Монография \ «санат» а л м п и мп


ripi адамдар туралы, олардыц хал-куш, кескш-кейт туралы  теб1рене, толгана ойланудан кебше суреткердщ сол адамдар  eMip



жүктеу 12,37 Mb.
Pdf просмотр
бет77/269
Дата12.11.2023
өлшемі12,37 Mb.
#44239
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   269
kabdolov zeinolla soz oneri 2

ripi
адамдар туралы, олардыц хал-куш, кескш-кейт туралы 
теб1рене, толгана ойланудан кебше суреткердщ сол адамдар 
eMip 
сурген когам туралы кезкдрасы кдлыптасады, нэти- 
жесшде сол когамдык, шындыкгы керкем жинакгау макса- 
тындагы творчестволык эрекет! басталып кетедь Мэселен, 
М.Горькийдщ “ Кун перзештер!” пьесасында мынадай 
диалог бар:
Л и з а , бзшцз бшеслз, мен дерекш к дегенда жаныммен жек керем, 
т и т корцам содан... Соны бше тура с одер берш е д ей , меш кобалжыту 
ушш эдеМ ютейаздер гой деймш... Тощ-ай турыцыз... Э лп слесарь бар 
ма... кешме керш ее, зерем ушады. 
631
6
ip турль.. куцпрт, туеш ш йз 
K ici... 
кезш кердащз бе, кезш : ашу мен ыза адырайтып жiбepгeн 
6
ip 
турль.. Мен мундай кездердщ талайын анау куш... анау жакта... тобыр, 
топ iuiiHeH керген сеилдамш...
Ч е п у р н о й . Ж е, ж э, еске туармевдз! Крйьщыз, курысын...
Л и з а . Кэлай коям, умытуга бола ма сол сумдыкты!.. влдеб
1
р 
дорею, дею р сез естюем, елдеб
1
р кдлзарганга кв31М туссе, жаным 
жабыга калады! Бойымды коркыныш билейда, кез алдыма со 
6
ip ан 
Topi3fli... ашулы... ызалы... зыгыры кдйнаган... кап-кара... кара тобыр, 
кан жуган беттер, кумга сщбей, к ак болып уйып жаткдн кып-кызыл 
кан елестейда...
Ч е п ур н о й. Туу, енд1 ci3 кашан талып, к\л ап тускснше
крймассыз...
Л и з а . А ягы мны ц астында басы жарылган бала ж т т ... жер 
бауырлап, жылжып барады, самайынан кдн соргалайды, желкесше 
кан саулап куйылады... К^анга баттаекдн басын жогары — аспанга 
кетередь.. Козше кез1м тусп: тунып кеткен... Аузы ашык» TiciHe дейш 
кдн жуып кеткен... Енда б1рде басы сы лктусш , беимен кум кдпты... 
Б езм ен... беимен...
Осы узшдхдей Лизаныц аузымен^айтылган сумдык, 
шындыкгыц бэрш — “ашу мен ыза адйфайтьгп ж1берген” 
коздсрд1 де, “кдн жуган беттердГ’ де, зыгыры кдйнаган 
кап-кара тобырды” да туп-тугел Горькийдщ ез1 керген, 
жаны турцпге сез1нген. Бул — 1905 жылгы 9 кдцтар куш 
Петербургта болтан сумдык, Дэл сол жексенбаде, патша 
солдаттары жазыкрыз жандарга окжаудырып, Сарай аланы
87


кып-кызыл кднга боялганда, Горький ереушшлер шпнде
— кешедс журген. “Басы жарылган бала жшт” Лизаньщ 
“аягыньщ астында” емес, Горькийдщ “аягыныц астында 
жер бауырлап, жылжып бара” жаткдн. Оньщ “тунып кеткен 
кезгне K03i тускен” Лиза емес, Горький; “басы сылк тусш, 
6
eTiMeH кум кдпкднын” керген Лиза емес, Горький. Сол 
кднды жексенбшщ кешшде Горький ушне кедгц де, былай 
деп жазды: “Орыс революциясьшьщ алташкы куш — орыс 
интеллигенциясыньщ моральдык куйреген куш”*. Неге? 
Hereci сол, — ездерш когамньщ рухани кесем1 деп угатын 
интеллигенттер — окыгандар, зиялылар осынау кдЬарлы 
окига тусында ездершщ халык алдындагы рухани жауап- 
кершшпн мулде тусшген жок Олар жер муддесшен алые, 
аспанда журдь Осыньщ бэрш Горькийге тек 6ip куннщ 
окигасы ойлатгы, тек 6ip кун шйнде керген адамдардьщ 
тагдьфы толгантты. Осыдан 6ip апта кешн Горький кдмауга 
алынды да, турмеде отырып элп сумдьпды кдйта ойлады. 
03i керген акикдтты жазушы езге 6ip сипатта танып, осыдан 
оньщ творчестволык эрекет! басталды. BipaK ол элпб
1
р ак 
патшаньщ ipreciH шайкдлта бораган кдра дауылда ел муддеа 
уппн кдйраткд мшш, “бетш кдн жугандар” емес, дауыл 
алдында дэрмеш жок, жер муддесшен алые аспан аккднат- 
тары — “куннен тугандар” , сагым кугандар жайлы пьеса 
жазды. Одан келд1 де осы гасырдыц басындагы орыс 
интеллигентгершщ тамаша образдар галереясы туды.
Демек, эдебиетац предмет — адам.дегенде, 
э ц п м е
дайын эдеби кдЬарман женшде гана емес, кдламгердщ сол 
КаЬарманды жасау уетш деп барлык творчестволык 
эрекетшщ ойы-кыры, кия-кдлтарысы туралы болуга тшс.
Белгш 

жүктеу 12,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   269




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау