Мектебінде

85
Мектебіміз біздерді. (Н.Айтов).
Көзінен нұр төгілер,
Балалық шақ – алтын күн.
Өз үйімдей көрінер,
Өз мектебі әркімнің. (Н.Айтов).
Кітаппен жұмыс.
96-бет, 1-тапсырма (Мәтін).
Біздің сынып 
Мынау  -  сынып.  Сыныпта  оқушылар  отыр.  Сыныпта 
тақта,  үстел,  парталар  бар.  Терезеде  гүлдер  тұр.  Сынып 
жарық және таза.
1. Дауыстап оқу әдісі. Мәтінді барлық оқушы бір уақытта 
дауыстарын шығарып оқып шығады.
2. Мәнерлеп жеке оқу. Әрбір дыбысқа мән беру. 
3. Сұрақ-жауап арқылы мәтіннің мазмұнын сұрау.
7.  Сабақты  бекіту:  Мақтау,  мадақтау.  «Білекті  –  бірді 
жығар,  Білімді  –  мыңды  жығар»  деген  мақалмен  сабақты 
бекітіп, «Мектеп сіздерге білім береді, жақсы оқып, білімді 
болсаңыздар  қандай  қиындық  болса  да  жеңіп,  ойлаған 
армандарыңызға жетесіздер, мыңды жығар деген сол», -деп 
сабақты аяқтаймын.
8. үйге тапсырма: Мектепке байланысты суреттері бар 
жеке  қағаздар  таратылады,оң  жағында  тұрған  атауларын 
суреттердің  астына  дұрыс  тауып  жазып,  жатқа  оқу  және 
дәптерлеріне  жазған  мақалды  жаттау.  Ақ  қағазға  түрлі-
түсті қарындашпен қиялдағы мектептің суретін салып келу. 
Салған  суреттерін  үш,  төрт  сөйлем  арқылы  жеткізе  білуге 
талпындыру. 
9. Бағалау.

86
Тарихи тұлға
Айжан АБДРАСИЛОВА,
Ғ.Мұстафин атындағы 
№83 орта мектептің
қазақ тілі мен әдебиеті
пәнінің мұғалімі.
Қарағанды қаласы.
ТӘУЕЛСІЗДІК ЖОЛЫНДАҒЫ     
ТҰРАР РЫСҚҰЛОВ ТАҒЫЛЫМЫ
(10-сынып)
Сабақтың_мақсаты:_білімділік'>Сабақтың  мақсаты:  білімділік  –  желтоқсан  оқиғасы 
арқылы  жылдар  бойы  бабаларымыздың  армандаған 
егемендігіне  қол  жеткізгендігімізді  ұғындыру;  Т.Рысқұлов 
жайында  тың  мағлұмат  бере  отырып,  осы  тәуелсіздікке 
жету жолында талай боздақтарымыздың шейт болғандығын 
көрсету;  дамытушылық  –  оқушылардың  танымдық-
шығармашылық  қабілетін  дамыту,  сөздік  қорын  молайту; 
тәрбиелік:  Отанды  сүюге,  ел  мен  жердің  қадір-қасиетін 
ұғынуға  тәрбиелеу.  Технологиясы:  Қ.О.Бітібаеваның 
«Жаңа  білімді  меңгерту»  технологиясы.  Әдістері:  СТО 
стратегияларының  элементтері.  Интерактивтік  оқу  әдісі. 
Пәнаралық байланыс: тарих, халықтық педагогика, орыс 
тілі, ән-күй.
Сабақтың  эпиграфы:  «Анадан  ешкім  батыр  болып 
тумайды».
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру: 1) сәлемдесу; 2) тіл дамыту.
- Сенің Отаның қандай? (Қазақстан)
- Қазақстан қандай мемлекет? (Тәуелсіз мемлекет)
- Қазақстан қашан тәуелсіз ел болды? (1991 жылы)
- Қазақстаның Президенті кім? (Н.Ә.Назарбаев)
- Үйге не берілді?

