М. Е. Лобашев к. В. Ватти

Кез келген организмнің дамуы — оның клеткалары мен тканьдерінің тек 
авторепродукциясы ғана емес, заңды өзгеріс-тердің ұзын тізбегі, химиялық, 
физикалық,  морфологиялык  жә-не  функционалдық  тұрғыдан  жаңаның 
пайда  болуы.  Массасы  не  бары  0,0015  мг  шамасында  болатын  адамның 
жұмыртқа  клеткасының  ұрықтанғаннан  кейін  массасы  3  кг  шамасында 
болатын  баланың  дамитынын  ескерсек  жеткілікті.  Жылдар  өтеді,  адам 
өзін  қоршаған  дүниеңі  талдауға  және  оны  өзгерту-ге  кабілетті  бола 
бастайды. 
«Онтогенез»  деген  үғымға  ұрықтанудан  немесе  жұмыртқа-ның  дамуын 
активтендіруден басталатын және организмнің өлімімен аяқталатын даму 
процесі  кіреді.  Жүмыртқа  клетка-сында  да,  сперматозоидта  да  дайын 
белгілер  болмайды,  оларда  сыртқы  және  ішкі  ортаиың  белгілі  бір 
жағдайларында  іске  асырылатын  көп  клеткалы  организм  дамуының 
программа-сы ғана салынған. 
Жеке  даму  генотип  системасымен  анықталады,  онда  гендер  әсерінің 
ерекшелігі, уақыты, орын реттілігі проғраммаланған. 
Онтогенездің түқым қуалайтын негіздерін зерттейтін генети-каның бөлімі 
феногенетика 
немесе 
онтогенетика 
деп аталады. 
21-тарау. 

жүктеу 8,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: