М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік

 

67 

 

№ 

р/н  

Активтер жəне олардың құралу 

көздерінің түрлері  

Бухгалтерлік баланс 

баптары  

Бухгалтерлік баланс 

бөлімі  

1.  

 

 

 

2.  

Лицензиялық келісімдер 

 

 

 

Патенттер т.б. 

І. Ұзақ мерзімді активтер:  

материалдық емес активтер 

Активтер 

 

«Алтын  диірмен»  акционерлік  қоғамының  Бухгалтерлік  балансын  1-ші  қосымшада  келтірілген 

нысан (үлгі) бойынша құрыңыздар.  

 

Есеп 2.2.  Шаруашылық операцияларының бухгалтерлік балансқа тигізетін əсері. 

Есептің  мақсаты:  Шаруашылық  операцияларының  əсерінен  баланста  болатын  өзгеріс  түрлерін 

анықтау.  

 

 

 

5 Тапсырма 

 

Есепті орындау үшін берілген мəліметтердің негізінде:  

- 

орындалған  əрбір  шаруашылық  операциясы  бойынша  баланстық  өзгерістердің  түрлерін 

(типтерін) төмендегі кестеде (2.4) келтірілген нысан бойынша анықтаңыздар: 

- 

кестеде (2.4.) келтірілген мəліметтер негізінде есеп 2.1.  бойынша құрылған бухгалтерлік 

балансқа өзгерістер енгізіңіздер.  

- 

200  —  жылдың  1-ші  ақпанына  «Алтын  диірмен»  акционерлік  қоғамының  бухгалтерлік 

балансын құрыңыздар. 

 

Есепті орындау үшін берілген мəліметтер 

Кесте 2.3. 

200 — жылдың қаңтар айында орындалған шаруашылық операциялары 

№ 

Активтердің жəне олардың құралу көздерінің атаулары  

Сомасы , 

мың тенге  

1 

2 

3 

1. 

Еңбек ақы төлеу бойынша есеп айырысу шотынан кассаға ақша алынды 

300 

2. 

Кəсіпорынның жұмысшыларына еңбек ақы төленді  

200 

3. 

Іс сапар шығындары үшін кəсіпорынның бас инженеріне кассадан ақша берілді  

40 

4. 

Депоненттелген еңбек ақы кассадан есеп айырысу шотына қайтарылды  

13 

5. 

Өнім өндіру үшін қоймадан ұн босатылды  

30 

6. 

Банктың қысқа мерзімді несиесі енсеп айырысу шотына кіріске алынды 

80 

7. 

Жабдықтаушылардан  материалдар келіп түсті 

55 

8. 

Есепті жылдың бөлінбеген табысының есебінен резервтік капиталға аударым жасалды 

675 

9. 

Бюджет алдындағы қарыздар есеп айырысу шотынан өтелді: 

- еңбек ақыдан есептелген табыс салығы бойынша 

289 

10. 

Жабдықтаушылардан қосалқы бөлшектер келіп түсті 

28 

11. 

Жабдықтаушылардан басқадай материалдар келіп түсті 

32 

Есептің шешімін төмендегі кестеде жүзеге асырыңыздар:  

 

 

 

 

Кесте 2.4.  

Бухгалтерлік есеп өзгерістердің түрлері (типтері)  

Бухгалтерлік баланстағы өзгерістер 

Актив 

Меншікті капитал 

жəне міндеттемелер 

Операцияла

рдың номері 

Шаруашылық 

операцияларының 

мазмұны   

Көбеюі 

(+) 

Азаюы (-

) 

Көбеюі 

(+) 

Азаюы (-

) 

Өзгеріс 

түрі 

(типі) 

Сомасы, 

мың теңге 

1.   

 

 

 

 

 

 

 

2.   

 

 

 

 

 

 

 

3.   

 

 

 

 

 

 

 

4.   

 

 

 

 

 

 

 

 

68 

5.   

 

 

 

 

 

 

 

6.   

 

 

 

 

 

 

 

7.   

 

 

 

 

 

 

 

8.   

 

 

 

 

 

 

 

9.   

 

 

 

 

 

 

 

10.   

 

 

 

 

 

 

 

11.   

 

 

 

 

 

 

 

 

6 Тапсырма 

 

Берілген мəліметтердің негізінде:  

- 

бухгалтерлік есеп шоттарын ашу;  

- 

шаруашылық  операцияларын  бухгалтерлік  есеп  шоттарында  қосарлы  (екі  жақты)  жазу 

тəсілімен бейнелеу; 

- 

шоттардағы айналым сомалары мен ақырғғы сальдоны (қалдықты) есептеу; 

- 

синтетикалық шоттар бойынша айналым ведомосын  құру; 

- 

ақырғы сальдолардың (қалдықтардың) негізінде бухгалтерлік баланс құру.  

 

Тапсырманы орындау үшін берілген мəліметтер 

 

Кесте 3.1. 

 

«Жалын» өндірістік кооперативінің 200 – жылдың 1 сəуіріне құрылған бухгалтерлік балансы 

 

Активтер 

Сомасы, 

мың теңге  

Меншікті капитал жəне 

міндеттемелер 

Сомасы, мың 

теңге 

1 

2 

3 

4 

Ұзақ мерзімді активтер:  

Негізгі құралдар:  

(бастапқы құнымен) 

 

Меншікті капитал:  

Жарғылық капитал 

3000 

а) Ғимараттар, машиналар мен 

жабдықтар 

1900 

Резервтік капитал 

400 

b) Көлік құралдары 

1550 

Есепті жылдың бөлінбеген таза 

табысы  

2000 

Негізгі құралдардың тозуы 

с)  Негізгі құралдардың қалдық 

құны 

 

Ағымдағы активтер:  

 

Тауарлы – материалдық 

босалқылар, оның ішінде:  

а)  Шикізаттар мен материалдар  

ə) Аяқталмаған өндіріс 

б) Дайын өнім  

950 

 

2500 

 

 

 

 

 

 

1800 

900 

400 

Ұзақ мерзімді міндеттемелер:  

Ағымдағы  

міндеттемелер:  

 

Қысқа мерзімді банк несиесі  

Кредиторлық қарыздар, оның 

ішінде:  

Бюджеттік қарыздар 

 

Еңбек ақы бойынша  қарыз 

Басқадай  кредиторлық қарыздар 

 

 

 

 

 

2000 

 

 

 

940 

1050 

 

60 

3. Ақша қаражаттары:  

а) Кассадағы нақты ақша  

б) Есеп айырысу шотындағы 

нақты ақша  

 

4. Дебиторлық қарыздар:  

а) Сатып алушылардың 

қарыздары  

б) басқадай дебиторлық қарыздар 

 

15 

 

2800 

 

 

 

750 

 

250 

 

 

Барлығы 

6415 

Барлығы 

9415 

 

 

 

7 Тапсырма