Монография \ «санат» а л м п и мп

epiciHe 6 ipa 3 бегеу, Tinri

жүктеу 12,37 Mb.

Pdf просмотр

бет	10/269
Дата	12.11.2023
өлшемі	12,37 Mb.
	#44239

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 269

kabdolov zeinolla soz oneri 2

epiciHe
6
ipa
3
бегеу,
Tinri
тусау екеш рас.
BipaK*
мунын есесше, эдебиеттщ тип
музыка тшшен repi накты, театр тшшен repi затты:
симфонияны тындаушыныц 6epi накты тусше бермейда,
театр сахнасында бугш кеште журш жаткдн спектакльдщ
сртещ-i урпаккд мура болып кдлгандай колга устар затты
дереп бола бермейд
1
, ал едебиетте
eKeyi
де — нактылык
та, заттылык та бар. Бейнелеу, сэулет, мусш
eHepnepi
затты, накты болганымен жансыз, кимылсыз, ал эдебиет
кез келген шындыкты кимыл, козгалыс устшде кубылта,
кулпырта керсете алады. Дэл осы тургыдан алганда, сез
енерш — бар енердщ басы, “енер атаулыньщ ец киыны
жэне кур дел ici” (Бальзак), “ ен жогары
Typi”
(Белинский)
десек, асырып айткдн болмаймыз. Кдзак халкыньщ “енер
алды — кызыл тш” деген 6urrip тущзырымы да тегшнен-
тегш тумаган-ды.
<
Онер KaflipiH бшмейтш, оньщ imiHfle сез енерш
тусшбейтш тогышарлар жаца гана сахнадан керсетшген
комедияны арзан кулиге, эншейш эзт-эжуага сайган сэтге
Гоголь ызага булыгып, “Театр табалдырыгынан” тура былай
деген болатын: “ Эзш-эжуа!.. Эне, театр балкондары мен
13

жшдгаулары кундрене тецселш к е т ; теб1ренген журт 6ip сэт
6ip гана сезшге кешш, 6ip адамга айналып, 6ip туган бауырдай
кушактасып, 6ip гана дарш деммен тыныстап, будан бес жуз
жыл бурын дуниеден еткен бейтаныс 6ipeyre кушырлана кол
согып, алгыс гимнгн азьшатып жаткдны анау... Эзш-эжуа!..
Мундай “эзш-эжуа” болмаса, дуниеш мендреу уйкы жайлар,
Tipmuiix кдцсып эд
1
рэ кдлар, кецгщц мук басып, балдыр
шалар”.
Керкем сез — Kpiperri нерсе! Оны эзшге саю да, оны
эжуалау да — акылдан кенде пенденщ кылыгы. Тарих
мунары булдыратып тастаган заманалар мен деу1рлерге
кдрацыз! Парасат дуниесшщ биис шьшдары гана акыл мен
ой аспаныньщ алып йреулершдей кддау-кддау шанищлып
турьш кдлган. Олар кшдер? Хан ба, патша ма? Жок^ бипм
мен енер иелер! — галымдар, жазушылар... Осы гасырдыц
нак басында А.С.Суворин езшщ кунделгк дэптерше былай
деп жазды: “Б
1
здщ патшамыз екеу: II Николай мен Лев
Толстой. Екеушщ кдйсысы кушп? II Николай Толстойга
тук кьша алмайды, оны такган козгай алмайды, ал Толстой
ше: кдЬарга мшсе, Николайдыц тагын династиясымен коса
тецселтш, тецкерш

жүктеу 12,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 269