Дəріс.  Электростатикалық  өрістің  негізгі  теоремалары  жəне

12.1 Полярлану векторы

Q

  зарядпен  қоздырылған  өрістің  кернеулігі 

вакуумда  жəне

өткізгіш  емес  затта  бірдей  емес,  яғни  өткізгіш  емес  орталықта

электростатикалық өрістің кернеулігі вакуумға қарағанда εr есе аз болады.

Кернеуліктің өзгеруі диэлектриктің полярлануы.

Диэлектрдің  молекулалар  құрыстырына  қарай  полярлану  əртүрлі

өтеді. Егерде сыртқы электростатикалық өріс жоқ болса, онда диэлектрик

электрлі  бейтарапты  болады,  ал  өріс  пайдалы  кезде  диэлектрик

полярланады,  яғни  бейтарапты  болмайды.  Полярлану  кезінде  пайда

болған  зарядтар  молекулалармен  байланысты,  сол  себептен  молекулалар

ішінде шамалы ығысады. Мұндай зарядтар байланысқан деп аталады. Бір

денеден екінші денеге ауыстыруға болатын зарядтарды еркін зарядтар деп

аталады.

Байланысқан  зарядтар  полярлану  кезінде  сыртқы  өрістің

кернеулігіне  қарсы  бағытталған  өзінің  өрісінің  кернеулігін  құрады.  Сол

себептен диэлектрик ішіндегі нəтижелі өрістің кернеулігі сыртқы өрістің

кернеулігінен аз болады. Диэлектриктің полярлану дəрежесі  полярлану

вектормен сипатталады. Бұл вектор біркелкі жəне изотропты диэлектртер

үшін өрістің кернеулігіне пропорционалды, яғни

                                                

   .                                          

(12.1)

мұнда 

-өлшемсіз  шама,  салыстырмалы  диэлектрлік  қабілеттілік  деп

аталады.

Ортаның  полярлану  векторы  осы  ортадағы  электр  ығысудың 

вакуумдағы электр ығысудың айырмашылығын көрсетеді, яғни

 

  

                      

 .             

(12.2)

Сондықтан, 

Полярлану, электр ығысу сияқты, СИ жүйеде 

Кл/м

2

 өлшенеді.

 

жүктеу 1,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: