Дəріс. Тұрақты токтың электр өрісі

Электр  өрісті  сипаттайтын  негізгі  физикалық

шамаларды жəне олардың өзара байланыстарын оқып білу.

14.1 Ток жəне токтың тығыздығы

Егерде  өткізгіш  ортада  сыртқы  көздердің  əсерімен  электр  өріс

туатын  болса,  онда  оларда  өткізгіштік  электр  ток  ағады.  Электр  өрісінің

əрекетінен  металдағы  еркін  электрондардың,  сұйықтағы  иондардың  реті

түрде  қозғалысын  өткізгіштік  деп  атайды.  Тұрақты  токтың  электр  өрісі

деп  өткізгіш  ортада  қозғалыста  болатын  зарядтардың  жиынтығынан

болған өрісті айтады.

Шектік 

  нөлге  ұмтылғанда,  берілген  бетті  кейбір 

  уақыт

  зарядының  сол 

  шамасына  қатынасының

шегі ток өлшемін береді

                                            (14.1)

Ток  скалярлы  шама.  Егер  токтың  мəні  уақыттан  тəуелді  болмаса,

оны тұрақты ток дейміз. Токтың өлшемі (

А

).

Заряд  тасушылар  өздерінің  бірбеткей  қозғалысы  кезінде  заттың

заряд тасушыларының бірбеткей қозғалыстарын қиындатады жəне өткізу

ортада  ток ағуға кедергі жасайды.

Электр  өрісіндегі  өткізгіш  ортаның  негізгі  шамасы 

-ток

тығыздығы  саналады.  Бұл  векторлық  шама  электр  өрісінің  кернеулігі

бойынша бағытталған

                                           

                                      (14.2)

Ток жəне ток тығыздығы келесі қатынас бойынша байланысқан

                                                     

  .                                         

(14.3)

яғни 

S

  беті  арқылы  ағатын  ток  сол  бет  арқылы  өтетін  ток  тығыздығы

векторының ағынына тең. Ток тығыздығының өлшемі (

А/м

2

).

 

жүктеу 1,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: