1. Оқытушы туралы мәліметтер:
Асанбаев Т.Ш. – а/ш.ғ.к., зоотехнология, генетика және селекция кафедрасының аға оқытушысы.
Қабылдау уақыты: дүйсенбі - 10.00-ден 12.00, А1-117 аудитория
2. Пән бойынша мәліметтер: Пәннің ұзақтылығы 15 апта 050802 «Зоотехния» мамандығының студенттері үшін. Жалпы сағат саны -135, оның ішінде дәріс-28, тәжірибелік -28, СӨЖ-79. Бақылау түрі емтихан.
3 Пәннің еңбек сыйымдылығы
Семестр
|
Кредиттар саны
|
Аудиториялық сабақ түрлері бойынша қарым-қатынас сағаттарының саны
|
Студенттің өздік жұмысының сағат саны
|
Бақылау нысаны
|
барлы-ғы
|
Дәріс
|
практи-ка
|
Зертха-налық
|
студия-лық
|
жеке
|
барлығы
|
СӨЖ
|
|
7
|
3
|
56
|
28
|
28
|
-
|
-
|
-
|
79
|
79
|
емтихан
|
Бар-лығы
|
3
|
56
|
28
|
28
|
|
|
|
79
|
79
|
|
4. Пәннің мақсаты студенттерді өз мемлекетіміздегі, ТМД және шет елдердегі жылқы шаруашылығының кәзіргі жағдайымен, жылқылардың биологиялық және шаруашылыққа пайдалы қасиеттерімен таныстырып, одан арзан әрі жоғары сапалы өнім өніру үшін тиімді пайдалануды оқып үйрету.
Пәннің тапсырмасы студенттерді жылқылардың конститутциясы мен экстерьерін бағалау, олардың ақаулары мен кемшіліктерін танып білу, жылқының түр-түсі мен жасын анықтау мен өлшеу, қымыз өндіру технологиясы мен жылқының жайып-семірту және бордақылау технологиясы, жылқы шағылыстыру науқанын ұйымдастыру, асыл тұқымды жылқыларды комлексті көрсеткіштері бойынша бонитировкалау, зоотехникалық және асылдандыру есебін жүргізу жайлы толық құнды терең білім беру болып табылады.
5. Білімге, икемділікке және машықтарға қойылатын талаптар
Студент істей білу керек: Жылқы шаруашылығы кәсіпорындарында (асыл тұқымды және тауарлы фермаларында, шаруа қожалығы мен фермерлік шаруашылықтарда, жылқы зауыттарында) технологиялық параметрлерін есептеуді өз бетімен орындауды, асыл тұқымды жылқыларға бонитировка жүргізуді, маусымдық және тұрақты қымыз фермаларына сауын биелерін таңдауды игеруі тиіс.
Жылқы тренингісі мен оларды ипподромда сынауды, таңбалаудың суық және ыстық тәсілдерін, жылқы үйірлері мен табынды құруды, биелерді қолмен және машинамен сауу технологиясын, өнімдердің сапасын стандарттауды және асылдандыру істерін меңгеруі тиіс.
Студент жылқы шаруашылығының негзігі бағыттары, жылқы тұқымдары мен аудандастырылуын, экстерьерлік пен конститутционалдық ерекшеліктері мен жылқы типтерін, өндірілетін өнімдерінің сапалық көрсеткіштерін, жылқы өсіру тәсілдері мен селекциялық-асылдандыру жұмыстарын, жылқы зауыттары мен тебінді және мәдени-тебінді жылқы шаруашылығындағы өсіру технологиясын, сонымн бірге спорт аттарының тренингісі мен ипподромдағы сынау технологиясын білуі тиіс.
6. Пререквизиттер: жануарлар морфологиясы, физиологиясы мен биохимиясы, мал шаруашылығын механикаландыру және электрлендіру, ауыл шаруашылығы малдарын азықтандыру, ауыл шаруашылығы малдарын өсіру және селекциялау, генетика мен биометрия, зоогигиена және мал шаруашылығы объектілерін жобалау негіздері, акушерлік және көбею биотехнологиясы.
7. Постревизиттер: Студент жылқы шаруашылығының негзігі бағыттары, жылқы тұқымдары мен аудандастырылуын, экстерьерлік пен конститутционалдық ерекшеліктері мен жылқы типтерін, өндірілетін өнімдерінің сапалық көрсеткіштерін, жылқы өсіру тәсілдері мен селекциялық-асылдандыру жұмыстарын, жылқы зауыттары мен тебінді және мәдени-тебінді жылқы шаруашылығындағы өсіру технологиясын, сонымн бірге спорт аттарының тренингісі мен ипподромдағы сынау технологиясын білуі тиіс.
8. Тақырыптық жоспар
№
р/р
|
Пән тақырыбының атаулары
|
Сағат саны
|
Дәріс сабақ.
|
Тәжір. сабақ
|
Өздік жұмысы
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1.
|
Кіріспе
|
2
|
2
|
2
|
2.
|
Жылқының ата-тегі, қолға үйрету және өзгерту
|
2
|
2
|
2
|
3.
|
Жылқылардың биологиялық ерекшеліктері
|
2
|
2
|
2
|
4.
|
Жылқы экстерьері, интерьері және конститутциясы
|
2
|
2
|
6
|
5.
|
Жылқы тұқымдары
|
2
|
2
|
2
|
6.
|
Жылқының көбею ерекшеліктері
|
2
|
2
|
6
|
7.
|
Жылқыны ұдайы өсіру және құлындарды күтіп-бағу технологиясы
|
2
|
2
|
6
|
8.
|
Жылқының жұмыс қабілеті және оларды пайдалану
|
2
|
2
|
6
|
9.
|
Жылқы өнімдерін өндіру технологиясы
|
2
|
2
|
2
|
10.
|
Тебінді жылқы шаруашылығының технологиясы
|
2
|
2
|
2
|
11.
|
Тренинг және жылқыларды ипподромда сынау технологиясы
|
2
|
2
|
2
|
12.
|
Ат спорты мен ат туризмі
|
2
|
2
|
6
|
13.
|
Жылқы шаруашылығындағы селекциялық асылдандыру жұмысы
|
2
|
2
|
6
|
14.
|
Жылқы шаруашылығындағы мемлекеттік шаралар
|
2
|
2
|
6
|
|
Курстық жұмыс
|
|
|
23
|
|
Барлығы 8 семестр 135 сағ
|
28
|
28
|
28
|
9 Пәннің қысқаша сипаттамасы Жылқы шаруашылығы ауыл шаруашылығының бір қатар ерекшелігімен сипатталатын саласы. Осы ерекшеліктердің ішінде маңыздысы болып оның өннімділігі – адамға пайдалы механикалық еңбек көрсетуіболып табылады. Екінші маңызды сипаты – оның асыл тұқымды өсіру, немесе ат зауыты деп аталады, және жылқы шаруашылығы, ол жұмыстық және өнімділік деп екі бағытқа бөлінеді.
10 Курс компоненттері
Тәжірибелік сабақтар
№
|
Тақырып
|
Тапсырмалар
|
1.
|
Кіріспе
|
Кіріспе сабақ. Курсты оқу және курстық жобаны (жұмысты) орындау әдістемелігі.
|
2.
|
Жылқының ата-тегі, қолға үйрету және өзгерту
|
Жылқының шығу-тегі
|
3.
|
Жылқының биологиялық ерекшеліктері
|
Биологиялық ерекшеліктері
|
4.
|
Жылқы экстерьері, интерьері және конститутциясы
|
Жылқы экстерьерінің жеке дене мүшелерін оқып үйрену. Жылқы экстерьерінің ақаулары мен кемшіліктерін оқып үйрену.
Жылқының дене өлшемдері мен өлшеу техникасын оқып үйрену.
Жылқының тірілей салмағын анықтау, дене құрылысының индекстерін есептеу және олардың жылқы селекциясындағы маңызы.
Жылқы жасын тісі арқылы анықтау.
Жылқының түр-түсін, белгілері мен таңбаларын оқып үйрену.
|
5.
|
Жылқы тұқымдары
|
Жергілікті жылқы тұқымдарының зоотехникалық сипаттамасы.
Салт мінетін жылқы тұқымдарының зоотехникалық сипаттамасы.
Салт мінетін әрі жегуге арналған жылқы тұқымдарының зоотехникалық сипаттамасы.
Желісті жылқы тұқымдарының зоотехникалық сипаттамасы.
Ауыр және жеңіл жүк тартатын жылқы тұқымдарының зоотехниалық сипаттамасы.
|
6.
|
Жылқының көбею ерекшеліктері
|
Жылқызауыттық және тебінді жылқы шаруашылығында шағылыс науқанының есебі мен оларды қолдану.
|
7.
|
Жылқыны ұдайы өсіру және құлындарды күтіп-бағу технологиясы
|
Құлынның өсіп-өнуі мен дамуы. Бақылау шкаласы.
|
8.
|
Жылқының жұмыс қабілеті және оларды пайдалану
|
Жылқының жұмыс қабілетінің көрсеткіштері, транспортқа және ауылшаруашылық жұмыстарына пайдалану.
Фермерлік, ұжымдық, шаруашылықтарының жұмыс аттарына сұранысын анықтау. Аттардың жұмыс күні мөлшерінің есебі.
Жылқының жегу құралдары, арба мен ер түрлері және оларды жегу мен ерттеу техникасы.
Жұмыс аттарын азықтандыру, суғару және азық өлшемін құру.
Жұмыс аттарын күту. Оларды тазалау және тағалау.
|
9.
|
Жылқы өнімдерін өндіру технологиясы
|
Биенің сүттілігн анықтау тәсілдері, желін түрлері және сүттің химиялық құрамы.
Қымыз дайындау технологиясы. Қымыз стандарты.
Жайып семірту және бордақылау нәтижесіндегі жылқы етінің шығымдылығы. Жылқы етінің химиялық құрамы.
Жылқы ұшасын бөлу схемасы. Жылқы етінен дайындалатын ұлттық тағамдар. Жылқы етінің стандарты.
|
10.
|
Тебінді жылқы шаруашы-лығының технологиясы
|
Тебінді жылқы шаруашылығының технологиясы.
|
11.
|
Тренинг және жылқыларды ипподромда сынау технологиясы
|
Зауыттағы және ипподромдағы тренингі және спорт аттарын-ипподромдағы сынау ережесін оқып үйрену /слайд көрсетіледі/.
|
12.
|
Ат спорты мен ат туризмі
|
Ат спортының классикалық және ұлттық түрлерін оқып үйрену/слайд көрсетіледі/.
Жылқы таңбалау техникасын оқып үйрену.
|
13.
|
Жылқы шаруашылығындағы селекциялық асылдандыру жұмысы
|
Мемлекеттік асыл тұқымды жылқыларды тіркеу кітабымен танысу және жұмыс істеу.
МАТК мәліметтер бойынша аталық із генеалогиясын құру және талдау.
Аналық ұя эволюциясын құру және талдау.
|
14.
|
Жылқы шаруашылығындағы мемлекеттік шаралар
|
Зауытта өсірілетін жылқыларды бонитировкалау нұсқауын оқып үйрену.
Асыл тұқымды жылқыларға камералық бонитировка жасау.
Жергілікті жылқыларды бонитировкалау нұсқауын оқып үйрену.
|
СӨЖ мазмұны
№
|
СӨЖ-дің түрі
|
Есептік формасы
|
Бақылау түрі
|
Сағат саны
|
1
|
Дәріс сабаққа дайындау
|
Оқу жетістіктерін тіркеу журналы
|
Сабақтарға қатысу
|
14(0,5*28)
|
2
|
Тәжірибелік сабаққа дайындалу
|
Жұмыс дәптері
|
Тәжірибелік жұмыстарды істеу және қорғау
|
14(0,5*28)
|
3
|
Аудиториялық сабақтың мазмұнына кірмейтін тақырыптарды оқу
|
реферат
|
Ауызша сұрау
|
20(5*4)
|
4
|
Курстық жұмыс
|
Курстық жұмыстың бөлімдері бойынша жазба жұмыс
|
Жазбаша
|
23
|
5
|
Бақылау шараларға дайындалу
|
Оқу жетістіктерін тіркеу журналы
|
РК 1, РК 2
|
8
|
Барлығы
|
79
|
Аудиториялық сабақтың мазмұнына кірмейтін тақырыптарды оқу
Негізгі тұқымдастары және олардың әдістерін жетілдіру
Жылқы шаруашылығында асылдандыру – селекцинерлік жұмыстардың негізгі міндетін жетілдіру, жылқының генетикалық потенциалын әлемдік және отандық генофондын үйлестіру негізінде жоғарлату реферат түрінде асылдандыру-селекциялық жұмыстарының негізгі міндетін жылқы шаруашылығында, спорттың жылқы шаруашылығында, жылқы шаруашылығы обласында еселеп көбею және селекциялық жетістіктерін көрсету.
-Жылқыларды сырттай қарау әдістері, бағалау және суретке түсіру.
-Жылқаларды ерттеу, жегу әбзелдері, ер-тоқым жабдықтары және көлік түрлері.
-Жылқы шаруашылығының қосымша биологиялық өнімдері. Жылқыларды шағылыстыру және қолдан ұрықтандыру әдістері.
-Жылқыларды жаттықтыру және сынау.
-Тебінді жылқы шаруашылығындағы селекция жұмысы.
Ұсынылған әдебиеттер: [1], [2], [3], [4], [5], [6], [10]
11 Курс саясаты
Дәріс және тәжірибелік сабақтарына міндетті түрде қатысу қажет. Сабақтың басында қатысқандарын белгіленеді, кешіккен үшін 0,5 ұпайдан айырыласыңдар.
Сабаққа қатысқандарға қойылатын талаптар:
Сабаққа активті қатысу.
Аудиторияға сыртқы киіммен кірмеу.
Дәріс барысында басқа жұмыспен айналыспау, ұялы телефондарды өшіріп тастау.
Белгісіз себептермен қатыспаған үшін – 0 ұпай. Егер науқас болсаңыз немесе басқа да себепкер жағдайларда, керекті құжатыңыз болса жоспарланған ұпайларыңыз сақталады.
Тапсырмалар бақылау шараларының күнтізбелік кестесі бойынша орындалады. Тапсырмаларды кешігіп орындағанда, жинаған ұпайларыңыз кемітіледі.
Емтиханға тек қана барлық тақырыптардан берілген тапсырмаларды орындап тапсырған студенттер жіберіледі.
Соңғы қорытынды баға төмендегідей негіздер бойынша қойылады:
Дәріс, лабораториялық, өздік жұмыстарға белсенді қатысып, жауап беру.
Білімді межелік бақылау бойынша тексеру.
Білімді бағалау баллдық-рейтингті жүйемен жүргізіледі, күнтізбелік шаралар бойынша студент өз бағасын өзі шығарып алады. Өзіне керекті балл жинау үшін лабораториялық сабақтарға қатысу және әрбір лабораториялық жұмысты тапсыру қажет. Семестрлік есеп жұмысын мезгілінде тапсыруға тиіс.
Студент міндетті түрде 2 межелік бақылаудан өту керек. Егер осы айтылған жағдайлар жасалмаса студент семестрдің соңында, емтиханға босатылмайды.
Өтпелі бақылау мен қорытынды бақылау түрлерінің өлшем бірліктері.
№
|
Қорытынды бақылау түрлері
|
Бақылау түрі
|
Өлшем бірлік
|
|
|
Емтихан
|
0,4
|
Курстық жұмыс
|
0,3
|
Өтпелі үлгерім бақылауы
|
0,3
|
12 Әдебиеттер тізімі
Негізгі әдебиеттер
Козлов С.А., Парфенов В. Коневодство-С.Петербург –Лань, 2004.
Қосымша әдебиеттер
Барминцев Ю.И. и др. Продуктивное коневодство. – М.: Колос, 1980.
Гладенко В.Н. Книга о лошади. М.1999.
Гуревич Д.Я., Рогалев Г.Т. Словарь-справочник по коневодству и конному спорту. – М., 1988.
Дүйсембаев К.И., Бегимбетова Г.С., Джунисов А.М. т.б. Жылқы шаруашылығы. Алматы, АЗМИ, 1995.
Дүйсембаев К.И. и др. Кумыс и шубат. – Алматы: Кайнар, 1983.
Красильников А.С. Практикум по коневодству – М. Колос, 1977.
Камбегов Б. Коневодство и коннозаводство. России. – М., 1988.
Красильников А.С., Хотов В.Х. Коневодство. М.,МСХА, 1995.
Ю. Карлсен Г.Г. Тренинг и испытание рысаков. Л., «Колос», 1978.
Кожевников Е.В., Гуревич Д.Я. Отечественное коневодство М.: ВО «Агропромиздат», 1990.
Свечин К.Б. и др. Коневодство.- М.: Колос 1984.
Күндізгі және сырттай оқу нысанының студенттеріне арналған бақылау шараларының күнтізбелік кестесінің үлгілері
СӨЖ тапсырмаларын орындау және тапсыру жөніндегі және «Жылқы шаруашылығы, жылқы сүтін және етән өндіру технологиясы» пәні бойынша 050802 Зоотехния бойынша іштей оқу нысанындағы студенттерге арналған
бақылау шараларының күнтізбелік кестесі
1 рейтинг
|
Апталар
|
1 сабақ үшін макс. балл
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
Бар-лығы
|
Максималды балл
|
11
|
39
|
26
|
24
|
100
|
Дәрістерге қатысу және дайындалу
|
СӨЖ түрі/есеп беру нысаны
|
|
ДҮТ 1,2
|
ДҮТ 3,4
|
ДҮТ 5,6
|
ДҮТ 7,8
|
8
|
Бақылау нысаны
|
|
У
|
У
|
У
|
У
|
Макс.балл
|
1
|
2
|
2
|
2
|
2
|
Практикалық сабақтарға қатысу және дайындалу
|
СӨЖ түрі/есеп беру нысаны
|
|
ПҮТ 1,2
|
ПҮТ 3,4
|
ПҮТ 5,6
|
ПҮТ 7,8
|
16
|
Бақылау нысаны
|
|
У
|
У
|
У
|
У
|
Макс.балл
|
2
|
4
|
4
|
4
|
4
|
Зертханалық жұмыстарға қатысу және дайындалу
|
СӨЖ түрі/есеп беру нысаны
|
|
|
|
|
|
|
Бақылау нысаны
|
|
Р
|
Р
|
Р
|
Р
|
|
|
|
|
|
|
Зертханалық жұмыстарды ресімдеу және қорғау
|
СӨЖ түрі/есеп беру нысаны
|
|
|
Е
|
|
Е
|
|
Е
|
|
Е
|
|
Бақылау нысаны
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Макс.балл
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Курстық жұмысты орындау
|
СӨЖ түрі/есеп беру нысаны
|
|
|
|
КЖБ1
|
|
|
|
КЖБ
|
|
46
|
Бақылау нысаны
|
|
|
|
Т
|
|
|
|
Т
|
|
Макс.балл
|
|
|
|
23
|
|
|
|
23
|
|
Материалды өздігінен меңгеру
|
СӨЖ түрі/есеп беру нысаны
|
|
|
|
|
ӨОҮТ1
|
|
ӨО
ҮТ2
|
|
|
10
|
Бақылау нысаны
|
|
|
|
|
К
|
|
К
|
|
|
Макс.балл
|
|
|
|
|
5
|
|
5
|
|
|
Пән тақырыптары бойынша білімді бақылау
|
СӨЖ түрі/есеп беру нысаны
|
|
|
|
ПТД
|
|
|
ПТД
|
|
|
20
|
Бақылау нысаны
|
|
|
|
Т1
|
|
|
Т2
|
|
|
Макс.балл
|
|
|
|
10
|
|
|
10
|
|
|
2 рейтинг
|
Апталар
|
1 сабақ үшін макс. балл
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
Бар-лығы
|
Апта ішіндегі максды балл
|
13
|
33
|
17
|
37
|
100
|
|
|
|
|
|
|
|
Шартты белгілеулер: 1 ДҮТ – №1 дәрісті дайындау үшін берілетін үй тапсырмасы; Қ – оқу үрдісіне қатысу; ПҮТ 1 – №1 практикалық сабақтарға дайындалу үшін үй тапсырмасы; 1 зертхҮТ – №1 зертханалық сабаққа дайындалу үшін үй тапсырмасы; Д – рұқсат қағазы; Е – есеп; 1ЗҚ – №1 зертханалық жұмысты қорғау; КЖБ 1– курстық
2010 ж. «___»___________кафедра отырысында ұсынылған №_____ хаттама.
Кафедра меңгерушісі _________ Бурамбаева Н.Б.
Достарыңызбен бөлісу: |