3-параграф. 2 - жартыжылдық
34. Көру арқылы қабылдау қамтиды: көру-ізденістік іс-әрекеті, сенсорлы эталондар (пішін, көлем, түс), заттар және заттық бейнелер, кеңістікті қабылдау, көру-моторлы координациялар.
35. Көру-ізденістік іс-әрекеті. Қабілеттерді дамыту:
1) көру өрісінде көру стимулын ұстап тұру;
2) берілген объектіні басқалардың арасынан көру арқылы оқшаулау.
36. Сенсорлы эталондар.
37. Біліктерді дамыту:
1) біртекті көлемді пішіндерді (шар, куб) салыстыру және топтастыру;
2) біртекті заттарды көлемі бойынша жазық заттарды қабаттастыру, көлемді заттарды салу және ішіне салу тәсілдерімен салыстыру;
3) қоршаған кеңістікте (затқа дейінгі қашықтықты арттырумен) негізгі түстерді тану және атау.
38. Біліктерді үйрету:
1) көлемі бойынша біртекті заттарды топтастыру;
2) берілген түсті негізгі түстерден (2 түстен таңдау) оқшаулау;
3) үлгінің айналасында заттарды түстері бойынша топтастыру (2-4 түстің арасынан таңдау).
39. Заттар және заттық бейнелер. Дағдыларды дамыту:
1) қоршаған кеңістікте, картинкаларда таныс заттарды табу;
2) затты және оның бейнесін салыстыру.
40. Кеңістікті қабылдау. Дағдыларды дамыту:
1) кеңістіктік (сызықтық) орналасу ретімен заттарды ажырату және көрсету;
2) олардың орналасу орнының өзгеруін анықтау.
41. Көру-моторлы координациялар. Берілген нүктеден тік сызықтарды жүргізу білігін үйрету.
42. Күтілетін нәтижелер:
1) үлгі бойынша көру-сипап-сезу зерттеу әрекетін орындайды;
2) заттардың пішінін, көлемін және түсін білдіретін сөздерді түсінеді;
3) берілген сенсорлы белгісі бойынша біртекті заттарды салыстыруды біледі;
4) сенсорлы белгілердің бірі бойынша үлгінің айналасындағы заттарды топтастыруды жүзеге асырады;
5) негізгі түстерден берілген түсті ажыратып оқшаулай алады;
6) заттық-практикалық іс-әрекетте заттардың сенсорлы қасиеттерін есепке алады;
7) бейнені затпен салыстыра біледі.
43. Сипап-сезу және және ұсақ моторика қамтиды: объектілерді сипап-сезу арқылы зерттеуге қолдың дайындығы, сипап-сезу арқылы зерттеу тәсілдері, заттық-практикалық іс-әрекет.
44. Объектілерді сипап-сезу арқылы зерттеуге қолдың дайындығы. Мыналарды орындауды оқыту:
1) жұдырықтарды бір-біріне соғу тәсілімен, алақанның арасынан бедерлі қабырғасы бар қарындашты сырғыту тәсілімен, қолдың өзіндік уқалауды (массаж) орындау;
2) қолдың білезігімен ішке және сыртқа қарай айналмалы қимылдарды орындау;
3) екі, үш саусақпен затты ұстау;
4) қолдың білезіктерін алақанның түзу жағдайында біріктіру;
5) саусақтар мен алақаннан ("жалауша") қарапайым пішіндерді құрастыру;
6) әрбір саусақты кезектесіп бүгу және жазу.
45. Сипап-сезу арқылы зерттеу тәсілдері. Балаларды оқыту:
1) біртекті заттарды пішін, көлемі бойынша, жазықтықтың сипап-сезу белгісі бойынша топтастыру;
2) заттардың жасалған материалын анықтау біліктілігі (қағаз, ағаш);
3) қарапайым ассиметриялық заттарды сипап-сезу арқылы зерттеу тәсілдері;
4) екі заттан ассиметриялық пішіндегі затқа ұқсас затты таңдау біліктілігі.
46. Заттық-практикалық іс-әрекет. Балаларды оқыту:
1) алақанның айналмалы қимылдарымен пластикалық материалды жазу;
2) нүктелі мозаикамен әрекет етуді орындау: нүктені ішіне салу, шығару, жұмыс өрісін ерікті тәртіпте фишкалармен толтыру;
3) фланелеграфта 2 дайын бөліктен жапсырмаларды шығару;
4) бұрыштар мен қырларды қиылыстырмай, қағаз бетін бүгу;
5) қолмен бірге бау жіпті, басқа қолмен ұстап тұру арқылы үлкен тесікке кіргізе алуы.
47. Күтілетін нәтижелер:
1) қолдың білезігімен және алақанымен уқалаудың (массаж) қарапайым тәсілдерін орындайды;
2) заттарды екі, үш саусақтарымен ұстай алады;
3) тифлопедагогтың көмегімен заттарды сипап-сезу арқылы зерттей алады;
4) тифлопедагогтың жетекшілігімен жазықтықтың пішіні, көлемі, сипап-сезу белгісі бойынша біртекті заттарды топтастырады;
5) материалдарды саралайды (ағаш, қағаз);
6) заттық-практикалық іс-әрекетте заттардың сипап-сезу қасиеттеріне бағдарланады.
48. Кеңістікте бағытталу мыналарды қамтиды: дененің сызбасында бағытталу, өзіндік бағытталу, заттық-кеңістіктің қатынастарды модельдеу, қозғалыс техникасы, сақталған анализаторлардың көмегімен бағдарлау, Жабық және еркін кеңістіте бағдарлау, микрожазықтықта бағдарлау.
49. Дене сызбасында бағытталу. Өз денесінің бөліктерінің кеңістіктік орналасуында бағытталу дағдыларын бекіту (жоғары-төмен, алға-артқа).
50. Өзіне байланысты бағдарлау. Біліктерді оқыту:
1) өз денесінің бағыттарымен (жоғары-төмен, алдында-артында) қоршаған кеңістіктің объектілерін орналастыруды салыстыру;
2) үлгі және нұсқау бойынша өзінің айналасындағы жақын кеңістікте заттарды табу және орналастыру.
51. Заттық-кеңістіктік қатынастарды модельдеу. Үлгі, нұсқау бойынша 2,3-текшелерден, ойыншықтардан қарапайым кеңістіктік қатынастарды модельдеуге балаларды үйрету.
52. Қозғалыс техникасы. Балаларды оқыту:
1) ойыншық-сырғытқылармен қозғалуда дұрыс позаны сақтау;
2) таяныштан ұстап, баспалдақпен көтерілу және түсу білігі.
53. Сақталған анализаторлардың көмегімен бағдарлау. Дағдыларға үйрету:
1) бағдарлар ретінде әртүрлі түстегі, пішіндегі және көлемдегі заттарды қолдану арқылы кеңістікте қозғалу;
2) ойыншықтардың дыбыстары, олармен жасалатын әрекеттері бойынша ажырату;
3) дыбыстың қозғалмайтын көзінің бағытын жинақтау, оның бағытымен қозғалу.
54. Жабық және еркін кеңістікте бағдарлау.
1) топтың бөлмелерінде бағдарлау дағдыларын бекіту;
2) серуенге арналған кеңістікті толтыратын заттар туралы білімді қалыптастыру;
3) тікелей сезімдік қабылдау негізінде серуенге арналған бөлікте бағдарлауға үйрету.
55. Микрожазықтықта бағдарлау:
1) үстелде бағдарлау дағдыларын бекіту;
2) иллюстрацияларды қарауда кітапта бағдарлау дағдыларын қалыптастыру.
56. Күтілетін нәтижелер:
1) өз денесінің бөліктерінің кеңістіктік орналасуын анықтайды (жоғары-төмен, алға-артқа);
2) өз денесінің бағытталуымен қоршаған кеңістіктің объектілерінің орналасуын салыстыра біледі;
3) үлгі бойынша кубиктерден, ойыншықтардан қарапайым заттық-кеңістіктік қатынастарды модельде й алады;
4) бағдар ретінде әртүрлі түстегі, пішіндегі және көлемдегі заттарды қозғалыста қолдана алады;
5) дыбыстары бойынша ойыншықтарды таниды, дыбыстың қозғалмайтын көзінің бағытында қозғала алады;
6) серуенге арналған аумақта бағдарлай алады;
7) кітапта бағытталу дағдылары бар.
Достарыңызбен бөлісу: |
