М. Е. Лобашев к. В. Ватти

һһ 
және 
ІШ-
болатын өсімдіктерде цианид аз болады, ал 
Ғ
2
 
кезінде фенотип бойынша 
ажырауы 9 : 7 қатынасында болады. 
Беде  жапырақтарындағы  цианид  линамараза  ферментінің  әсерімен  линамарин 
глюкозидінен түзіледі. Әр түрлі генотипі бар беделер жапырағына химиялық анализ 
жасау, осы гендердін, өзара әрекеттесуіне сипаттама береді  (3-таблица). 

 
 
 
 
 
 
Ь-Н- 
өсімдігінің  экстрактында  цианид  мөлшері  қалыптағы-дай  болады. 
Ь-һһ 
есімдігі  жапырақтарында  цианид  түзілу  үшін  линамараза  қосу,  ал 
ІІН 
—  өсімдігіне 
линамарин  қосу  қажет. 
ІІҺҺ 
есімдігіне  қайсы  компонентті  қосса  да  цианид 
түзілмейді. Демек, 
Ь 
гені линамариннің түзілуін, ал 
Н 
гені линамараза ферментінің 
түзілуін  қамтамасыз  етеді.  Осы  фермент  линама-ринді  цианидке  айналдырады. 
Ь 
генінің рецессивті / күйге ай-налуы линамариннің түзілу реакциясын тоқтатады, ал 
һ 
гені  ферменттің  түзілуін  шектейді.  Сонымен,  жүргізілген  гибридологиялық  және 
биохимиялық  анализдер  гендердің  езара  әрекет-тесу  механизмі  жөнінде  мағлұмат 
береді. 
Ғ
2
 
к  е  з  і  н  д  е  фенотип  бойынша  9:7  қ а т ы н а с ы н д а   а  ж  ы  р  а  у  9  :  :  3  :  1 
катынасында ажыраудың өзгерген түрі, мүнда әр түр.лі гендердің доминантты және 
рецессивті ал-лельдері фенотиптік көрінуді өз бетімен анықтай алмайды. 
Б е л г і л е р д і ң   9:3:4  қ а т ы н а с ы н д а   а ж ы р а у ы .  
Екі  геннің  де 
доминантты  және  рецессивті  аллельдерінің  өз  беттерімен  көрінетін  кездері  белгілі. 
Осыған  байланысты 
Ғ
2 
кезінде  белгілердің  ажырау  сипаты  өзгереді.  Үй  қояны 
жүнінің  көгілдір,  қара  және  ақ  түсті  —  үш  түрлі  бояуының  тұқым  қуа-лауын 
қарастырайық.  Ақ  түсті  қызыл  көзді  (альбиностар)  үй  қояныиың  мүлде  пигменті 
 
3 - т а б л и ц а  
Генотиптері әр түрлі беде өсімдіктері 
экстрактында цианид тұзілуі 

болмайды. 
Көгілдір  түсті  үй  қояндарын  ақ  түстілермен  шағылыстырған  кезде 

жүктеу 8,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: