Лекция. Саясаттану ғылым және оқу пәні ретінде Саясаттанудың объектісі. Саясаттанудың танымдык пәні. Жеке пән ретіндегі саясаттанудың жанжақтылығы

жүктеу 0,9 Mb.

Pdf просмотр

бет	59/124
Дата	15.11.2022
өлшемі	0,9 Mb.
	#40160
түрі	Лекция

1 ... 55 56 57 58 59 60 61 62 ... 124

Лекция. Саясаттану ылым ж не о у п ні ретінде Саясаттануды объ

Әлемдегі елдердің парламенттері:
Ұлыбританияда екі палаталы парламент, Лордтар Палатасы мен Қауым Палатасы;
Қытайда бір палаталы, халық өкілдерінің Бүкілқытайлық Жиыны;
Ресейде екі палаталы, Федералды Жиын – Федерация Кеңесі мен Мемлекеттік Дума;
АҚШ-та екі палаталы парламент, Конгресс – Сенат және Өкілдік Палата;
Украинада бір палаталы Жоғары Рада;
Францияда екі палаталы парламент – Сенат және Ұлттық Жиын;
Финляндияда бір палаталы Эдускунта.
Парламент палатасының iшкi ұйымының негiзгi элементтерi:
1)
палата мүшелерiнiң партиялық ұйымы;
2)
палатаның басқарушы ұйымдары;
3)
парламенттiк комиссиялар (комитеттер).
Көптеген елдерде палата мүшелерiнiң партиялық бiрлестiктерi қызметiнiң регламентi
қалыптасқан. Палаталар төрағасы партиясыз (Ұлыбританиядағыдай) немесе партия мүшесi
(фракциялық көпшiлiктен) болады. Палаталардың басқарушы ұйымдарына төрағалар,
олардың орынбасарлары, хатшылары, квесторлар (бақылаушылар) енедi. Көбiнесе
палаталардың басқарушы ұйымдары тепе-тең (пропорциональдi) негiзде қалыптасады.
Парламенттiк комитеттер екi түрге бөлiнедi: уақытша және тұрақты. Уақытша

комитеттер қандай да бiр iстi қарау үшiн құрылады, кейде оларды арнаулы комиссия деп те
атайды. Комитеттердiң партиялық құрамы палатаның партиялық құрамына тепе-тең.
Мұнда комитет төрағасы тұрақты да, ал мүшелерi уақытша негiзде болады. Комитет
төрағасын таңдау мынадай жолдармен жүзеге асырылады:
1
комитет мүшелерiнiң өздерi;
2
палата төрағасы бекiтедi;
3
ақсақалдар қағидасы бойынша.
Комитеттер мен комиссиялардың негiзгi жұмысы заңшығарушылық қызметпен
тікелей байланысты.
Жоғары палата тiкелей емес жолмен сайланады, жастық шек жоғары, саны аз,
өкiлеттiлiк мерзiмi көбiрек, жиiрек жаңарып отырады.
Бұл жоғарыда айтылғандай жоғарғы палатаның құрылуы әртүрлi. Мысалы, Англияда
парламенттiң жоғарғы Лордтар палатасына мұрагерлiкпен өмiр бойы болатын пэрлер мен
ондай құқығы жоқ пэрлер және Англия шiркеуiнiң жоғары шендiлерi кiредi. АҚШ-та
Конгрестiң жоғарғы палатасы Сенатқа әр штаттан (халық санына байланысты емес) екi
өкiлден сайланады. Германияда жоғарғы палатаның депутаттарын әр жердiң өкiметi
тағайындайды. Қазақстан Республикасында Сенат әр облыстан, республикалық маңызы бар
қаладан және Қазақстан Республикасының астанасынан екі адамнан сайланады. Сенатта 15
депутатты Республика Президенті тағайындайды. Сайланған Сенат депутаттарының
жартысы әрбір үш жыл сайын қайта сайланып отырады. Сенат депутаттарының өкілеттік
мерзімі – алты жыл.

жүктеу 0,9 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 55 56 57 58 59 60 61 62 ... 124