ішекқуыстылар типіне жататын жәндіктер – көпжасушалылар
Ішекқуыстылар типінің өкілі-тұщы су гидрасы
Ішекқуыстыларға жатпайды – бодо
Ішекқуыстыларға жататын жәндік – гидра
Ішекқуыстыларға тән тітіркену дегеніміз – жүке жасушаның сыртқы әр түрлі қимылдарға жауап беруі
Ішекқуыстыларға тән-қасиет – сәулелі симметриялылығы
Ішекқуыстыларда қорғаныш қызметін атқаратын жасушалар – атпа
Ішекқуыстылардың денесі -екі қабатты
Ішекқуыстылардың затқа бекінетін дене бөлігі – табаны
Ішекқуыстылардың қорегін аулауы атпа жасушалары көмегімен
Ішекқуыстылардың атпа жасушаларына тән тек-барлық ішекқуыстыларға
Ішекқуыстылардың дернәсілі-планула
Ішекқуыстылардың ертедегі шоғырлы бір жасушалардан шыққандығын көрсететін дәлелдемелер – бір ғана ұрықтанған жасушадан дамуы
Ішекқуыстылардың жүйке жасушалары-жүйке өрімін түзеді
Ішекқуыстылардың заттарға бекитін дене бөлігінің атауы- табаны
Ішекқуыстылардың эктодерма қабатында болмайтыны - Безді жасушалар.
Ішекқуыстылырдың қорегін аулайтын жасушасы - атпа жасушалары
Ішекқұрттармен күрес шаралары зерттеген-К.И.Скрябин
Ішексорғының тері-бұлшықетінің астында ...бар – сұйықтыққа толы қуыс
Ішектің қабырғасындағы сілемейлі қабықшаны бүлдіріп,жара қылады қантышқақ амеба
Ішкі секреция бездеріне тән белгілер; гармондары қанға бөлінеді
Ішкі секреция бездерінен бөлінетін сұйықтық - Гормандар
Ішкі секреция бездерінің жұмысын реттейтін ми бөлігі- аралық ми
Ішкі жағында бүртіктер орналасқан мүше-аш ішек
Ішкі жане сыртқы секреция бездерінің қызметін қатар атқарады-ұйқы безі
Ішкі және сыртқы белгілер жиынтығы-фенотип
Ішкі құлақ қуыстармен иірімделген өзектер...тұрады сүйекті шытырманнан(канал)
Ішкі құлақтағы қуыстармен иірім өзекшелерден тұратын күрделі жүйе шытырман
Ішкі секреция бездері – қосалқы без(гипофиз)
Ішкі секреция бездері – өзегі жоқ
Ішкі секреция бездеріне жатады- эфифиз, гипофиз, қалқанша , бүйрек үсті бездері, тимус
Ішкі секреция бездеріне тән белгі – гормондары қанға бөлінеді
Ішкі секреция бездерінің қайсысы өсу гормон бөледі-гипофиз
Ішкі секреция бездерінің бөліп шығаратын сұйықтығы – гормон
Ішкі секреция бездерінің жұмысын зерттейді урология
Ішкі секреция безі гипофиз
Ішкі секреция безі – қалқанша безі
Ішкі секреция безі ретінде инсулин, сыртқы секреция безі ретінде ас қорыту солін бөлетін без – ұйқы безі
Ішкі ұрық қабаты-энтодерма
Ішқұрт жұқтырған адамның ауру белгілері – басы айналып, көзі қарауытады,есінен танады
Ішқұрт ауруының алдын алу-тазалық сақтау
Іші қуыс, тығыз заттан тұратын ,ұзын сүйек-жілік
Ішімдіктің әсерінен жүйке жасушалары - Әлсірейді, әрі тез тозады.
Ішінде бір ғана тұқымы бар шырынды жеміс –сүйекті
Ішінде бір ғана тұқымы бар шырынды жеміс-сүйекті шырынды жеміс
Ішінде тек бір ғана бастама жапырақтары болатын бүршіктер-өсу
ІІ топқа жататын адамның қанын құяды – ІV және ІІ
ІІ-ші жыныстық белгілердің реттелуі-жыныс гармондары арқылы
Э.Геккель мен Ф.Мюллердің биогенетикалық заңының мағынасы- Отогенез дегеніміз – филогинезді қысқаша қайталау
Эволюциядағы ең негізгі қозғаушы күштер – табиғи сұрыпталу
Эволюциялық өзгерістердің құрылым деңгейлерін күрделендіретін бейімділік – ароморфоз
Эволюциялық процестің өлшем бірі-Популяция
Эволюциялық теориясының дамуында А.Н.Северцов еңбегінің орны.Ағзалар онтогенезінде сол түрдің тарихи дамуы филогенезді қысқаша қайталатынын дәлелдеді.
