8
медициналық
кәсіпорындардың,
органдардың
және
санитарлық-эпидемиологиялық қызметтер ұйымдардың іс-
әрекеттерін талдау және бағалауын;
алдыңғы қатардағы стандарттарды қолдана отырып
медициналық кӛмек кӛрсету сапасын бағалауды;
еңбекке жарамдылығына және әлеуметтік ықпал беруге
сараптама жүргізуін;
денсаулық сақтау саласының, сонымен қоса алдын алу
шаралары
мен
бағдарламалардың
экономикалық,
медициналық және әлеуметтік тиімділігін есептеуді;
нарық жағдайында экономикалық талдау, маркетинг және
менеджмент жүргізуді.
9
Пререквизиттер мен постреквизиттер
Пререквизиттер: информатика, экология және тұрақты
даму,
саясаттану,
әлеуметтану,
құқық
негіздері,
экономикалық теория негіздері, медицина тарихы,
коммуникативті дағдылар, биостатистика, жалпы гигиена.
Постреквизиттер: эпидемиология дезинфекциялық іс
негіздерімен, еңбек гигиенасы, тағам гигиенасы, балалар
мен жасӛспірімдер гигиенасы, коммуналды гигиена.
2 ПӘН БОЙЫНША САҒАТТЫҢ БӚЛІНУІ
Сағаттың жалпы
саны
Аудиториялық сағаттар
СӚЖ
Дәрістер
Практикалық
сабақтар
ОСӚЖ
№ 1 кредит - 45
5
10
15
15
№ 2 кредит - 45
5
10
15
15
№ 2 кредит - 45
5
10
15
15
10
3 ПӘННІҢ МАЗМҦНЫ* ЖӘНЕ
САБАҚТАРДЫҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ
ЖОСПАРЫНЫҢ ҤЛГІЛЕРІ**
№1 кредит
Ғылыми және оқу пәні ретінде қоғамдық
денсаулық пен денсаулық сақтаудың теориялық
негіздері
Пәннің түсініктемесі, білім мен практика жүйесіндегі
олардың рӛлі, қалыптасу тарихы, негізгі тараулары мен
тәсілдері.
Қоғамдық денсаулық: анықтамасы, пәні, зерттеу
нысанасы. Денсаулықты әлемеутік құндылық және елдің
демографиялық, экономикалық, еңбектік, әлеуметтік,
мәдени,
қорғаныс
потенциалы
ретінде
қарастыру.
Денсаулық тұрғынның ӛмірлік құндылығы және жеке
тұлғасы. Денсаулық және бәсекелестік қабілеті.
Қоғамдық
денсаулыққа
әлеуметтік-биологиялық
ұстанымдар
қарастыру:
халықтың
денсаулығы
–
биологиялық негізі бар әлеуметтік жәйт. Денсаулықтың
әлеуметтік,
экологиялық
және
биологиялық
детерминациясы. Денсаулықтың әлеуметтік факторлары:
әлеуметтік-демографиялық,
әлеуметтік-экономикалық,
медициналық-әлеуметтік.
Денсаулыққа байланысты ӛмір сұру сапасы. Ӛмір
сұру сапасын зерттеу міндеттері мен әдістемелері.
Медициналық-әлеуметтік нормативтер мен қажеттіліктері.
Кӛрсеткіштер жүйесі. Денсаулықтың және ӛмір сұру
сапасының медициналық-әлеуметтік зерттеулері.
Денсаулық деңгейлері: адам денсаулығы жеке тұлға
ретінде (жеке тұлға денсаулығы), топтық денсаулық
(әлеуметтік, кәсіби, демографиялық топтар), халықтың
денсаулығы, қоғамдық денсаулық. Жеке денсаулық. Норма
және патология туралы түсініктер. Денсаулық топтары: дені
саулары мықты адамдар, айтарлықтай дені сау, созылмалы
аурулары бар науқастар. Халықтың әлеуметтік топтарының
денсаулығы: жанұяның, әйелдің, балалар мен жасӛспірімдер,
егде жастағы адамдар.
11
Медицина мен қоғамдық денсаулықтың жалпы
теориялық концепциялары
Медицина мен денсаулық сақтау саласындағы
қолданылып келе жатқан және жаңа теориялар мен
концепциялардың негізгі түсініктемелері. Пайда болу және
таралу тарихы. Медицина мен денсаулық сақтау саласы
теорияларының жіктелуі (Ю.П. Лисицин бойынша).
Денсаулыққа тәуелді теориялар: қауіп факторлары, ӛмір
сұру факторлары, «жетімділік пен аурудың салдары»,
«цивилизация аурулары» және әлеуметтік дезадаптация.
Натуралистік
медициналық-биологиялық
теориялар:
социобиология, этологизм, әлеуметтік экология, стресс
және Сельенің жалпы адаптациялық синдром теориясы,
фрейдизм,
неофрейдизм,
психоаналитикалық
психосоматика, неогиппократизм, биотипология. Медицина
мен функциялық патология теориялары: целлюлярлы
патология,
нервизм,
кортико-васкулярлы
патология.
Тұрғылықты халықтың және денсаулық сақтау саласының
натуралистік
теориялары:
мальтузианділік,
неомальтузианділік,
«халықтың
оптимумы»,
расизм.
Жасанды, универсалды теориялар: денсаулық сақтау
саласындағы конвергенция теориясы.
Қоғамдық
денсаулықпен
тікелей
байланысты
заманауи медицинаның этикалық мәселелері: генді
инженерия,
ағзаларды
клондау,
криогенизациялау,
трансплантациясы
және
имплантациясы,
эвтаназия,
селекция, адамға сынама жүргізу, жасару, жыныстық
бағытты ӛзгерту және т.б.
Қоғамдық денсаулықты зерттеудің әдістемелері
Медициналық-әлеуметтік
зерттеулер,
кезеңдері.
Бағдарламасы (мақсаты мен міндеттері) және жоспары
(қадағалау бірлігі мен нысанасы, жаппай қамтылуы,
ақпараттар жинау және қадағалау бірлігін іріктеу әдістері).
Статистикалық зерттеулер нысанасы ретінде жасқа және
жынысына байланысты және әлеуметтік топтарды (әйелдер,
балалар мен жасӛспірімдер, егде жастағы адамдар)
қарастыру.
Халықтың
денсаулығын
зерттеу
әдістері:
статистикалық, әлеуметтік, медицина құжаттарын талдау
және т.б. Халықтың жасына және жынысына және
