Курстық ЖҰмыс пән атауы : Геодезия (баға)

Картаны компас бойынша, оны километрлік тор сызығына қою

жүктеу 1,91 Mb.

Pdf просмотр

бет	13/36
Дата	07.09.2023
өлшемі	1,91 Mb.
	#43253

1 ... 9 10 11 12 13 14 15 16 ... 36

Курсавой

2.5 Нүктелер белгілерін горизонтальдар бойынша анықтау

2.4.2 Картаны компас бойынша, оны километрлік тор сызығына қою
арқылы бағдарлау

Картаны компас бойынша бағдарлау кезінде магниттік нұсқардың
δ
бұрылуын және меридиандардың
γ
жуықтауын білу қажет. Компасты
километрлік тор сызығына қояды да, картаны горизонталь жазықтықта
компаспен бірге айналдыра отырып, компас нұсқарының солтүстік шеті
градустық сақина нолінен
-қа, яғни магниттік нұсқардың
бұрылуы магниттік нұсқардың бұрылуы мен меридиандардың жуықтауы үшін
қосынды түзетулерге тең бұрышқа

ауытқитындай күйге жетеді. Біздің жағдайда
бұл түзету төмендегіге тең болып шығады
.
Картаның төменгі жағында келтірілген ОХ осі мен магниттік меридианның
орналасу сұлбасы бойынша компас нұсқары нольден қай жаққа ауытқуы
керектігін талқылайды. Берілген мысалда компас нұсқарының солтүстік шеті
нольден шығысқа 8°34″ бұрышқа ауытқуы тиіс.
2.5 Нүктелер белгілерін горизонтальдар бойынша анықтау
Екі жағдай болуы мүмкін:
1. Нүкте горизонтальда жатыр.
Горизонтальда жатқан нүкте белгісі осы горизонтальдағы жазу бойынша
бекітіледі. Егер горизонталь цифрланбаған болса, онда оның белгісін көрші
горизонтальдардың цифрлануы бойынша рельеф қимасының биіктігін ескере
отырып, табады.
2. Нүкте горизонтальдар арасында болады.
М нүктесі (12, а-сурет) 250 және 255 горизонтальдар арасында болсын
дейік.
М нүктесінің белгісін анықтау талап етіледі. М нүктесі арқылы
горизонтальдарға (d жатысы) перпендикуляр АВ сызығын жүргіземіз.
Түсіндіру үшін АВ сызығы бойымен вертикаль қима саламыз (12, б-сурет).
Х шамасы М нүктесінің кіші горизонтальдан биікайырымы болып табылады.
Биікайырымын анықтау үшін екі ұқсас ВМ′М және ВА′А үш бұрышты
қарастырайық.
Сонда

(17)

 









П
   


4
3
8
2
2
2
2
1
6

















П
h
d
l
h
d
h
l
h





,

21
мұнда ВМ =
l
– нүкте мен кіші горизонталь арасында масштабтық сызғышпен
(мм) өлшенген қашықтық, мм;
h
– рельеф қимасының биіктігі, м;
АВ

жүктеу 1,91 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 9 10 11 12 13 14 15 16 ... 36