ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Семей каласының ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
СМЖ 3 деңгей құжаты
|
Силлабус
|
Силлабус
042-17-5-2-18-33.65/01-2016
|
«Механиканың физикалық негіздері» пәнінің оқу бағдарламасы (силлабус)
|
№ 1 басылым
07.06.2016 жыл.
|
ПӘННІҢ ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ (СИЛЛАБУС)
Пәннің атауы: Механиканығ физикалық негіздері
Кредит саны: 3
Мамандық шифры: 5В072300 «Техникалық физика»
Факультет: жаратылыстану-математика
Кафедра: физика
Семей 2016
Алғы сөз
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Құрастырушы
Мешетова Жанагул Скендировна__________________ 2016 ж.
аға оқытушы
2 КЕЛІСІЛДІ
2.1 «Физика» кафедрасының отырысында
№11 хаттама, 07.06. 2016 ж.
Кафедра меңгерушісі, п.ғ.д., профессор Маусымбаев С.С. _________
2.2. Жаратылыстану-математика факультетінің оқу-әдістемелік бюросының отырысында
№ 5 хаттама «08___» _06. 2016 ж.
Төрайымы Абдишева З.В. ___________________
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу-әдістемелік Кеңесінде мақұлданды және баспаға ұсынылды
№ 6 хаттама «_09» 06. 2016 ж.
ОӘК төрағасы, оқу-әдістемелік жұмыс жөніндегі проректоры Г.К. Искакова __________________
АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН.
МАЗМҰНЫ
ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ БӨЛУ
КУРС САЯСАТЫ
БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
ӘДЕБИЕТТЕР ЖӘНЕ ИНТЕРНЕТ-РЕСУРСТАР
1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1. Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер
Оқытушының аты-жөні Мешетова Жанагул Скендировна
Ғылыми дәрежесі, атағы, қызметі аға оқытушы
Факультет, кафедра жаратылыстану-математика, физика
Байланыс телефоны: 77-33-58, e.mail Anargul9161@mail.ru. Корпус № 3, кабинет 304
1.2. Пәннің қысқаша мазмұны
Механика. Кинематика. Материалық нүктенің және қатты дененің динамикасы. Сақталу заңдары. Арнайы салыстырмалылық теориясының элементтері. Тұтас орталар механикасының элементтері. Тербелістер мен толқындар.
1.3. Пәнді оқыту мақсаты мамандыққа қажетті физика пәнінен білім беру, физика заңдарының мағынасын дұрыс түсінулеріне көмектесу, қарастыратын негізгі құбылыстар жайлы білімді, олардың өту ерекшеліктерін, негізгі ұғымдарды, физикалық шамаларды, олардың математикалық жазылуларын, өлшем бірліктерін; тәжірибелік әдістердің негіздерін және өлшеу нәтижелерін өңдеу туралы мағлұматтар алулары керек;
1.4. Пәнді оқытудың міндеттері негізгі физикалық құбылыстарды, олардың өту ерекшеліктерін, негізгі ұғымдарды, шамаларды, олардың математикалық жазылуларын, өлшем бірліктерін; тәжірибелік әдістердің негіздерін және өлшеу нәтижелерін өңдеуді; физика заңдарын нақты физикалық есептерге қолдануды, құралдармен жұмыс істеуді үйренуі керек;
1.5 Құзыреті (оқыту нәтижелері)
Пәнді оқыту нәтижесінде студент білу керек:
Білу:
негізгі физикалық заңдылықтарлы, олардың табиғатта байқалуын және техникада қолданылуын, олардың математикалық сипатталуын;
орындай алу:
физикалық приборлармен жұмыс істеуді, физиканың нақты есептерін шығаруды және оны физика заңдарымен байланыстыра білуді;
құбылыстың физикалық механизмін аша білуі, белгілі бір нақты процестерде
параметрлердің өзгерісіне талдау жасай білуі,
- статистикалық әдісті қолдана білуі;
- құралдармен және жүйелердің негізгі параметрлерін өлшеу әдістерімен
жұмыс істей білуі;
дағдысының болуы:
- физикалық эксперименттердің техникасын меңгеруі, термодинамилық параметрлерді, тұрақтыларды процесс сипаттамаларын өлшей білуі, өлшеу нәтижесін бағалай білуі,
компьютерді қолдана білуі және өлшеу нәтижесінің статистикалық өңдеуінің нәтижесін ала білуі; молекулалық физика және термодинамика есептерін шығара білуі.
1.6 Курстың пререквизиті: мектеп физика курсы
1.7 Курстың постреквизиті: Классикалық механика, кванттық механика
1.8 Оқу жұмыс жоспарынан көшірме
1 кесте
Курс
|
Семестр
|
Кредит
|
Дәріс
(сағ)
|
СТС (сағ)
|
ЗЖ, сағ.
|
БӨЖ
|
Барлығы (сағ)
|
Қорытынды бақылау формасы
|
1
|
1
|
3
|
15
|
15
|
15
|
90
|
135
|
Емтихан
|
2. ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ БӨЛУ
Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттардың бөлінуі 2 кестеде келтірілген
Кесте 2
№
|
Модуль. Тақырып
|
Сағаттар саны
|
|
|
Дәріс
|
ПС
|
ЗС
|
БӨЖ
|
әдебиет
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
|
Модуль № 1 «Материалдық нүкте кинематикасы және динамикасы »
|
|
1.
|
Кіріспе. Техника мен техникалық ғылымдардың дамуына қосқан физиканың ролі. Физикалық зерттеу әдістері: тәжірибе, гипотеза, эксперимент, теория. Механиканың физикалық негіздерін оқудың мақсаттары мен талаптары. Механиканың дамуының негізгі кезеңдерінің қысқаша тарихы мен қазірғы мазмұны. Физиканың дамуына ат салысқан Ұлы ғалымдар. Техникалық физика пәннің курсын оқытудағы механиканың мәні.
|
1
|
1
|
1
|
3
|
[5.1.1.] - 1 тарау
.8 бет
|
|
2.
|
Кинематика. Механикалық қозғалыс – материя қозғалысының ең қарапайым түрі. Кеңістік және уақыт. Санақ жүйесі. Материялық нүкте түсінігі. 6 Ілгерілемелі қозғалыс. Материялық нүкте қозғалысын кинематикалық сипаттау. Қозғалыс заңы. Траектория теңдеуі. Жылдамдық пен үдеу – радиус -вектордың уақыт бойынша туындылары. Қисық сызықты қозғалыс кезіндегі жылдамдық пен үдеу.
|
1
|
1
|
2
|
4
|
[5.1.1.] - 2 тарау
.14 бет
|
|
3.
|
Айналмалы қозғалыстың кинематикасы. Бұрыштық жылдамдық пен бұрыштық үдеу. Нүкте қозғалысының сызықтық және бұрыштық кинематикалық сипаттамалары арасындағы байланыс.
|
1
|
1
|
1
|
3
|
[5.1.1.] - 4 тарау
.31бет
|
|
4.
|
Материялық нүкте динамикасы. Динамиканың негізгі мәселесі. Ньютонның бірінші заңы. Инерциялық санақ жүйелері. Галилейдің салыстырмалылық принципі. Масса. Күш. Импульс. Ньютонның екінші заңы. Ньютонның үшінші заңы. Механикадағы күштердің түрлері. Бүкіләлемдік тартылыс заңы. Ньютон заңдарын қолдану. Күш импульсі және дене импульсінің өзгеруі.
|
1
|
1
|
1
|
3
|
Модуль 2. Динамика негіз-дері
|
|
5.
|
Сақталу заңдары. Сақталу заңдары – кеңістік пен уақыт симметриясының салдары. Сыртқы және ішкі күштер. Импульстің сақталу заңы – табиғаттың негізгі заңы. Масса центрінің қозғалысы туралы теорема. Массасы айнымалы дененің қозғалысы. Реактивті қозғалыс .
|
1
|
1
|
1
|
3
|
[5.1.1]- 9 тарау
88 бет
|
|
6.
|
Энергия – материя қозғалысының бар түріне тән өлшем. Күш жұмысы және оны қисықсызықты интеграл арқылы есептеу. Қуат. Механикалық жүйенің кинетикалық энергиясы және оның жүйеге түсірілген ішкі мен сыртқы күштердің жұмысымен байланысы.
|
1
|
1
|
|
2
|
[5.1.1]- 9 тарау
.89 бет
|
|
7
|
Сыртқы күш өрісіндегі материялық нүктенің потенциалдық энергиясы және оның материялық нүктеге әсер ететін күшпен байланысы. Центрлік күштер өрісіндегі қозғалыс. Механикадағы энергияның сақталу заңы.
|
1
|
1
|
2
|
4
|
[5.1.1]- 10 тарау
.103 бет
|
|
Модуль № 2 «Қатты дене механикасы»
|
|
|
|
|
|
[5.1.1]- Глава 12
Стр.156
|
8.
|
Абсолют қатты дене динамикасы. Абсолют қатты дене туралы түсінік. Қозғалмайтын оське қатысты қатты дененің инерция моменті. Қатты дененің бас осьтері мен бас инерция моменттері. Симметриялы біртекті денелердің инерция моменттері. Штейнер теоремасы.
|
1
|
1
|
1
|
3
|
Модуль 3. Қатты дене динамикасы
|
|
9.
|
Нүктеге және оське қатысты күш моменті. Моменттер теңдеуі. Қозғалмайтын осьті айналатын қатты дененің қозғалысы. Қозғалмайтын осьті айналатын 7 қатты дененің қозғалыс теңдеуі. Импульс моментінің сақталу заңы. Импульс моментінің сақталу заңы. Айналмалы қозғалыстағы дененің кинетикалық энергиясы. Қатты дене айналмалы қозғалыс кезіндегі сыртқы күштердің жұмысы мен қуаты. Гироскоптық эффекті.
|
1
|
1
|
|
2
|
[5.1.1]- 11 тарау
.137 бет
|
|
10.
|
Инерциялық емес санақ жүйелері. Санақ жүйесінің үдемелі ілгерілемелі қозғалысы кезіндегі инерция күштері. Санақ жүйенің үдемелі кез -келген қозғалысы кезіндегі инерция күштері. Жердің айналуын ескеріп, гравитациялық өрістегі материялық нүктенің салыстырмалы қозғалысының теңдеуі. Биіктіктен түскен дененің тіктеуіштен ауытқуы. Фуко маятнигі. Тасулар. Гравитациялық масса және Галилейдің жалпыланған заңы. Гравитациялық күштер мен инерция күштерінің эквиваленттік принципі.
|
1
|
1
|
1
|
3
|
[5.1.1]- 12 тарау
.154 бет
|
|
Модуль № 3 «Тербелістер мен толқындар»
|
|
|
|
|
|
[5.1.1]- Глава 14
Стр.176
|
11
|
Гармониялық тербелістердің жалпы сипаттамалары. Гармониялық тербелістердің дифференциалды қ теңдеуі. Серіппеге ілінген жүктің тербелісі. Математикалық маятник. Физикалық маятник. Тербелістерді қосу. Векторлық диаграмма. Өшпелі тербелістер. Өшу коэффициенті. Өшудің логарифмдік декременті. Мәжбүр тербелістер. Мәжбүр тербелістердің амплитудасы мен фазасы. Резонанс. Автотербелістер. Ангармониялық тербелістер туралы түсінік.
|
1
|
1
|
2
|
4
|
4 Модуль 4.Тербелістер мен толқындар
|
|
12
|
Серпімді толқындар. Серпімді ортадағы толқындардың таралуы. Жазық және сфералық толқындардың теңдеуі. Кез келген бағытта таралатын жазық толқындардың теңдеуі. Толқындық теңдеу. Қатты ортадағы серпімді толқындардың жылдамдығы. Серпімді толқындар энергиясы. Тұрғын толқындар. Ішектің тербелісі. Дыбыс. Газдағы дыбыс жылдамдығы.
|
1
|
1
|
1
|
3
|
[5.1.1]- 18 тарау
219 бет
|
|
13
|
Дыбыс толқындары үшін Доплер эффекті. Ультрадыбыс.
|
1
|
1
|
1
|
3
|
[5.1.1]- 23 тарау
.285 бет
|
|
14
|
Тұтас орта механикасының элементтері. Тұтас орта түсінігі. Сұйықтық пен газдардың жалпы қасиеттері. Идеал және тұтқыр сұйықтық. Бернулли теңдеуі. Сұйықтықтың ламинарлық және турбуленттік ағысы. Түзу құбырдағы сұйықтықтың ағысы. Пуазейль формуласы. Сұйықтық пен газ орталардағы дене қозғалысы. Стокс формуласы. Ұшақ қанатының көтергіш күші. Магнус эффекті.