87
ІІ. үй тапсырмасын тексеру.
ІІІ. Жаңа сабақ. 1. «Ой шақыру» стратегиясы.
«Туған жер, Отан туралы мақал-мәтелдер».
- Балалар, сендер туған жер,Отан туралы қандай мақал-
мәтелдер білесіңдер?
1. Отансыз адам – ормансыз бұлбұл.
2. Отан үшін отқа түс – күймейсің.
3. Туған жердей жер болмас, Туған елдей ел болмас.
- Балалар, «Отан үшін отқа түс – күймейсің» деген кімнің 
сөзі?
- Бауыржан Момышұлының сөзі.
- Балалар, сабақтың эпиграфына назар аударайықшы.
- Сабақтың эпиграфы қандай? «Анадан ешкім батыр 
болып тумайды».
- Орысшаға қалай аударылады?
- Никто не рождаемся героем 
- «Батыр» сөзінің синонимі қандай? 
- Қаһарман, ер, ержүрек, батыл.
- «Батыр» сөзінің антонимі қандай? 
- Қорқақ.
- Енді, батыр сөзіне антонимін қойып сабақтың эпигра-
фын қайталаңдаршы, қалай болады?
- «Анадан ешкім қорқақ болып тумайды».
- Балалар, биыл біздің тәуелсіздігімізге қанша жыл толды?
- 20 жыл.
1.  Мұғалімнің  кіріспе  сөзі:  -  Иә,  тәуелсіздік  бізге  оңай 
жолмен  келмеді.  Еліміздің  сан  мыңдаған  жылдар  бойы 
армандаған,сол  жолда  ғасырлар  бойы  найзаның  ұшымен, 
ерлеріміздің  ерен  ісімен,  кешегі  дүниені  дүр  сілкіндірген 
1986 жылғы Желтоқсан оқиғасында өз өмірлерін сарп еткен 
Қайрат,  Ләззат,  Ербол,  Сәбира  сынды  ұл-қыздарымыздың  
арқасында  бабалар  аңсаған  Тәуелсіздікке  қол  жеткіздік. 
Кешегі үш жүзді бір тудың астына жинаған Абылай хан да, 

88
қара бала, қара қазан қамы үшін сөз саптаған төбе билеріміз 
–  Төле  би,  Қазыбек  би,  Әйтеке  бидің  аңсағаны  да  осы 
Тәуелсіздік болатын.
-  Ендеше,  бүгінгі  біздің  сабағымыздың  тақырыбы: 
«Тәуелсіздік  жолындағы  Тұрар  Рысқұлов  тағылымы» 
деп аталады.
Сабақтың  мақсаты:  ойымызды  жүйелеп  айту,  сабаққа 
белсене  қатысы  отырып,  тәуелсіздік  туралы  ұғымымызды 
бекіту.
1. Жоба қорғау.  Бірінші топтың жобасы тыңдалады.
І топ. «Тәуелсіздік жаршысы – Т.Рысқұлов».
Т.Рысқұлов  1894  жылы  26  желтоқсанда  Алматы                
облысының Талғар ауданында туған.
Т.Рысқұлов  –  революционер,  көрнекті  мемлекет,  қоғам 
қайраткері. Ол 1918 жылдан 1937 жылдарға дейін әр түрлі 
мемлекеттік басшылық қызметте болды. Республикамыздың  
экономикасын,  мәдениетін,  тұрмысын  дамыту  үшін  үлкен 
жұмыстар атқарды.
Т.Рысқұлов  –  халқын  шексіз  сүйген  патриот.  Ол  – 
Мәскеуде басшы қызметте он жылдан астам жұмыс атқарған 
тұңғыш  қазақ.  Алаш  арысы,  үлкен  қайраткер  Мұстафа 
Шоқай Тұрарды «Сталиннің фавориті»деп атаған. 
Т.Рысқұловтың  түркі  идеясы  мен  Түркісіб  теміржолын 
салдыруы,  аштықпен  күресуі  қазақ  тарихындағы  үлкен 
оқиғалар болып табылады.
Шығыс  киносын  дамыту  барысында  Т.Рысқұлов 
«Шығыскино» бірлестігін ашты.
Алайда  1937-1938  жылдары  Т.Рысқұлов  қуғын-сүргінге 
ұшырады. 1937 жылы мамыр айында  Кисловодскіде әйелі 
Әзизамен  демалып  жатқан  жерінде  «Халық  жауы»  деген 
жаламен  қамалады.  1938  жылы  10  ақпанда  Т.Рысқұлов 
атылды.
2. Т.Рысқұловтың  отбасы жайындағы жоба.