Эволюциялық ілімнің алғаш негізін салушы – Ж.Б.Ламарк
Эволюциялық ілімнің негізін қалаушы ғалым- Ч. Дарвин
Эволюцияның қандай бағыты мына белгілермен сипатталады
Эволюцияның қандай бағыты мына белгілермен сипатталады-биологиялық прогресс
Эволюцияның қозғаушы күшіне жатпайтыны – бейімделушілік
Эволюцияның нәтижесі емес-ағзаның ортаға бейімделушілігі
Эволюцияның негізгі бағыттарын анықтаған-А.Н.Северцев
Эволюцияның эмбриологиялық дәлелдемелеріне жататындар-биогенетикалық заң
Эволюцмялық өзгерістердің құрылым деңгейлерін күрделендіретін бейімділік- ароморфоз
Экожүйе терминін 1935жылы ғылымға енгізген-А.Тенсли
Экожүйе: Түрлердің тұрақты деңгейі
Экожүйеде түзілетін өсімдіктер мен жануарлар түрінің саны – түр алуан түрлілігі
Экология терминін енгізген ғалым-Э.Геккель
Эктодерма дегеніміз-сыртқы ұрық жапырақшасы
Эмбриология ғылымы-организм ұрығының дамуын зерттейді
Эмоция-қуану
Эндодерма – Ішкі ұрық жапырақшасы
Эндокриндік без ретінде инсулин бөледі ал сыртқы секреция безі ретінде асқорыту сөлін бөледі ол қай без ұйқы безі
Эндокринология ғылымы зерттейді бездерді
Эндоплазмалық тор бөлінеді - Түйіршікті тегіс
Эндоплазмалық торды ашқан алғашқы ғалым К.Портер
Эндоцитозға қарама қарсы процесс- экзоцитоз
Энергетикалық алмасу – АТФ синтезі
Энергетикалық алмасу процесінің оттектік кезеңі қалай аталады Толық ажырау
Энергетикалық алмасу қандай процесс-жасушада органикалық заттардың энергия бөле тотығуы
Энергетикалық алмасудың оттекті сатысында түзілетін АТФ молекула саны 36
Энергия көзі – АТФ молекуласын және нәруыз, РНҚ молекулаларын синтездеуші органоид – митохондриялар
Энергия көзінің түзілуі – органикалық заттардың ыдырауы мен тотығуынан
Энергияның бөліну кезеңі – тыныс алу кезінде
Энергиясы бар дарақтардың толық жиынтығындағы ағзалық заттардың жалпы мөлшері – биомасса
Энергиясы мол органикалық заттардың ыдырауы - Катаболизм
Энтодерма дегеніміз Жасушаның ішкі қабаты.
Энтоцитозға қарама-қарсы процес -экзоцитоз
Энцефалит ауруын тартушысы – Кене
Энцефалит ауруын жұқтырушы жәндік-тайга кенесі
Эпидермис қабатын түзетін ұлпа – эпителий
Эпидермистің қалыңдығы – 4 мм
Эпителий ұлпасының қызметі-қорғаныштық
Эпителий ұлпасы- денелер мен ішкі мүшелердің жабындысы,бездер
Эпифиттер- Тамыры топырақта болмайтын, ағаштарға шырмалып өсетін өсімдік
Эритроцит жасушаларының пішіні-домалақ
Эритроцит құрамына кіретін химиялық элемент-темір
Эритроцит құрамына кіретін химиялық элемент-темір
Эритроциттедің өмір сүру ұзақтығы- 100-120 тәулік
Эритроциттер бұзылады бауырда-көк бауырда
Эритроциттер жасалады сүйек кемігінде
Эритроциттер жасалады-Жілік майы мен кемікте
Эритроциттерді бұзады, сөйтіп оттегін нашар тасымалдайтын зат – алкоголь
Эритроциттердің түзілетін орны – кемік, жілік майы
Эритроциттердің түзілуі - Сүйек кемігінде, жілік майында
Эритроциттердің тыныс алуға қатысуы( тәулік есебімен )- 120
Эритроциттердің бұзылуы – көк бауырда, бауырда
Эритроциттердің түзілуі-сүйектің қызыл кемігінде
Эритроциттермен сперматазоид құрлысын 1683ж жан жақты зерттеген-А.Левенгук
Эритроциттің қызметі – оттегін тасымалдайды
Эукариоттар дегеніміз-ядросы болатын ағзалар
Эукариоттарға жататындар – амебалар
Эукариоттарға жататындар.Амебалар.
Эукариотты жасушаға берілген сиппаттамадағы дұрыс жауапты табыныз.Ядросы болады.
Эфемероид өсімдіктер - Қазжуа
Эцефалит ауруына таратушысы – кене
Юрада –(60) брахиозавр,жәндіктер,алғашқы құс,жабық тұқымды өсімдіктер
Ядро құрылысына жататындар екі мембраналы қабықша,хромосомалар,ядрошық,ядро шырыны
Ядро мембранасының(жарғақшасының) барлық қуысын толтырып тұратын зат-ядро шырыны
Ядрода мембраналы –оргонойдтар
Ядролыларға жататын ағзаның ядросының сыртында болады-2 қабатты мембранасы
Ядролыларға жататындар-саңырауқұлақ,өсімдік,жануарлар
Ядролыларда болатын заттар-ядро,ядрошығы,хромосоа жіпшелері,цитоплазма оргоноидтары бар
Ядроның бөлімінде орналасқан ДНҚмолекуласы – хромосомада
Ядроның цитоплазма және басқа оргоноидтармен байланысы-ядро саңылаулары арқылы.
Ядросы бар , ақ түйіршік қан жасушасы - Лейкоциттер
Ядросыздар қарапайым жолмен көбейеді-жасушасыз 2бөліну арқылы
Ядросыздар неге жыныссыз жолмен көбейеді-ядросы болмауынан