|
1
|
1
|
1
|
3
|
[5.1.1]- 26 тарау
.317бет
|
|
15
|
Салыстырмалылықтың арнайы теориясының элементтері. Салыстырмалылықтың арнайы теориясының постулаттары. Лоренц түрлендірулері. Түрлендірулердің инварианттары. Жылдамдықтарды қосудың релятивистік заңы. Бірмезеттіктің салыстырмалылығы. Интервал, уақыт және ұзындықтың релятивистік өзгеруі. Импульс пен энергияны релятивистік түрлендіру. Тыныштық энергиясы. Релятивистік динамиканың негізгі теңдеуі.
|
1
|
1
|
1
|
3
|
[5.1.1]- 30 тарау
.377 бет
|
|
|
БАРЛЫҒЫ:
|
15
|
15
|
15
|
15
|
[5.1.1]- 32 тарау
.407 бет
|
|
2.1 межелік бақылау тапсырмалары.
№1 межелік бақылау
Тақырып:
Механика. Материалдық нүкте кинематикасы
Инерциалды санақ жүцелері.
Жұмыс және кинетикалық энергия
Импульстің сақталу заңы.
Материалдық нүкте динамикасы.
Өткізу формасы жазбаша
№2 межелік бақылау
Тақырып:
Энергияның .сақталу заңы.
Импульс моментінің сақталу заңы.
Абсолют қатты дене механикасы.
Гармониялық тербелістердің жалпы сипаттамалары. Гармониялық тербелістердің дифференциалды қ теңдеуі.
Жазық және сфералық толқындардың теңдеуі. Кез келген бағытта таралатын жазық толқындардың теңдеуі.
Тұтас орта механикасының элементтері. Тұтас орта түсінігі. Сұйықтық пен газдардың жалпы қасиеттері.
Салыстырмалылықтың арнайы теориясының элементтері.
Өткізу формасы жазбаша
3 курс САЯСАТЫ
Сабаққа қатысу қатаң түрде, міндетті болып табылады. Егер қандайда бір себеппен студент сабаққа қатыса алмаған жағдайда, барлық меңгерілмеген материалға жауапты.
Бақылау тапсырмалары орындалуға міндетті және уақытылы тапсырылуы тиіс. Кешіктіріліп орындалған жұмыс автоматты түрде төмен бағаланады.
Аралық аттестациясының қорытындысы студенттің сабаққа қатысуы, белгіленген мерзімде өздік жұмыстарын орындауы, сабақ барысындағы ауызша немесе жазбаша жауаптары, сонымен қатар аралық бақылау нәтижесі ескере отырып қойылады.
Аралық аттестация қорытындысы студенттің сабаққа қатысу, өзіндік жұмысты уақытылы орындауына, сабақ кезіндегі ауызша және жазбаша түрдегі жауабына және аталған аралық бақылаудың нәтижесіне байланысты шығарылады.
Егер студент белгіленген мерзімде сәйкес келетін мекеменің растайтын құжатымен денсаулық жағдайына немесе басқа да дәлелді себептермен сабақ босатып, аралық бақылауды тапсыра алмаған жағдайда, студент аралық бақылауды индивидуалды түрде тапсыруға құқылы.
Кез-келген көшіру немесе плагиат (дайын тапсырмаларды көшіру, қолдану және басқа студенттің тапсырманы орындауы) жазасы аудиториядан шығару немесе бағасын «қанағаттанарлықсыз» деп тану түрінде болады.
Сабақ жүру барысында ұялы телефондар өшіріледі.
4. БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
Кесте 3
Апта
№
|
Зертханалық, практикалық, семинар сабақтарының, БӨЖ тақырыптары
|
Білімді бақылау түрі
|
Барлық балл
|
1
|
2
|
3
|
4
|
1-7 апта аралығындағы барлық аудиториялық сабақтарға қатысу
|
30
|
4
|
Практикалық сабақтар
|
Есептер шығару
|
50
|
6
|
Өздік жұмыс №1
|
конспект
|
90
|
6
|
Зертханалық сабақтар
|
Зертханалық жұмыстар жасау
|
50
|
7
|
Межелік бақылау № 1
|
Тест тапсырмалары
|
80
|
1-7 апта аралығындағы оқу нәтижелері бойынша балл қорытындысы
|
|
300
|
Посещение всех видов аудиторных занятий с 8 по 15 неделю
|
30
|
11
|
Практикалық сабақтар
|
Есептер шығару
|
50
|
13
|
Өздік жұмыс №2
|
конспект
|
50
|
13
|
Зертханалық сабақтар
|
Зертханалық жұмыстар жасау
|
90
|
14
|
Межелік бақылау № 2
|
Тест тапсырмалары
|
80
|
8-15 апта аралығындағы оқу нәтижелері бойынша балл қорытындысы
|
|
300
|
Емтиханның қорытынды баллы
|
|
400
|
Академиялық кезең үшін қорытынды балл
|
|
1000
|
Білімді бағалаудың көпбалды әріптік жүйесі
Кесте 4
Әріптік жүйе бойынша бағалау
|
Балдардың сандық эквиваленті
|
Пайыздық мазмұны
|
Дәстүрлі жүйе бойынша баға
|
А
|
4,0
|
95-100
|
өте жақсы
|
А-
|
3,67
|
90-94
|
В+
|
3,33
|
85-89
|
жақсы
|
B
|
3,00
|
80-84
|
B-
|
2,.67
|
75-79
|
C+
|
2,33
|
70-74
|
қанағаттанарлық
|
C
|
2,00
|
65-69
|
C-
|
1,67
|
60-64
|
D+
|
1,33
|
55-59
|
D
|
1,00
|
50-54
|
F
|
0,00
|
0-49
|
Қанағаттарарлық емес
|
5. ӘДЕБИЕТ ЖӘНЕ ИНТЕРНЕТ-РЕСУРСТАР
5.1 Негізгі әдебиеттер
5.1.1 Трофимова Т.И. Курс физики. М, Высшая школа, 1981-1999 г.
5.1.2 Савельев И.В. Жалпы физика курсы I, II. Алматы Мектеп 77ж.(аударма)
5.1.3 Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики, М, Высшая школа, 1989 г.
5.1.4 Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы, Мектеп, 1974 ж.
5.1.5 Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы,Алматы «Білім»і, 1994 ж..
5.1.6 Жумагулов А.Ж., Естекбаев М.Қ., Тұрысбекова Б.Ш., Паримбеков З.А. Физика лабораториялық практикум. Семей,1 995 ж.
5.1.7 Сивухин Д.В. Общий курс физики. М, Наука, 1977-1986 г.
5.1.8. Естекбаев М.Қ., Жумагулов А.Ж. Механика. Методикалық нұсқау, Семей 1990 ж.
5.1.9. Естекбаев М.Қ., Жумагулов А.Ж. Методическое разработка по молекулярной физике, Семей 1991
5.1.1.0. Естекбаев М.Қ., Жумагулов А.Ж., Турысбекова Б.Ш. Электромагнетизм, Семей 1991 ж.
5.1.11 Естекбаев М.Қ., Жумагулов А.Ж. Тербелістер мен толқындар, Семей 1991
5.1.12.Мұқышева М.К., Паримбеков З.А., Тұрысбекова Б.Ш. Физика курсы 1-бөлім, Физика курсы, 2-бөлім Оқу құралы: Семей 2010ж.
|
5.1.13. Паримбеков З.А., Рахимбердина А.Т., Тұрысбекова Б.Ш. Физика курсынан зертханалық практикум: Оқу-әдістемелік құрал, 2012 ж.
|
5.2. Қосымша әдебиеттер
5.2.1. Дж. Орир Физика в 2-х томах ., Москва, Мир, 1981 г.
5.2.2. Берклеевский курс физики 1-6 томы, Москва, Наука, 1971 – 1978.
5.2.3. Чертов А.Г., Воробьев А.А. Задачи по физики. М. Высшая школа, 1988 г.
5.2.4.Белешина А.М. Учебное пособие для самостоятельного обучения решения
задач по физики в вузе, Воронеж, ВГУ, 1968 г.
5.2.5 Физический практикум под редакцией Ивероновой В.И., М, Наука, 1968 г.
5.2.6. Беликов Б.С. Решение задач по физики, М, Высшая школа, 1986 г.
5.3 Интернет-ресурстар
Достарыңызбен бөлісу: |