Өнеркәсіпті орналастыру Өнеркәсіптік өндірісті орналастырудың мәні мен принциптері

1 2 3 4

13-апта лекция ӨЭ

Тинберген моделінде

өнеркәсіпті орталықтандыру және орталықсыздандыру

мәселелері қарастырылады. Бұл модельге сәйкес барлық өнеркәсіптік кәсіпорындар

шоғырланған бір орталықты ресурстар мен азық-түлікпен жабдықтау бірнеше шашыраңқы

орталықтарды жабдықтаудан әлдеқайда қымбат болады. Осылайша, тасымалдауға жоғары

шығындар кезінде көптеген шағын орталықтар бойынша өнеркәсіптік өндірісті

орталықсыздандыру барынша оңтайлы болады.

Өнеркәсіптің шағын ірі орталықтардың қатарында шоғырлануы мамандандырылған

салалардың өнімдерін тасымалдауға арналған жоғары көліктік шығындар кезінде ғана

орналастырудың оңтайлы нұсқасы болады.

Өнеркәсіптің жаппай таралған салаларын орналастыру иерархияның әртүрлі

деңгейіндегі қалаларға байланысты. Қалалардың халықтың орналасу тығыздығы, өндірістің

құрылымы мен ауқымы арасында белгілі бір тәуелділік бар. Локализацияланған салалардың

ауқымды, күрделі және мамандандырылған өндірісі бар. Олар көбінесе қалалар саны көп

өңірлерде дамып келеді, бұл өнеркәсіп өнімдерін өткізудің негізгі нарығы өнеркәсіптік

кәсіпорындар болып табылатындықтан, тасымалдау көлемін барынша азайтуды

қамтамасыз етеді.

Барлық жерде көп таралған өндіріс ауқымы аз салалар өнеркәсіптің басқа

салаларымен салыстырғанда тұтыну нарығымен тығыз байланысты. Бұған ауыл

шаруашылығы өнімдерін жеткізушілермен және ыдыс шығаратын зауыттармен

байланысты тамақ өнеркәсібі ғана жатпайды. Жаппай өндіріс кәсіпорындарының

жекелеген, бірақ жақын орналасқан елді мекендерде шоғырлануы тығыз өндірістік

байланыстар болған жағдайда ғана үнемдеуді қамтамасыз етеді.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4