Мейіргерлік іс-тәжірибенің тарихына қысқаша шолу

Соңғы екі онжылдықта медицинада білімнің жаңа саласы – дәлелді медицина (ДМ – evidence – based medicine) қалыптасты. Сөзбе-сөз аударғанда - " фактілерге негізделген медицина "немесе" медициналық практикаға ғылыми негізделген " немесе "ғылыми – дәлелді медицина" терминінің мәнін нақты көрсетеді.

Дәлелді медицина (ДМ) - нақты науқасқа емдеу әдісін таңдау кезінде дәлелденген ең жақсы клиникалық зерттеулердің қорытындыларын пайдалану.«Доказательная медицина - новые подходы и проблемы» мақалада,авторы И.Масич анықтамасы бойынша – бұл диагностикаға, таралуға, шынайы ағымға, емге және ауруларды алдын алуға арналған зерттеу. Ол ен дәлелге негізделген тәжірибе" Evidence-Based Medicine" .Ол бұрынғы емдеу, диагностикалау әдістерінен нақты айырмашылығымен ерекшелінетін медицина қызметкерлерден критикалық бағалауды талап ететін клиникалық медицинаның жаңа бағыты.

ДМ - ның даму тарихына тоқталатын болсақ медициналық зерттеулерде ғылыми принциптер маңыздылығының жоғарылауы 20-ғасырдың 80-90-шы жылдары дәлелге негізделген немесе дәлелді медицина деп аталатын бағыттың пайда болуына әкелді. 1990жылы Мак Мастер университетінің ( Торонто, Канада) Дэвид Сакетт және басқалар., ғалымдар (evidence-based-medicine) «Дәлелге негізделген медицина» -деген ұғым енгізді. "Дәлелді медицина" термині алғаш рет 1992 жылы «Guyatt et al» мақаласында медициналық әдебиетте пайда болды.ДМ идеясы Канадада 1988 жылы Макмастер университетінде пайда болды,бірақ 1990-шы жылдары бүкіл әлемде танымал болды. Дегенмен, 19 ғасырда өмір сүрген және медицина ғылымындағы барлық жаңа жаңалықтарды мониторингілеудің мүмкін еместігін көрсеткен ағылшын эпидемиологы Арчи Кокрейн ДМ негізін қалаушы болып саналады. Соңғы он жыл ішінде әлемде ДМ қолдануға деген қызығушылық қарқынды өсуде.