М. Е. Лобашев к. В. Ватти


Химиялык,  заттардың  әсері



жүктеу 8,1 Mb.
Pdf просмотр
бет159/275
Дата29.04.2022
өлшемі8,1 Mb.
#38344
түріЛекция
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   275
Lobashev

Химиялык,  заттардың  әсері. 
Мутациялық  процесті  зерттеу  сыртқы  және  ішкі 
ортаның  организмді  оптимальдық  күйден  шы-ғаратын  кез  келген  факторлары 
мутация туғызатынын керсетті. Көптеген заттар мутагенді болуы мумкін. 
Химиялық  заттардың  мутагендік  эффектісін  зерттеу  ертеде  басталған  болатын. 
Химиялық агенттердің әсерімен мутациялық эффект алынған алғашқы эксперименттік 
жұмыстарды  1934  жы-лы  Совет  Одағында  В.  В.  Сахаров  пен  М.  Е.  Лобашев 
жүргізді. 
Қуатты  химиялық  мутагендерді,  супермутагендерді  СССР-де  И.  А.  Раппопорт 
және  Англияда  Ш.  Ауэрбах  тапты.  Олардың  катарына  формалин,  иприт,  уретан, 
этиленимин және т. с. с. жа-тады. Бүл заттардын, әсерін рентген сәулелерінің әсерімен 


са-лыстыру  олар  туғызатын      өзгерістердің      сипатында      ешқандай  принципті 
айырмашылық  жоқ  екендігін  көрсетті—-олардың  бәрі  гендік  мутацияны,  сондай-ақ 
хромосомалық қайта құрылуды ту-ғызады. 
Адам  өміріне  (өндірісте  және  тұрмыста)  әр  түрлі  химиялық  заттардың  кеңінен 
енуіне  байланысты  генетиктер  алдында  өте  жауапты  міндет—бұл  қосылыстардың 
мутагендігін тексеру мін-деті тұр. Оны шешу арнаулы қарапайым, тез әрі арзан талдау 
әдістерін  жасауды  және  пайдалануды,  скрининг-системаны  жасауды  талап  етеді. 
онымен  мутациялар  (гендік,  хромосомалық,  геномдық  және  цитоплазмалық) 
спонтанды  түрде  де,  сондай-ак  сырткы  ортаның  әсерінен  де  пайда 
болады. 
Мутациялык  процестіц  табиғатын  тү-
сіну  үшін  далмедәл  сандық  есептеу  әдісінің 
жәрдемімен индукцияланған мутацияларды зерттеудің өте зор маңызы бар. 
Мутация  жиілігі 
әсер  етуші  факторлардың  сапасына,  соны-мен  қатар 
организмдердің  (генотиптің,  онтогенез  фазасының,  жыныстың,  гаметогенез 
стадиясының  хромосомалардың  митоз  немесе  мейоз  цикліндегі  күйінің,  жекелеген 
локустардың  химия-лық  құрылысының  және  т.  б.)  физиологиялық  күйіне  байланыс-
ты болатыны дәлелденген. 

жүктеу 8,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   275




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау