Морф сессия (НС)

жүктеу 8,23 Mb.

Pdf просмотр

бет	23/297
Дата	06.02.2022
өлшемі	8,23 Mb.
	#37359

1 ... 19 20 21 22 23 24 25 26 ... 297

2 курс,Сессия НЕРВ

Қасаң қабық

Көз  алмасы
  (bulbus  oculi)  үш  қабықпен  қоршалған.  Сыртқы  фиброзды  қорғаныш
қызметін атқаратын және көз алмасының сыртқы бұлшық еттері бекінген қабығы. Бұл
қабығының  алдыңғы  мөлдір  бөлігі  қасаң  қабық  болса,  ал  артқы  бөлігі  склера  (  ақ
қабық)  болып  саналады.  Ортаңғы  қабығы  ең  негізгі  зат  алмасу  процесінде  маңызды
ролі бар қан тамырлы қабық. Бұл қабық үш бөліктен тұрады: нұрлы қабық, цилиарлы
дене және қан тамырлы - хориодей бөлігі (choriodea).
Көздің  сезімтал  ішкі  қабығы  -  торлы  қабық,  көздің  рецепторлы  бөлігі,  құрамында
нейрондары  бар.  Бұл  фоторецепторлы  нейрондар  арқылы  ағзаға,  ми  қыртысына,
қыртыс  астындағы  көру  орталығына  информация  беріледі.  Көз  алмасын  қоршаған
қабыктары  мен  олардың  туындыларын  үш  түрлі  жарықты  сындыратын  немесе
диоптрикалық (қасаң қабық, көз камераларындағы сүйықтық, көз бүршағы мен шыны
тәріздес  дене);  аккомодациялық  (нұрлы  қабық,  кірпікшелі  дене  мен  кірпік  тәрізді
өсінді); рецепторлы (көздің торлы қабығы) аппараттарға жатқызады.
Көздің  сыртқы  фиброзды  қабығы  -  склера  (sclera)  құрамында  тығыз  қалыптасқан
талшықты  дәнекер  тіні  мен  коллаген  талшықтарының  жігі  бар  қабық  Коллаген
талшықтарының  жігі  біртіндеп  жіңішкере  келіп  көздің  қасаң  қабығының  меншікті
затына  айналады.  Склера  көру  нервінің  маңында  қалыңдайды  (1,2-1,5мм),  алдыңғы
бөлігінде  (0,6мм),  көз  экваторында  жұқарады  (0,3-0,4мм).  Көздің  ішіндегі  қысым
көтерілгенде  бұл  қабық  жұқарып,  көптеген  патологиялық  өзгерістердің  пайда
болуына әкеліп соғады.
Диоптрикалық немесе жарықты сындырғыш, көздің бұл аппараттарына: қасаң қабық,
көз  бұршағы,  шыны  тәріздес  дене,  көздің  алдыңғы  және  артқы  камераларындағы
сүйық жатады.
Қасаң  қабық
(cornea)-
  көздің  жарықты  өткізіп,  сындыратын  қорғаныш  қызмет
атқаратын,  фиброзды  қабықтың  1/16  бөлігін  құрайтын,  өте  жоғары  оптикалық
гомогенді  қасиетке  ие  қабық.  Қалыңдығы  ортасында  0,8-0,9  мкм,  ал  шеткі  бөлігінде
1,1  мкм.  Микроскопиялық  құрылысында  бес  қабатын  ажыратуға  болады.Оларға:
алдыңғы  көп  қабатты  жалпақ  эпителиі,  алдыңғы  шектеушілік  мембранасы  немесе
Бауменов  қабығы,  қасаң  қабықтың  меншікті  заты,  артқы  шектеушілік  мембранасы
мен  (десцемет  қабығы)  артқы  эпителиі  жатады.Ең  негізгі  және  қалың  -  қасаң
қабықтың  меншікті  заты,  құрамында  көптеген  коллаген  талшықтары  мен  өсінділі
фибробласттар  бар.  Талшықтар  мен  фибробласттар  аморфты  затта  орналасқан,
гликозамингликандарға  да  бай.  Гликозамингликандар  (кератинсульфат)  қасаң
қабықты  мөлдір  түске  ие  етеді,  егер  түсі  өзгеріп  кетсе  «бельмо»  ауруы  байқалады
(көзді ақ басады).

Көз бұршағы

(lens),
екі бүйірі дөңес, мөлдір дене, пішіні құбылмалы. Көз бұршағының
радиусы  6-10  мм-дей,  сыртқы  қалыңдығы  11-18мкм,  сырты  мөлдір  капсуламен
қоршалған.  Капсула  астында  (алдыңғы  бөлігінде)  бір  қабатты  көз  бұршағының
эпителиі орын алады. Көз бұршағының құрамында мөлдір (түссіз) белок—кристаллин
болады.  Көз  бұршағының  гистофизиологиясын  білу  клиникада  өте  маңызды.  Себебі,
жасанды  көз  бұршағын  жасап,  ауырған  көзге  жалғау  кездері  медицинада  кеңінен
қолданылады (катаракта).

жүктеу 8,23 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 19 20 21 22 23 24 25 26 ... 297