10
білу керек – адам организміне электр тогының қауіпті және зиянды әсер
етулері туралы, жұмыскердің ұжымдық және жеке қорғаныс құралдары
туралы.
істей алу керек – ток шамасын есептеу үшін электр тізбегін орналастыру
сызбасын құруға.
дағдылары алу керек – апаттық бөлімнің барлық фазаларының тез істейтін
құрылғымын автоматты ажыратуды қамтамасыз етуде.
құзыреттер – барлық категориядағы персоналдың энергетикалық
жүйелердің электр қондырғыларымен жұмыстары кезіндегі қауіпсіздікті
қамтамасыз етуде.
Кафедра: Еңбек қауіпсіздігі және инженерлік экология.
КЛИМАТТЫҢ ӨЗГЕРУІ ЖӘНЕ «ЖАСЫЛ ЭКОНОМИКА»
Кейінгі деректемелер: ӨТҚ. Экологиялық және техногендік қауіпсіздік.
Кейінгі деректемелер: Экономика және табиғатты пайдалану. Теориялық
экономика және экономикалық құқық. (Климаттық тәуекелдерді басқару).
Оқытудың мақсаты: Адамның экономикалық белсенділігі мен климаттың
өзгеруімен тығыз байланысты «жасыл» экономиканы енгізудің қажеттілігі
түсінігін құру.
Қысқаша мазмұны (негізгі бөлімдер): Табиғи ресурстарды тиімді
пайдалану. Өндірістік цикл. Ресурстарды тиімді пайдалану. Таусылмайтын
ресурстарды тиімді пайдалану.
Оқытудыңдың нәтижелері: Климаттың өзгеруі және оның табиғи және
шаруашылық жүйелерге әсері. Булық газдар - булық әсер, себептері мен
салдарлары. «Жасыл» экономика және климаттың өзгеруі. Жасыл көпір
бастамасы. БГ тасталымдарын реттеу.
білу керек – климаттың негізгі түсініктері, климаттыңы ерекшеліктері,
шаруашылық қызметінің нәтижелерінде оның өзгеруі, климаттың табиғи
және шаруңашылық жүйелерге әсерін.
істей алу керек – климаттың өзгеруі мен қоршаған ортаның жай-күйі
арасындағы байланысты анықтау және талдау, экологиялық, экономикалық
және әлеуметтік мәселелерді шешуде климаттық ресурстардың рөлін
бағалауда.
дағдылары – климаттың өзгеруіне қатысты «жасыл» экономиканың
талаптарын ескере отырып, қоршаған ортаның жай-күйін бағалау және
талдауда.
құзыреттер – климаттың өзгеруі және «жасыл» экономика саласында
қызығушылық тудыратын тақырыптар бойынша шағын ғылыми-зерттеулерді
жүргізуде.
Кафедра: Еңбек қауіпсіздігі және инженерлік экология.
КЛИМАТТЫҚ ТӘУЕКЕЛДЕРДІ БАСҚАРУ
Кейінгі деректемелер: Экологиялық тұрақтылық мжәне өмір тірішілік
қауіпсіздігі. Өмір тірішілік қауіпсіздігі.
11
Кейінгі деректемелер: Қоршаған ортаны ластайтын көздерді бағалау және
есепке алу. ӨТҚ және ҚОҚ нормативтік-құқықтық аспектілері. (Климаттың
өзгеруі және «жасыл экономика»).
Оқытудың мақсаты: Қазақстанда климаттың өзгеруіне климатқа және
бейімделуге байланысты дүлей апаттардың азаюына ықпал ету.
Қысқаша мазмұны (негізгі бөлімдер): Климаттық тәуекелдерді басқару.
Климаттың өзгеруіне байланысты тәуекелдерді басқару мәселелерін, елдің
негізгі саясаты мен даму стратегиясына интеграциялау.
Оқытудың нәтижелері: Климаттың өзгеруіне байланысты тәуекелдерді
басқару мәселелерін, елдің негізгі саясаты мен даму стратегиясына
интеграциялау. Ауыл шаруашылығын, су ресурстарын, энергетиканы, көлік
коммуникациясын өзгеретін климатқа бейімдеу маңызды экономикалық
бағыттардың бірі болып табылады.
білу керек – басым секторлар мен географиялық аймақтардағы климаттың
өзгеруіне бейімделуге байланысты стратегияны, саясатты және заңнаманы
күшейтуді.
істей алу керек – Климаттың өзгеруіне байланысты елдегі тәуекелдерді
басқару бойынша ұлттық, субұлттық және жергілікті деңгейлерде
қаржыландыру мүмкіндігін кеңейтуде.
дағдылары – ұлттық, субұлттық және жергілікті деңгейлерде ауқымды іс-
шаралар арқылы климаттың өзгермелілігі туралы ақпараттауда.
құзыреттер – экономиканың маңызды потенциалды секторларына әсер
ететін табиғи ресурстарды саналы пайдалана алатын тиімді шараларды
жасауда
.
Кафедра: Еңбек қауіпсіздігі және инженерлік экология.
ӨНДІРІСТІК ЭКОЛОГИЯЛЫҚ МОНИТОРИНГ
Қайта деректемелер: Экологиялық тұрақтылық және өмір тіршілік
қауіпсіздігі. Климаттың өзгеруі және «жасыл экономика».
Кейінгі деректемелер: Кәсіби және экологиялық тәуекелдерді бағалау
әдістері. (Өндірістік экологиялық бақылау).
Оқытудың мақсаты: Экологиялық мониторингтің негізгі жағдайланын
оқып білу. Мониторингті ұйымдастыру ерекшеліктерін қалыптастыру.
Қысқаша мазмұны (негізгі бөлімдер): Өндірістік экологиялық мониторинг
негіздері. Табиғи ортаның басым бақыланатын шамалары және ұсынылатын
әдістер. Мониторинг түрлері және оны іске асыру жолдары. Бүкіл әлемдік
метеорологиялық ұйым және биосфераның ластануының халықаралық
мониторингі. ҚР ұлттық мониторингі.
Оқытудыңдың нәтижелері: Қоршаған ортаға әсер етудің бағасын, табиғи
ортаның ластануын нормалауды және төмендетуді, ландшафтануды,
қоршаған ортаны білу.
білу керек – қоршаған ортаны техногендік өзгеру дәрежесін бағалаудың
негізгі ұғымдары, терминдері мен анықтамалары. Қоршаған ортаны
техногендік өзгеру дәрежесін бағалау тәсілдерін.
