46
Оқу жылдамдығы мен икемділігін дамыту үшін И. Т. Федоренко мен
И. Г. Пальченконың жаттығулар жүйесін ұсынады: қайталай бірнеше рет
оқу, тез жүргізіп оқу, оқып келе жатып оқымаған бөлімге ауысып
мәнерлеп оқу
3 жаттығудың барлығы да ұжыммен жүргізіледі.(әркім өзіндік екпінмен),
Қасындағыларға кедергі келрмес үшін бәсен дауыспен оқиды.
Қайталай бірнеше рет оқуды жүргізгенде сыныптағы әр оқушының оқу
қарқыны әртүрлі екенін ескеру керек. Сондықтан көлемі жағынан бірдей
үзіндіні беруге болмайды, ең дұрысы бір үзіндіні белгілі бір уақыт аралығында
оқуға бағытталған дұрыс.
Бұны өткізу былайша жүргізіледі. Оқушыларға жаңа әңгімені оқып,
таныстырғаннан соң мұғалім барлығына 1 минут ішінде бір уақытта оқуды
ұсынады. Мұғалім 1 минут өткенше оқушының оқуын тоқтатпайды. 1 минут
ішінде оқушылар мәтінді сыбырлап оқиды және тоқтаған жерін белгілейді.
Содан кейін мәтінді тағы оқып, тоқтаған жерін белгілеп, алдыңғы нәтижемен
салыстырады. Әрине, ол екінші рет бірнеше сөзге көбірек оқиды. Оқу
жылдамдығы шапшаңырақ болғандықтан, жағымды эмоция тудырады,
оқушыларда оқу ынтасы пайда болады. Бірақ бір үзіндіні үш реттен артық
оқытуға болмайды. Одан да тапсырманы өзгертіп, осы үзіндіде артикуляция
аппаратын жаттықтыру, яғни И.Т. Федоренко мен И.Г. Пальченко жүйесінің
жаттығуларын (тез жүргізіп оқу) қолданған жөн.
Тез жүргізіп оқу. Тез оқу кезінде мәнерлеп оқуға мән берудің қажеті жоқ.
Бір мезгілде бірін бірі жоққа шығаратын екі бірдей міндетті атқаруға болмайды.
Бұл жаттығу тек артикуляциялық аппаратты дамытуға ғана арналған.
Сондықтан оқудың мәнерлілігіне байланысты талап қойылмайды.
Оның есесіне сөздердің соңғы буындарына дейін айқын, анық шығуына
байланысты талап жоғары болады. Оқушы оларды жұтып қоймауы керек.
Дәлме –дәл өз қалпында айтылуы тиіс. Мәтін үзіндісін оқып жаттығу 30
секундтан аспайды. Бұдан соң баларды тоқтатып үшінші жаттығуға көшеміз.
Енді олар асықпай, әдемі, мәнерлеп оқиды. Балалар таныс мәтінді оқып келе
жатып оқымаған бөлімге ауысып мәнерлеп оқу. Мұғалім олардың оқуын
тоқтатпайды. Осы сәтте кішігірім ғажайып орын алады. Бір үзіндіні бірнеше рет
қайталап екпінмен оқуға дағдыланған бала оқымаған бөлімге ауысқан кезде сол
жоғары екпінмен оқуды жалғастырады.
Оның бұл мүмкіндігі бір жолға немесе жарты жолға жетеді. Егер, күн
сайын 3 рет осындай әдеби оқу жаттығуларын жасаса, ақыр аяғында жоғары
екпінмен оқуы жоғарылай береді.
2-
3 күннен соң бала оқуының жақсарғаны байқалады.
Бастауыш сыныптың мұғалімдері ынталандырудың көптеген әдістерін
біледі. Оның бірнешеуін 3-сыныпта табыспен қолдануда. Мысалы мұғалім
сабақтың аяғында оқуды өз бетінше өлшеуге 1-2 минут қалдырады. Сабақтың
соңында оқуын өз бетінше бағалап, арнайы күнделікке жазуға бірнеше минут
қалдырылады. 1 минут ішінде оқушылар мәтінді сыбырлап оқиды және
тоқтаған жерін белгілейді. Содан кейін мәтінді тағы оқып, тоқтаған жерін
белгілеп, нәтижесін оқу күнделігіне немесе кәдімгі күнделігіне жазып
47
қояды.бұл жұмыс күннен күнге жүргізіледі. Бірнеше күннен соң нәтижелерді
салыстыруға болады. Ал нәтижелер әрқашанда өсу қарқынын көрсетіп
отырады. Бұл оқу деген қатынастың жақсарғанын көрсетеді. Бұл үдерісті
қолдану тек қана жағымды эмоция қалыптастырады.
Шульте кестесі
Бұл кестеде ретсіз берілген 10-нан 25-ке дейін сандарды сілтеуіш таяқпен,
карандашпен немесе саусақпен көрсете отырып, мүмкіндігінше тезірек ретімен
атап шығады. Мұндай кестелер саны-8. Жаттығу күніне бір рет өтеді.
Екі жақ бүйірге көз тастау және қарсы алдына көз тігу қабілеттерін
дамыту үшін Шульте кестесін қолданады.
Шульте кестесі (Екі жақ бүйірге көз тастау және қарсы алдына көз
тігу қабілеттерін дамытуға арналған)
14
18
7
24
21
7
18
8
11
12
22
1
10
9
6
16
25
13
2
9
16
5
8
20
11
6
10
1
20
5
23
4
25
3
15
15
24
17
14
19
19
13
17
12
2
3
12
21
23
4
5
14
12
23
2
15
6
16
9
14
16
25
7
24
13
1
8
20
24
2
11
3
20
4
18
18
22
10
21
12
8
10
19
22
6
17
11
23
5
25
21
15
9
17
1
7
4
13
19
3
6
1
18
22
14
22
25
7
21
11
12
10
15
3
25
8
2
10
3
23
2
20
5
23
13
17
12
16
5
18
16
21
8
11
24
1
15
20
9
24
9
4
17
19
7
19
13
4
14
6
12
21
4
13
8
9
5
11
23
20
1
10
17
19
2
1
25
17
19
13
23
16
5
15
6
3
21
7
16
1
7
24
22
18
25
18
12
6
24
4
11
20
3
14
9
22
15
10
2
8
1.
Кроссвордтар мен тест тапсырмалары. Оқушыларға өз бетімен оқу
үшін бір немесе екі айға (көлеміне байланысты) үлкен шығарма
ұсынылады. Тапсырылған шығарманы оқу мерзімі аяқталғаннан кейін мұғалім
сыныптан тыс оқу сабағында оқушыларға кроссвордтарға 15 минут уақыт
береді және сұраққа жауап алады.
Кроссвордпен жұмыс үшін оқушыларға мынадай бағалар қойылады:
«5»-
егер оқушы барлық сұрақтарға жауап берсе немесе 2-3 дәлсіздіктер
жібергенде; «4» – егер оқушы үш рет кітапты пайдаланса және 2-3
дәлсіздіктер жібергенде; «3» – егер үйде ата-аналарымен жұмыс істеген
Достарыңызбен бөлісу: |
