Н. С. Сейітов г-м.ғ. д., профессор Оқулықта «Геология және пайдалы қазбалар кен орындарын барлау»

жүктеу 8,17 Mb.

Pdf просмотр

бет	60/168
Дата	08.12.2022
өлшемі	8,17 Mb.
	#40519
түрі	Оқулық

1 ... 56 57 58 59 60 61 62 63 ... 168

Бурение

Қалақты қашаулар
(29-сурет.). Бұл қашаулар бұрғыланғыштық категориясы
I—III, жұмсақ, борпылдақ тау жыныстарын бұрғылағанда қолданылады.
29-сурет. Қос қалақшалы 2Л типті қашау
Ол үлкен енді қалақтан
4,
муфтадан
2,
колонкалы құбырға қосатын
бұрандадан
3
тұрады. Қалақтың төменгі жағы қос жүзбенен бітеді. Ол жүздердің
6eтi қашаудың айналу бағытына карай бағдарланған. Қашаудың өзгермес диаметрі
100
мм
биіктікке дейін жетеді. Қашау тұлғасында epтіндi жүретін жуу тeciгi 5
жасалынған. Теск диаметрі 8–18мм-ге дейін өзгереді. Қашау қалағының тозуға
қарсы бекемдігін өcipy үшін оның бетіне екі немесе үш қабат етіліп қатты қорытпа
жалатылады. Әр қабаттың калыңдығы 1
мм.
Қалақ саны eкi немесе үшке тең
болады. Coғaн байланысты оларды 2Л немесе ЗЛ деп маркалайды. Yш қалақты
қашаудың қалақтары 6ip-6ipiнe 120° бұрыш жасап орналасқан. 2Л жэне ЗЛ
маркалы қашаулардың нeгiзгi өлшемдері 23- кестеде келтірілген.

23-кесте
Қалақты қашаулардың анықтамалары

Қашау
диаметрі, мм
Қашау
биіктігі, мм
Қалақтар
қалыңдығы,
мм
Жалату
биіктігі, мм
Тесіктер диаметрлері, мм
Қос
қалақшалы, 2 Л
Үш қалақшалы,
3 Л
76
140
15
80
11
8
93
160
15
80
11
8
112
180
20
80
13
11
132
180
20
90
16
13
152
220
25
100
18
18

Шарошкалы цашаулар.
Бұл қашаулар бұрғыланғыштықтары I—XII
категориялы тау жыныстарын бұрғылауға арналған. Жыныстардың 6epiктігінe
қарай шарошкалы қашаулар төрт түрге бөлінеді: М (орыстың мягкий- жұмсақ
деген сөзінен), С (средний- қаттылығы орташа), Т (твердый- қатты), К (крепкий-
өте қатты). М типті шарошкалы қашаулар бұрғыланғыштық категориясы I—
III,жұмсақ тау жаныстарын бұрғылағанда, С типті қашаулар бұрғыланғыштығы
IV—V, қаттылығы орташа тау жыныстарын бұрғылағанда, Т типті қашаулар
бұрғыланғыштығы VI—VII, қатты тау жыныстарын бұрғылағанда, К типті
қашаулар бұрғыланғыштығы VIII—XII, өте қатты тау жыныстарын бұрғылағанда
қолданылады.
Шарошкалы қашаулар өзара піcipiліп қосылған 2 немесе 3 секциялардан—
табандардан тұрады. Ол табандардың цапфаларында подшипник аркылы
айналмалы шарошкалар орнатылған. Қашауларда орталық және жиектік жуу
тесіктері болады.
Қашаулардың шарошкалары өздерін өздері жыныс ұнтақтарынан тазалайтын
схема бойынша жасалады. Бip шарошканын тicтepi eкіншi жанындағы
шарошканың тістерінің арасындағы ойыққа кipin тұрады. Осыған байланысты
катар орналасқан eкi шарошка айналған кезде 6ipiнің тiciн 6ipi тазалайды.
Шарошкалар подшипниктерге кондырылған. Олар цапфалармен косылып қашауға
тіремe болу міндетін атқарады. Диаметрлеріне қарай қашау тіремелері мына
типтерге бөлінеді:
1. Екі сырғанау подшипниктері және кұлып есебінде жүретін 6ip шарлы
подшипник;
2. Бip роликті, құлып ретіндегі шарлы және сырғанау подшипниктері;
3. Біp роликті және eкi шарлы подшипниктер. соңғының 6ipeyi құлып
міндетін атқарады.
Подшипниктің шарлары табан iшінен тесілген арнаулы тесікпен тіремеге
жіберіледі. Шар салынып болған соң тeciккe саусақ тәрізді темip өткізіліп 6eтін
пicipiп жауып тастайды. Tipeмeнi жинау кезінде тесікті графит маймен толтырады.
Цапфа тремелерінің 6eтi, шарошкалардьщ iштepi мен сырттары арнаулы
термиялык және химиялық өндеулерден өткізіледі. Бұл жағдай олардың 6epiктігін
өcipeдi. Қашау табандарын 14Х2НЗМА маркалы, ал шарошкаларды 17НЗМА
маркалы болаттардан жасайды. Подшипниктердің роликтері мен шарларын 55
СМА маркалы болаттан жасайды.

30-сурет. М типтi шарошкалы қашау

жүктеу 8,17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 56 57 58 59 60 61 62 63 ... 168