Н. К. Алпысбаева та рих ты оқыту

102
Қо ры тын ды қайталау са бақ та рын да бі лім тө мен де көр се-
тіл ген сұ рақ тар бо йын ша тұ жы рым да ла ды
:
1. Ежел гі Шы ғыс пен ан ти ка лық әлем нің өр ке ниет те рі нің 
ошақ та ры.
2. Ежел гі мем ле кет тер дің не гіз гі си пат та ры.
3. Ежел гі дү ние ха лық та ры ның әлем дік мә де ниет тің дам уына 
қос қан үле сі.
Қайталау-тұ жы рым дау са бақ та ры ның та қы ры бы мен жос па ры 
оны өт кі зу ден екі-үш күн бұ рын оқу лық па раг ра фын жә не бас қа 
да бі лім көз де рін көр се те оты рып ха бар ла нуы тиіс. Са бақ тың ба-
ры сын да оқу шы лар дың дер бес бер ген жауабы ның жә не әң гі ме ле-
су не гі зін де са бақ жос па ры ның пунк те рі тал қы ла на ды. Тал қы лау 
ба ры сын да мұ ға лім қо сал қы сұ рақ тар бе ре ді, жос пар сұ рақ та ры 
бо йын ша қыс қа ша қо ры тын ды лар жа сап оты ра ды. Кей кез де са-
бақ маз мұ нын ауыз ша айту құ бы лыс тар ды са лыс ты ру ға ар нал ған 
кес те лер құ ру, оқу шы үшін жа ңа құ жат бо йын ша жауап жос па-
рын жа сау тә різ дес жаз ба ша жұ мыс та ры мен ұш тас ты ры лып оты-
ра ды. Тұ жы рым дау са бақ та рын оқы ту дың рө лі ұлан ғайыр. Оның 
үс ті не оқу шы лар дың не гіз гі та ри хи фак ті лер ді, та қы рып тың, бө-
лім нің, курс ту ра лы тү сі нік тер дің, қо ғам дам уын ың не гіз гі заң-
ды лық та рын тү сі ну дің дең ге йін анық тайды. Бұл са бақ тар оқу шы-
лар дың ло ги ка лық жә не та ри хи ой ла уын да мы та ды, оқу шы лар-
дың бі лі мі мен іс кер лі гі нің са па сын анық тайды. 10-11 сы нып тар 
үшін жо ға ры да атал ған са бақ тип те рі мен қо са (ла бо ра то риялық, 
се ми нар, тұ жы рым дау са бақ та ры) пі кір ал ма су, ке ңес бе ру тә різ-
дес түр ле рі нің де ма ңы зы бар. Олар бі лім мен іс кер лік ті тек се ру-
ге де, дер бес оқы ту ға да мүм кін дік бе ре ді.
Қайталау, бі лім тек се ру са ба ғы ның құ ры лы мы мы на дай бо ла ды:
1. Ауыз ша не ме се жаз ба ша, тест тү рін де, сәй кес көр не кі құ-
рал дар ды мін дет ті түр де пай да ла ну ар қы лы жүр гі зі ле тін бі лім та-
қы ры бы мен са бақ жос па ры ту ра лы мұ ға лім нің ша ғын кі ріс пе сі.
2. Оқу шы лар ды тү зе ту мен қо сым ша жа сауға қа тыс ты ра оты-
рып, ауыз ша сұ рау, әң гі ме ле су, тақ та ға жос пар, хро но ло гия лық 
не ме се та қы рып тық кес те лер ді, саяси құ ры лым ның схе ма сын са-
лу ар қы лы сұ рау жә не т.б. әдіс тер ді пай да ла на оты рып, бі лім ді 

103
қайталау, тек се ру жә не есеп ке алу. Өтіл ген ма те ри ал дың маз мұ-
нын жаз ба ша түр де тек се ру.
3. Үй тап сыр ма сын бе ру.
Са бақ тың мақ са ты бі лім бе ру, тәр бие леу жә не да мы ту бо лып 
бө лі не ді. Бі лім бе ру мақ сат ы: қан дай ма ңыз ды бі лім қа лып тас ты-
ры ла тын ды ғы, са бақ та оқу шы ның қан дай бі лім мең ге ре тін ді гі, бі-
лім ді қайталау, бе кі ту, те рең де ту ар қы лы жү зе ге аса ды. Тәр бие леу 
мақ сат ы: та рих са ба ғы ның тұл ға ның адам гер ші лік, эс те ти ка лық 
(мейі рім ді лік, адал дық, мақ сат қа ұм ты лу шы лық, ашық-жар қын-
дық, ең бек сүй гіш тік) қа сиет те рін да мы ту ға қо са тын үле сін ай қын-
дау, тәр бие жұ мы сын оқу ма те ри алы ның маз мұ нын та ну ба ры сын-
да да, оқу қыз ме ті нің өн бо йын да да, сон дай-ақ мұ ға лім нің оқу шы-
мен қа рым-қа ты на сы ке зін де жү зе ге асы ры лып оты ра ды. Да мы-
ту шы лық мақ сат : оқу ма те ри алымен жұ мыс істеу ке зін де қан дай 
іс кер лік ті да мы та ты нын қа рас ты ра ды (жос пар жа сауды, ма те ри ал 
мен ло ги ка лық ре ті бо йын ша та ны су ды, сұ рақ бе ру ді үйре не ді, 
т.б.). Да мы ту шы мақ сат қа, сон дай-ақ жал пы бі лім алу жә не пән дік 
іс кер лік тер мен дағ ды лар да кі ре ді. Осы дан соң мұ ға лім са бақ тың 
ти пін анық тайды, қа жет ті құ рал дар мен оқу лық тар ды ірік тейді. 
Са бақ тың бі лім бе ру жә не тәр бие леу мін дет те рі оның маз мұ ны ның 
ғы лы ми лы ғы мен жә не сол маз мұн ды жар қын түр де ашу мен қам-
та ма сыз еті ле тін дік тен, са бақ қа не ғұр лым се нім ді фак ті лер ді, жар-
қын құ жат тар ды, ме му ар лық жә не көр кем әде биет тер дің не ғұр лым 
ай қын үзін ді ле рін, оқу кар ти на сын не ме се ұлы су рет ші шы ғар ма-
сы ның реп ро дук ция сын, ды быс жаз ба сын, ки но фильм фраг мен тін 
жә не та ғы бас қа ла рын кел ті ре ді. Та ным дық қыз мет ті бел сен ді ру 
мақ са тын да оқу ма те ри алы мен оқу шы лар дың дең ге йіне сәй кес 
әдіс тер ді таң дап алу қа жет. Бұл әдіс тер әр бір ке ле сі са бақ та күр де-
лен ді рі ле бе ре ді. Мұ ға лім нің са бақ қа да йын ды ғы оның жос па рын 
жа саумен аяқ та ла ды. Егер оқу шы лар дан са бақ сұ ра ла тын бол са, 
сұ рақ тар ал дын ала даяр ла на ды.

жүктеу 10,33 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: