Электронные адреса для чтения книг

• 
  Skazkivcem.com
  
• 
  Librebook.ru
  
• 
  Lukoshko.net
  
• 
  Shishkinles.ru
  

Курс «Программы для чтения электронных книг» имеет большое значение для дальнейшего развития и для успешного обучения выпускника начальной школы. Важно научить младшего школьника учиться полноценно воспринимать художественную литературу, эмоционально отзываться на прочитанное, высказывать свою точку зрения и уважать мнение собеседника.

Учащиеся должны освоить приёмы поиска нужной информации, овладеть алгоритмами основных учебных действий (деление текста на части, составление плана, нахождение средств художественной выразительности и др.), направленных на формирование читательской грамотности.

Образовательные достижения по повышению читательской грамотности школьников представляют собой:

1) личностные результаты - сформированность ценностного отношения к чтению; совершенствование читательских навыков; развитие эстетического вкуса; формирование развивающего круга чтения;
2) метапредметные результаты - умение эффективно использовать различные источникам; объективно оценивать достоверность и значимость информации; освоить опыт проектной деятельности;
3) предметные результаты - уровень усвоения материала, достаточный для продолжения обучения в этой области и решения определенного класса проблем в социальной практике; формирование опыта достижений в социально значимых видах деятельности - в олимпиадах, конкурсах и др.
Для оценки уровня сформированности читательской грамотности рекомендую использовать следующие методики :

• 
  «Тест грамотности чтения художественных текстов», цель которой выявить начальный уровень сформированности аналитических читательских умений младших школьников;
  
• 
  анкета «Хороший ли я читатель?» позволяющую увидеть уровень самооценки учащихся.
  

Учащиеся 3-5 классов ведут читательские дневники, в которых отражают анализы всех прочитанных ими литературных произведений с рисунками, определяют его жанр, основную мысль, понравившиеся строчки. К прочитанным произведениям выполняют рисунки. Детям эта работа очень нравится.

Уроки чтения электронных книг помогают учащимся самосовершенствоваться. Ученик 3 класса Лепетов Денис принял участие в конкурсе буклетов, организованном Карагандинским ДДЮ, «Что такое хорошо и что такое плохо?». Денис провел много времени в библиотеке. Он искал информацию в Интернете, анализировал, что читают его одноклассники и в итоге он написал эссе к данной теме и создал буклет с «Пословицами о хорошем и плохом», «Аффоризмами о поступках», «Запомни волшебные слова», «Советую прочитать». Ребятам понравились советы Дениса, и в библиотеке образовалась очередь на чтение таких книг: В.В.Маяковский «Что такое хорошо и что такое плохо?», К.И.Чуковский «Федорино горе», К.И. Чуковский «Мойдодыр», К.Паустовский «Теплый хлеб», А.Гайдар «Мальчиш—Кибальчиш» и «Тимур и его команда», В. Драгунский «Тайное становится явным», В.Катаев «Светик – семицветик»

Планируются выпуски буклетов по темам «Сказки о зиме», «Сказки об Иване-дураке», «Сказки о животных»

С учащимися проведены литературная викторина по сказкам «Приглашение к чтению», «Викторина по сказкам о зиме»

Проведены анкетирования учащихся.

Результаты анкетирования 3 Б класс:

Грамотный читатель обладает потребностью в постоянном чтении книг, владеет техникой чтения и приёмами работы с текстом, пониманием прочитанного и прослушанного произведения, знанием книг, умением их самостоятельно выбрать и оценить.

При использовании на уроках указанных форм и методов работы у обучающихся формируются навыки мышления и рефлексии, которые являются важными составляющими понятия «читательская грамотность».

В заключении хочу отметить, что эффективность данной работы прежде всего зависит от педагога, задача которого, выступая организатором учебной деятельности, стать заинтересованным и интересным соучастником этого процесса. Тогда он уверенно может сказать: «Мои ученики будут узнавать новое не только от меня; они будут открывать это новое сами» ( И.Г. Песталоцци).

1. 
   Государственный общеобязательный стандарт
   дошкольного воспитания и обучения 23 августа 2012 года № 1080
   
2. 
   Об особенностях преподавания основ наук в общеобразовательных организациях Республики Казахстан в 2015-2016 учебном году. Инструктивно- методическое письмо. – Астана: Национальная академия образования им. И. Алтынсарина, 2015. – 234 с.
   
3. 
   Орлова Э.А. Рекомендации по повышению уровня читательской компетенции в рамках Национальной программы поддержки и развития чтения. – М.: МЦБС, 2008.
   
4. 
   Матвеева Е.И. Деятельностный подход к обучению в начальной школе: урок литературного чтения (из опыта работы) / Е.И. Матвеева, И.Е. Патрикеева. – 3-е изд. – М. : Вита-пресс, 2012.
   
5. 
   Диагностика учебной успешности в начальной школе/Под ред. П.Г.Нежнова, И.Д.Фрумина, Б.И.Хасана, Б.Д.Эльконина. – М.: Открытый институт «Развивающее образование», 2009.
   
6. 
   Интернет – ресурсы:
   

• 
  http://ped-copilka.ru
  
• 
  http://school-collection.edu.ru/
  
• 
  http://pedsovet.su/
  
• 
  http://drtskiychas.ru
  
• 
  http://Skazkivcem.com
  
• 
  http://Librebook.ru
  
• 
  http://Lukoshko.net
  
• 
  http://Shishkinles.ru
  

Заман ағымына сай білім беруді дамыту, білім сапасын көтеру – кез келген мектеп мұғалімің басты міндеті. Білім беру сапасы білім беру мекемелеріндегі оқушыларды оқыту мен тәрбиелеу қызметтерінің әртүрлі көрсеткіштерінің жиынтығы, яғни білім беру мазмұны, оқыту формасы мен әдістері бойынша анықталады. Бүгінгі таңда республикадағы және аймақтағы экономикалық нарықтық қатынастардың қалыптасу жағдайында еліміздің әлеуметтік экономикалық дамуы қоғам өмірінің барлық саласында, оның ішінде мектепте математика пәнін оқытудың қазіргі технологияларын жетілдіру өзекті мәселелердің бірі болып отыр.

Педагогикалық ғылым мен озық тәжірибенің бүгінгі даму деңгейінде болған оқыту әдіс-тәсілдерінің бәрінде еркін игеріп, әрбір нақтылы жағдайларға орай солардың бірнешеуінің жиынығын түрлендіре үйлесімді, әрі шығармашылық пен қолдану ұстаз шеберлігінің басты белгісі болмақ. Оқыту әдіс-тәсілдерін сапалы таңдап алуды осылайша түсіну оқытуда табысқа жетуге негіз жасап, сабақтың тиімділігі мен сапасын барынша арттыра түспек.

Қазіргі кезде мектептің оқу-тәрбие үрдісінде көптеген педагогикалық технологиялардың қолданып жүргені мәлім. Бұл технологиялардың бәрін бір сабақта қамту мүмкін емес. Сондықтан, мектептегі әрбір пәнді оқыту технологиясын таңдап, іріктеу және оны іс әрекеттік тұрғыда жетілдіру арқылы оқушының білім жетістіктерін арттыруға болады. Мұнда оқушының әрекеті – технологияны қабылдауы, ынтасы, құштарлығына көңіл бөлінуі тиіс.

Әр алуан оқыту әдіс-тәсілдерінің тиімді қолданылуы сабақта оқу-тәрбие мәселелерінің барынша дұрыс шешуге себін тигізетіндерін, оқушылардың белсенділігімен өздігінен іс-ірекет жасауын талап ететіндерін іріктеп алуға байланысты.

Математика пәнін оқытуда жеті модульді енгізе отырып, оқушыларға оқытудың жаңа әдіс-тәсілдерімен сабақтар берілуде. Пәнді оқытуда Кембридждің әлемдегі озық жетістіктеріне сүйене отырып, оқушыларға оқытуға жағдай жасалуда. Осы оқытудың жаңа әдіс-тәсілдерін кейінгі кезде мұғалімдер барынша жиі қолданып жатыр. Олар зерттеу іс-әрекеттері арқылы диалогтік оқыту, сын тұрғысынан ойлау, шағын топтардағы және жұппен жұмыс, өзін-өзі бағалау, өзара бағалау. Бұларда оқушылардың математика пәнін тезірек меңгеруге өзіндік ықпал ету үстінде. Сабақтағы жағдаяттарды бірлесе шешу өзара қолдау және өзара көмек, жайлы ынтымақтастық атмосферасы құруға ықпал етуде. Өзін-өзі бағалау, өзара бағалау оқушылардың өз мүмкіндіктерін саралап, өз оқуын болжамдауға көмектеседі.

Математика сабақтарында оқушылардың ойлау қабілетін дамытатын, әр пәнге деген қызығушылығын арттыратын жұмыс түрі – логикалық ойын есептері. Оқушының логикалық ойлауын дамыту үшін:

-есепті, жаттығуларды талдай білу ескерліктерін қалыптастыру;

-есепті нақты заттарды оның моделімен ауыстыру;

-пәнге деген қызығушылығын, сүйіспеншілігін арттыру;

-сыныпта оң психологиялық жағдай орнауға мүмкіндік туғызу;

-осы мазмұндағы тапсырмалардың үздіксіздігі;

-тапсырмалардың әр түрлі бағытта, әр түрлі мазмұнда болу қажеттілігі;

яғни, қызықты есепті сыныбына қарай пысықтау,  бекіту түрінде беріп отыру.

Адам үшін ең қызықты нәрсе-өз қолымен жасағаны, өйткені адамның жадында бірінші мезетте тек өзінің әрекеттері мен өз қолымен жасағандары ғана қалады. Кезінде көне қытай ғұламасы Конфуций былай деген екен: «Маған айтып берсең- ұмытып қаламын, көрсетсең –есте сақтармын, ал өзіме жасатсаң- үйренемін». Сол себепті де интербелсенді оқу оқушылардың оқу процесіндегі белсенді әрекеттерін үйренудің негізгі құралдары мен тәсілдері ретінде танылады.

Кәсіби біліктілікті арттыруда осындай белсенді оқыту тәсілдерін математика пәнінен  қолданып келеміз. Оқушылар шығармашылық  деңгейде  жұмыстанып жақсы  нәтиже көрсетіп отыр. Оларға жыл сайынғы аудандық, облыстық,  республикалық деңгейлерде өтетін олимпиада, ғылыми жарыстарға қатысқан оқушылардың жақсы көрсеткіштерін жатқызуға болады.

1. 
   Who has the right for education?
   
2. 
   Where do pupils get knowledge?
   
3. 
   What types of schools do you know?
   
4. 
   At want age do the children go to school?
   
5. 
   How long does every lesson last in our school?
   
6. 
   When does the school year begin and end?
   

• 
  Учащимся предложены новые тексты для изучения и применения полученных знаний для презентации своего материала в виде флипчарта, постера, кластера.( Учащиеся работают в группах на время , читают текст, понимают, выделяют главное из текста и оформляют флипчарт для презентации.)
  

• 
  формированию положительной учебной мотивации;
  
• 
  повышению познавательной активности учащихся;
  
• 
  активному вовлечению обучающихся в образовательный процесс;
  
• 
  стимулированию самостоятельной деятельности;
  
• 
  развитию познавательных процессов - речи, памяти, мышления;
  
• 
  эффективному усвоению большого объема учебной информации;
  
• 
  развитию творческих способностей и нестандартности мышления;
  
• 
  развитию коммуникативно-эмоциональной сферы личности обучающегося;
  
• 
  раскрытию личностно-индивидуальных возможностей каждого учащегося и определение условий для их проявления и развития;
  
• 
  развитию. универсальных навыков.
  

1. 
   Абрамова И.Г. Интерактивные методы обучения в системе высшего образования. – М.: Гардарика, 2008. – 368 с.
   
2. 
   Активные методы обучения: Электронный курс. – http://www.moi-universitet.ru/
   
3. 
   Бадмаев Б.Ц. Психология и методика ускоренного обучения. – М.: ГЕОТАР Медиа, 2007. – 272 с.
   
4. 
   Безрукова В.С. Педагогика. Проективная педагогика. - М.: Мысль, 2009. – 318 с.
   
5. 
   Вербицкий А.А. Активное обучение в высшей школе. – М: Велби, 2007. – 480 с.
   
6. 
   Давыдов В.В. Проблемы развивающего обучения. – М.: Академический проект, 2007. – 231 с.
   

 

Деятельностный подход в обучении аудированию

Цель: способствовать развитию навыков восприятия иноязычной речи на слух.

-психологический дискомфорт (слабые ученики теряются на фоне сильных);

-увеличивается объём звучащего текста.
Пути выхода из этой ситуации:
-проанализировать языковой материал;

-разработать систему упражнений с использованием визуальных (изобразительных) и вербальных опор, которые после прослушивания текста помогают понять содержание прослушанного, стимулируют обучающихся к монологическому и диалогическому высказыванию, привлечь обучающихся на этапе разработки упражнений (рисунки детей, подбор картинок);

-создать эмоциональный комфорт на уроке, поощрять слабых обучающихся в подключении к работе с сильными детьми.

Аудирование составляет основу общения, с него начинается овладение устной коммуникацией. Аудирование складывается из умения дифференцировать воспринимаемые звуки, интегрировать их в смысловые комплексы, удерживать их в памяти во время слушания, осуществлять вероятностное прогнозирование и, в зависимости от ситуации общения, понимать воспринимаемую звуковую цель.

Проблема обучения аудированию является одной из самых актуальных тем в современной методике обучения английскому языку, так как без аудирования невозможно речевое общение, поскольку это процесс двусторонний. И недооценка аудирования может крайне отрицательно сказаться на языковой подготовке школьников. Понятие аудирования включает процесс восприятия и понимания звучащей речи. Также известно, что аудирование – очень трудный вид речевой деятельности. Несформированностьаудитивных навыков зачастую способствует нарушению общения.

В современной программе по иностранным языкам в качестве основной цели обучения аудированию выдвигается развитие у учащихся способности понимать на слух:

• 
  Учебные и аутентичные аудиотексты с разной степенью и глубиной проникновения в их содержание (в рамках программных требований);
  
• 
  Основную информацию (глобальное понимание);
  
• 
  Полную информацию (детальное понимание).
  

При глобальномаудировании слушающего интересует, как правило, лишь общее содержание информации, его основная тема. В текстах, сообщающих о каких - либо событиях, нам интересно узнать, что произошло, где, когда, кто причастен к событию. При этом мы обращаем внимание только на понятое. Глобальное аудирование - это лишь общая, первичная ориентация в аудиотексте.

Иногда глобальногоаудирования недостаточно, поскольку, слушающего могут заинтересовать некоторые подробности, детали, например имена, количественные данные и т.п. в этом случае мы пользуемся детальным (изучающим) аудированием. Однако, чтобы понять детали, необходимо прежде всего понять общее содержание текста. Таким образом, детальное и глобальное аудирование протекают одновременно, что, естественно, затрудняет детальное понимание. В целях обучения необходимо отделить эти процессы друг от друга: при первом прослушивании должно осуществляться глобальное понимание, при втором - детальное. Этот вид аудирования удобен в диалоге, дискуссии, на лекции. Но в реальной ситуации он применяется крайне редко. Ошибка многих учителей заключается в том, что они почти каждый текст предлагают слушать учащимся детально. Чаще всего в аудиотексте нас интересует все-таки какая-то конкретная информация.
Предполагаемые результаты:
-развитие у обучающихся способности к пониманию прослушанного и как следствие способности к общению на иноязычном языке; т.е. - умению принимать и передавать информацию;

- умению сотрудничать при выполнении какой-либо задачи;

-умению обмениваться информацией и выражать своё мнение.

Учащиеся должны владеть всеми видами аудирования: в рамках базового курса (к концу 9 кл.) достичь элементарной коммуникативной компетенции (уровня выживания)

2.Буланкина Н.Е. Инновационные процессы в преподавании иностранных языкjd.: уче.-метод.пособие.-Новосибирск:МПГУ, Изд-во НИПКиПРО,2010.

3. Буланкина Н.Е. Теоретико-методологические и практические опросы эффективного преподавания иностранных языков в современной школе. Новосибирск:МПГУ, Изд-во НИПКиПРО,2010

4.Буланкина Н.Е. Английский язык в современной школе. Новосибирск 2008.

5. Елухина Н. В “Основные трудности аудирования и пути их преодоления”: Ж. “Иностранные языки в школе”. – 1977 - №1 - с. 18.

Задания, направленные на повышение читательской функциональной грамотности учащихся
Учитель русского языка и литературы

Асанканова Айша Амангельдиевна
«Развитие и образование ни одному человеку не могут быть даны или сообщены.Всякий, кто желает к ним приобщиться, должен достигнуть этого собственной деятельностью, собственными силами, собственным напряжением.»

А.Дистервег

Н.А.Назарбаев в Послании народу Казахстана «Стратегия «Казахстан – 2050», отметил, «чтобы стать развитым конкурентоспособным государством, мы должны стать высокообразованной нацией. В современном мире простой поголовной грамотности уже недостаточно. Необходимо уделять большое внимание функциональной грамотности наших детей, чтобы они были адаптированы к современной жизни»

Функциональная грамотность понимается как способ социальной ориентации личности, интегрирующий связь образования с многоплановой деятельностью. В наше время функциональная грамотность становится одним из базовых факторов, способствующих активному участию людей в социальной, культурной, политической и экономической деятельности, а также обучению на протяжении всей жизни. Одним из компонентов функциональной грамотности является читательская грамотность.

Первостепенная задача современного общества - это приобщение к чтению, возрождение интереса к чтению, роста престижности чтения как культурной и личностной ценности, формирование у подрастающего поколения

• 
  Под грамотностью чтения понимается
  
• 
  способность учащихся к осмыслению письменных текстов и рефлексии на них, использования их
  
• 
  содержания для достижения собственных целей, развития знаний и
  

• 
  Оценивается не техника чтения и буквальное понимание текста, а понимание и рефлексия на текст, использование прочитанного для осуществления жизненных целей.
  

Ф.Бэкон сказал : « Умный вопрос - уже половина знаний» Правильно задавать вопросы помогают ученикам «Модели вопросов и заданий по таксономии Б.Блума», « Ромашка вопросов.

Ученики работая с текстами учатся правильно составлять вопросы и находят на них ответы.

В задании нужно перефразировать текст.

«Когда я учился в школе, а потом в университете, мне казалось, что моя «взрослая жизнь» будет в какой-то совершенно иной обстановке, как бы в ином мире, и меня будут окружать совсем другие люди».

Д.С.Лихачев «Молодость – вся жизнь»

«Будучи учеником, а затем студентом, я думала, что мое будущее будет не таким, каким я его представляла»

(ученица 10 «А» Ахметова Таншолпан)

Ребята работают в группе или в паре, затем обсуждают углубленно то, что их заинтересовало.

Привычки, воспитанные в молодости, сохраняются на всю жизнь. Навыки в труде – тоже. Привык к работе – и работа вечно будет доставлять радость.

А как это важно для человеческого счастья! Нет несчастнее человека ленивого, вечно избегающего труда, усилий…

Данные задания формируют умения выражать свои мысли ( устно и письменно), нестандартно мыслить, принимать объективные решения, основанные на способности самостоятельно добывать знания и применять их в повседневной жизни.

Было проведено мероприятие с целью повышения читательской функциональной грамотности среди 5-8 классов с казахским и русским языками обучения : « Скажи мне – и я забуду, покажи мне – и я запомню, вовлеки меня – и я научусь»

Использованная литература:

1. 
   Методическое пособие для общеобразовательной школы с русским языком обучения «Русский язык» .И.О.Серикпаева, , А.М. Сапарбаева,А.Ж.Белбеуова
   

2. Методическое пособие для общеобразовательной школы с казахским языком обучения «Русский язык».Б.Х.Исмагулова, Ф.Т.Саметова . «Арман ПВ» 2014

3«Инструктивно- методическое письмо на 2015-2016 учебный год»

4«Национальный план действий по развитию функциональной грамотности школьников на 2012 – 2016 годы»

Сыныптағы оқушылардың ойлау қабілеті бірдей емес. Сондықтан сабақ уақытында әрқайсысының білім деңгейіне қарай мұғалім жұмыстың түрін тауып, сол тақырыпты игеруді көздейді. Осындай тәсілдердің бірі – оқушының ортақ ерекшеліктерін ескеріп, оқушыны сабақта ойын арқылы ойлауға баулу. Ойын бала әрекетінің негізгі түрі. Қандай ойын болмасын, белгілі бір нәрсеге үйретеді. Ең бастысы – баланы мұқияттылыққа, еңбекке, сыныптасымен ынтымақта болуға үйретеді. Ойын балалар үшін еңбек те, оқу да. Ойын балаларға өмірде кесдесетін қиыншылықтарды жеңудің жолын үйретіп қана қоймайды, сонымен қатар ұйымдастырушылық қабілетін қалыптастырады. Тиімді қолданылған ойын түрлері мұғалімнің түсіндіріп отырған материалын оқушылардың зор ынтамен тыңдап, біліп меңгеруіне көмектеседі. Өйткені, төменгі және орта сынып оқушыларының назары сабақтан гөрі ойынға ауып тұрады.

Қызықты ойыннан кейін олар сергіп, тапсырманы ықыластана әрі сапалы орындайды. Қимыл қозғалысты ойындар бастауыш сыныптарында көбірек пайдалануға болады. Ал дидактикалық ойындар барлық сыныптарда қолданыла береді. Дидактикалық ойындар сабақтың әсерлілігін, тартымдылығын арттырып, оқушылардың танымдық белсенділігін, ынтасын күшейтеді. Ойын арқылы оқушы өздігінен жұмыс істеуге үйренеді, ойлау қабілеті дамиды, қорытынды жасай білуге машықтанады. Сабақта ойындарды пайдаланғанда ойынға қойылатын методикалық талаптарды білу қажет. Олар төмендегідей:

1.Ойынның мақсаты нақты және көрнекілігі мен материалдар күні бұрын дайындалуы қажет.

2.Ойынға кірісер алдында оның жүргізілу тәртібі оқушыларға әбден түсіндіріледі.

3.Ойынға сыныптағы барлық бала қатысуы керек.

4.Ойын оқушының жас ерекшелігіне сай өткізілуі керек.

5.Ойын барысында мұғалім балалардың түгел қатысуын қадағалаумен қатар, оларды ойын үстінде шешім қабылдай білуіне, ойлана білуге жетелеу керек.

Бұл талаптарды орындамаған кезде, оқушы ойынға қызықпайды. Сөйтіп, ойын өз мәнін жояды. Ойын түрлерін алған білімдерін пысықтау, жаңа сабақты қорытындылау кезеңдерінде, қайталау сабақтарында пайдалануға болады. Ойын элементтерінің материалдары сабақтың тақырыбы мен мазмұнына неғұрлым сәйкес алынса оның танымдық, тәрбиелік маңызы арта түседі.

Қазақ тілі сабағында бірыңғай жазу жұмыстары мен оқу оқушыны тез жалықтырады. Сондықтан мен сабақтарда ойын элементтерін жиі пайдаланамын. Сабақтағы сергіту жаттығуларымен қатар жаңа тақырыпты меңгеру, өткенді пысықтау мақсатында пайдаланылатын ойын түрлерінің пайдасы зор. 1.Мысалы, қазақ тілі сабағында жаңа тақырып өткенде міндетті түрде жаңа сөздер беріледі. Сол сөздерді оқушыларға жаттауға беремін. Үй жұмысын «Сөз жарысы» ойыны арқылы тексеремін. Бұл ойында үш оқушы алға шығады. Оқушылар сөздерді орыс тілінде айтады. Үш оқушы қазақ тіліне аударып, тақтаға жазады. Үш оқушының қатесіз, бұрын жазғаны жеңімпаз болып саналады. Бұл ойын оқушының сөздерді қаншалықты жаттап келгенімен қатар, сөздерді сауатты жазуға, жазылуын есте сақтауына ықпалдасады. Себебі оқушыны бағалағанда сөздердің дұрыс жазылуына назар аударамын. Келесі жолы оқушы жаттағанда жазылуын есте сақтайды.

2.«Ұйқасын тап» ойыны. Бұл ойынды әр тақырып соңында түрлендіріп өткізуге болады. Бұл ойын оқушының қисынды ойын дамытады әрі сөздерді, ұғымдарды жүйелеуге көмек береді. Оқушының тілін дамыту үшін де пайдалы. Ойынды ауызша және жазбаша өткізуге, сондай-ақ жарыс түрінде ұйымдастыру тиімді. Тақтаны екіге бөліп, екі бөлігіне де бірдей сөздер жазылады. Әр топтан бір бала жүгіріп келіп, бір сөзден жазып кетеді. Мысалы:

ағаш – (жапырақ) ағаш -

мектеп – (оқушы) мектеп -

кесе – (ыдыс) кесе -

көйлек – (киім) көйлек -

балық – (өзен) балық -

бөлме – (үй) бөлме -
3.Мен беріп жүрген сынып оқушыларының сөйлемді дұрыс құрастыру дағдылары енді-енді қалыптасып келеді. Себебі жалғау түрлерін осы, бесінші сыныпта меңгере бастадық. Сөйлем, сұрақ құрастыруда кейбір оқушылар қиналады. Сөйлем құрастыруда септік жалғауларын білу маңызды. Сол себепті септік сұрақтарын, жалғауларын пысықтау, меңгеру барысында «Білгіш» ойынын ойнатамын. Жүргізуші ойнаушыларға септік жалғауларының сұрақтарын қояды. Оқушылар тек бір әріптен басталатын сөздермен жауап беруі тиіс. Мысалы: «қ» әрпі.

-кім? - Қайрат -не? - қалам

-кімнің? - Қанаттың -ненің? - қасқырдың

-кімге? - Қаламқасқа -неге? - қалаға

-кімді? - Қарақатты -нені? - қарбызды

-кімде? - Қалида -неде? - қағазда

-кімнен? - Құралайдан -неден? - қойдан

-кіммен? - Қуатпен -немен? - қарындашпен

Сонымен қатар осындай әдіспен көпшілік әріптер арқылы оқушылардың қисынды ойлау қабілетін жандандырып, сөздік қорын молайтуға болады.

4.Сергіту сәттерінде келесі ойындарды өткіземін:

а) «Сөздер тізбегі». Оқушы бір сөзді айтады, көршісі сол сөз қай дыбысқа аяқталса, сол дыбыстан басталатын сөзді айтады. Сөйтіп, тізбектесіп кете береді.

ә) «Ойлан, тап». Аталған атауға, сын есімге, сан есімге, зат есімге бір сөз қосып, сөз тіркесін жасау.

Мысалы: қызыл ... , бес ... , мектеп ...

б) Берілген сын есімге лайықты зат есім тіркеп айту керек. Бірінші бала тек сын есімдерді айтады: өнімді, атақты, әдемі т.б. Екінші бала оған лайықты зат есімдерді тіркестіріп, тез-тез айтуы керек. Келесі екі бала берілген зат есім алдына сын есім тіркеп, кезектесіп айтып шығады. Мысалы: тамақ – дәмді тамақ, анам - мейірімді анам.

Сабақ барысында алған білімдерін оқушылар практикада қолдану дағдыларын қалыптастыру үшін грамматикалық ойындардың орны ерекше. Сабақта тиімді қолданылған ойын оқушылардың грамматиканы толық меңгеріп, жазу тілін дамытуларына мол мүмкіндік береді. Оқушыларды өз беттерімен жұмыс істей білуге дағдыландырады.

Сабақты «Сөйлеу минуты» ойынымен бастауға болады. Ойын мақсаты – балаларға үйде не істегенін немесе ауа райы, сабақ кестесі туралы ауызша диалог түрінде айтқызып, әңгімелеп беруге үйрету. Ойын сұрақ-жауап түрінде өтеді.

-Бүгін қай күн?
-Бүгін неше сабақ?
-Қазақ тілі нешінші сабақ? т.б.

Ойындардың қажеттіліктерін іріктеп ала білу – ұстаз шеберлігіне байланысты. Оқушының тілін дамытуда сөздік ойындарын қолдану тиімдірек. Сондай ойындардың бірі – «Керекті сөзді тауып айт». Ойынның мақсаты – қажетті сөздерді дұрыс тауып айтуға жаттықтыру, оқушы зейінін қалыптастыру. Мұғалім сол сабаққа қатысты жалпылама сөзді атайды, оқушылар керекті сөздерді атайды немесе жазады. Бұл ойын оқушыларды талдау жасауға да үйретеді. Мысалы: тіл дамыту сабағында «Заттың атаулары» деген сөз аталса, оқушылар, бірнеше сөздер айтады және сұрақтар қояды. Жауаптарын жазады. Сондай-ақ оқушы зейінін қалыптастыруда «Кім тез, шапшаң?» ойынын өткізуге болады. Бұл ойынды барлық сабақтарда қолдануға болады.

Қорыта келгенде, ойын арқылы оқушының қисынды ой - қабілеті дамиды, өздігінен жұмыс істеуге үйренеді, сөздік қоры баиды, тілі дамиды, зейіні қалыптасады, байқампаздығы артады, өзара сыйластыққа үйретеді, тәртіптілікке баулиды, бір-біріне сенімі артады, сабаққа қызығушылығы артады. Осылайша, ойын өмірмен байланыста болып, оқушы құзыреттілігін дамытуға септігін тигізеді.

Алдағы уақытта да өз сабақтарымда ойын элементтерін қолдану арқылы оқушыға қазақ тілін терең меңгертуді, оқушы сауаттылығын арттыруды мақсат етемін.

мектепте білім беру сапасын көтеру, мектеп  бітірушілердің білімін  халықаралық стандартқа сәйкестендіру.

Оқу үрдісінің әрбір кезеңінде оқушының дайындық деңгейін анықтау;

Оқу бағдарламасына сәйкес оқытудың мақсаты мен нәтижелерінің жетістіктерін оқушылардың өздерінің талдауы;

Оқу бағдарламасының тиімділігін бақылау;

Оқуүрдісін ұйымдастырудың және оқу материалын меңгерудің ерекшеліктерін анықтау үшін мұғалім, оқушы және ата-ана арасында кері байланысты қамтамасыз ету.

Күтілетін нәтиже:

Оқушы тұлғасының белсенді позицияға бағытталуы;

Тұлғаны өзіндік жауапкершілікке, тұғырлы нәтижеге жетуі;

Білім алушылардың дайындық деңгейі мен өсу динамикасын кез-келген кезеңде анықталуы;

Әртүрлі жұмыстардан алған бағаларды дифференциалдауға болады (Өздікжұмысы, күнделіктібаға, үйжұмысыт.б);

Құрылымдық бағалау мен нақтылы бағалаулар арқылы оқушының еңбегін анықталуы;

Оқушының бағалау жүйесіне толық қанағаттануы

Критериалды бағалау-бұл білім берудің мақсаты мен мазмұнына негізделген оқушының оқу- танымдық құзырлығын қалыптастыруда алдын-ала белгіленген жетістіктермен салыстыру үрдісі .

Критериалды бағалау жүйесінің мүмкіндіктері

* Оқу үрдісінің әрбір кезеңінде оқушының дайындық деңгейін анықтау;

*Оқу бағдарламасына сәйкес оқытудың мақсаты мен нәтижелерінің жетістіктерін оқушылардың өздерінің талдауы;

* Әр бір оқушының жеке даму траекториясын бақылау;

*Оқубағдарламасын меңгерудегі олқылықтарды жою үшін оқушыларды ынталандыру;

*Оқу бағдарламасының тиімділігін бақылау;

* Оқу үрдісін ұйымдастырудың және оқу материалын меңгерудің рекшеліктерін анықтау үшін мұғалім, оқушы және ата-анаарасында кері байланысты қамтамасыз ету.

Критериалды бағалау

Артықшылықтары

Оқушыныңжеке басы емес, тек қана жұмысы бағаланады;

*Оқушының жұмысы дұрыс орындалған жұмыс үлгісімен салыстырылады;

*Үлгі оқушыларға алдын-ала белгілі;

*Оқушыға бағалау алгоритмі алдын-ала белгілі;

*Білім берудің сапасы артады.

Критериалды бағалау:

Мұғалімдерге:

* Сапалы нәтиже алуды қамтамасыз ететін критерийлерді құрастыруға;

Өз жұмысын талдау және жоспарлау үшін ақпарат алуға;

Оқу үрдісінің сапасын жақсартуға;

Әрбір оқушының жеке ерекшеліктерін ескере отырып, оқушы үшін оқытудың жеке траекториясын алуға;

Бағалаудың әр түрлі тәсілдері мен құралдарын қолдануға;

* Оқу бағдарламасының мазмұнын жетілдіру бойынша ұсыныстар енгізуге мүмкіндік береді

Оқушыларға:

Нәтижені талдау үшін бағалау критерийлерін білу және түсінуге;

Рефлексияға қатысу, яғни өзін және өз достарын бағалауға;

* Нақты есептерді шешуде білімдерін қолдану, өз ойларын еркін жеткізе білуі, сын тұрғысынан ойлай білуге.

Баласының білім деңгейлерін бақылай алуға;

* Баласының оқу үрдісін бақылай алуға;

* Баласына оқу үрдісі кезінде қолдау көрсетуге мүмкіндік береді.

Критериалды бағалау

жүйесінде қолданылатын

жалпы ұғымдар

Қалыптастырушы және қорытындылаушы бағалау:

Қалыптастырушы бағалау күнделікті оқу үрдісінде оқушылардың ағымдағы білім деңгейлерін анықтау үшін және мұғалім мен оқушы арасында өзара байланысты орнату үшін қолданылады.

Қорытындылаушы бағалау бұл білімді жалпылау, қорытындылау кезінде, тараудың немесе модульдің соңында, немесе таным үрдісінің қандай да бір сатысында оқушының жетістіктерін бағалау үшін қолданылады.

Қалыптастырушы бағалау:

Күнделікті оқу үрдісі кезінде жүргізіледі (өздік жұмыстар, тесттер,гpамматикал ық тапсыpмалаp т.с.)

* Оқушыға өз жұмыстарын өңдеуге және жоғары нәтижеге жетуге көмектеседі;

* Мұғалімге оқушының материалды меңгергені туралы ақпарат жинақтауға, талдауға және жоспарлауға мүмкіндік береді.

* Әрбір бөлім соңында өткізіледі(бақылау жұмысы немесе қорытынды сынақ жұмысы )

* Оқушыларға әрбір бөлім бойынша өз білім деңгейлерін көрсетуге мүмкіндік береді

* Мұғалімге оқушылардың жетістіктері туралы қорытынды пікір жасауға және қорытынды бағаны қоюға мүмкіндік береді.

Оқушының тұлғалық бағытын белсенді позицияға бағыттау;

Тұлғаны өзіндік жауапкершілікке, тұғырлы нәтижеге, бағытқа жеткізу;

Білім алушылардың дайындық деңгейі мен өсу динамикасын кез-келген кезеңде анықтау;

Әртүрлі жұмыстардан алған бағаларды дифференциалдауға болады (Өздік жұмысы, күнделікті баға, үй жұмысы т.б);

Құрылымдық бағалау мен нақтылы бағалаулар арқылы оқушының еңбегін анықтау;

Оқушының бағалау жүйесіне толық қанағаттануын аламыз.

Қазақстан тарихы пәніне арналған жұмыс дәптері. 8 сынып
Искакова Бақытжан Октябровна

бірінші санатты тарих пәні мұғалімі
Қазақ халқының келешегі–бүгінгі мектеп оқушыларында.
Қазіргі заманның негізгі талабы – өмірден өз орнын таңдай алатын, өзара қарым-қатынаста өзін еркін ұстап, кез-келген ортаға тез бейімделетін, белгілі бір ғылым саласынан білімі мен білігін көрсете алатын, өз ойы мен пікірін айта білетін, мәдениетті жеке тұлғаны қалыптастырып тәрбиелеу. Қазіргі таңда жас ұрпаққа ХХІ ғасыр деңгейінде жан-жақты білім беру күн тәртібінде тұрған өзекті мәселе болып отыр. Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасының жобасында: қазіргі білім берудегі басты мәселе –білім мазмұнына жаңалық енгізудің тиімді де жаңа әдістерін іздестіру мен оларды жүзеге асыра алатын болашақ мамандарды даярлау екені атап көрсетіледі. Елбасының осы сөзі, біздің ұстанатын өмірлік қағидамыз болу керек, яғни жас ұрпақты тәрбиелеу мен білім беруде мұғалімдер қауымына ерекше жауапкершілік пен міндет жүктеліп отыр. Соның бірі патриоттық тәрбие беру мен дүниетанымын қалыптастыруда тарихшы мұғалімдердің орны ерекше деп айтуға болады. «Ұрпағы білімді халықтың болашағы бұлыңғыр болмайды» дегендей, жас ұрпаққа сапалы, мән-мағыналы, өнегелі тәрбие мен білім беру – бүгінгі күннің басты талабы деп есептеймін. Осы бағытта қазақ тілінде білім беретін мектептің 8-сыныбына арналған «Қазақстан тарихы» оқулығының жұмыс дәптері назарларыңызға ұсынылып отыр. Жұмыс дәптері оқу бағдарламасына сай негізделіп жасалды.

Мақсаты:

-Қазақстан тарихы пәнінің оқиғаларын жүйелі түрде түсіндіре отырып, тарихи хронологиялық кезеңдерді, маңызды оқиғаларды жан-жақты меңгерту және алған білімдерін жүйелей білуге дағдыландыру.

-Оқушылардың өз бетінше жұмыс жасау дағдысын қалыптастыру;

-Оқушылардың танымдық қызығушылықтары мен шығармашылық қабілеттерін дамыту;

-Оқушылардың тарихи білімді шығармашылықпен қолдану, тарихи деректермен жұмыс істеу, тарихи оқиғалар мен құбылыстарды салыстырамалы талдау негізінде ой елегінен өткізе білу дағдыларын қалыптастыру;

Қазақстан тарихының негізгі оқиғалары мен кезеңдерінің оқу бағдарламасына, сай жасалып, талаптардың сақталуы жұмыс дәптерінің өзектілігі болып табылады.

8-сыныпқа арналған «Қазақстан тарихы» оқулығының жұмыс дәптеріндегі тапсырмалар тақырып мазмұнына қарай түрлендіріліп отырылды. Жұмыс дәптеріндегі тапсырмалар арқылы оқушылар сабақта сызбалар, кестелер толтырып, тест тапсырмаларын орындап, берілген сұрақтарға жауап беру арқылы тарихи оқиғалар мен құбылыстарды өз бетінше талдайды, салыстырады, қорытынды жасайды және өздерінің білімдерін одан әрі жетілдіріп, толықтырып отыратын болады. Мысалы: «XVIII ғасырдың ортасындағы Қазақстан» тақырыбына байланысты мынадай тапсырмалар беруге болады.

- Әбілқайыр ханның ұлы Нұралы Кіші жүздің ханы болды.

- башқұрттардың Қарасақал бастаған кезекті көтерілісі болды.

- Ресей империясының отаршылдық саясатына қарсы бағытталған башқұрттардың Батырша бастаған қозғалысы болды.

- Патша үкіметі Орта жүз қазақтарының Ертістің оң жақ жағалауына өтуіне қатаң тиым салды.

2. Тапсырма. Бос орынға керекті сөзді қойып, мазмұнын түсіндіріңдер?

XVIII ғасырдың 50 жылдарында жалпы ұзындығы 930 шақырым келетін_______________________шебінің құрылысы аяқталған болатын. Осы кезде Өскемен бекінісінен Кузнецк бекінісіне дейін 723 шақырымға созылатын_______________ шебінің құрылысы да салына бастаған болатын.

Оқушының пәнге деген қызығушылығы мен танымдық белсенділігін арттыруды көздейтін деңгейлік тапсырмалар мен сәйкестігін табу тестілері, логикалық сұрақтар баланы ойлауға, салыстыруға, өзіндік қорытынды жасай білуге үйретеді. Мысалы: Ұлы жүздің Ресейге қосылуы» тақырыбын өткен кезде Сәйкестігін анықтау тапсырмасын беруге болады.

Берілген тапсырмаларды орындау барысында оқушылардың шығармашылық ізденіс жұмысымен айналысуына жол ашады. Сонымен қатар білім сапасының көтерілуіне арнайы біліктіліктің қалыптасуына әсерін тигізері сөзсіз.

8-сыныпқа арналған «Қазақстан тарихы» оқулығының жұмыс дәптері ҰБТ-ге дайындық кезінде көп көмегін тигізеді. Себебі оқушылармен әрбір тақырыпты жекелей талдай отырып, берілген тапсырмаларды орындау арқылы білімдерін жинақтап тексере алады. ҰБТ-те кездескен сұрақтардың көпшілігі осы жаңа 8 сыныптың Қазақстан тарихынан кездесіп отырды.

8-сыныпқа арналған «Қазақстан тарихы» оқулығының жұмыс дәптері оқушылардың білімдерін одан әрі дамытып, тереңдетіп, ізденімпаздығын арттыратын, шығармашылық қабілетін дамытатын, практикалық жұмыстарды дамытуды жүзеге асыратын көмекші құрал ретінде жұмыс істеуге мүмкіндік туғызады. Оқушылардың алған білімдерін кеңейтіп, логикалық ойлау жүйесін дамытып, тиянақты білім алуына жол ашады. Сабақта оқушының жеткен жетістігін баса көрсетіп, оның пәнге деген қызығушылығын арттырып отырамын. 

1. Пән бойынша базалық білімді меңгеруге көмектеседі;

2. Пәнге деген қызығушылықтары артады.

3. Оқушылардың оқуға деген ынтасын арттырады.

4. ҰБТ-ге дайындалуға көп көмегін тигізеді.

5. Өз бетімен жұмыс істеуге үйренеді.

6. Шығармашылық бағытта жұмыс жасай алады.

Күтілетін нәтижелер:

-Оқушылар қабілетіне қарай мемлекеттік стандартқа сай сапалы білім алады;

-Оқушылар өзіндік жұмыс жасай отырып, пәнге деген қызығушылық белсенділігі артады;

- Тарихи фактілерді, маңызды оқиғаларды, терминдерді толық меңгереді;

-Тарихи деректермен өздігінше  жұмыс істеп,  өз білімін үнемі толықтырып отырады;

-Ақпарат құралдарымен, ғылыми-зерттеу жұмыстарымен өз бетінше жұмыс істейді;

-Тез шешім қабылдауға, мәселе бойынша пікірін ашық айтуға, еркін сөйлеуге үйренеді;

Әрбір оқушы өз елінің тарихын, тарихи тұлғалардың өмірбаяндарын, өнегелі істерін біліп өсуі тиіс. Шәкірттер санасында «Менің елімнің тарихы- менің тарихым»деген түсінік қалыптастыратындай еліміздің өткен тарихынан көптеген материалдар қамтылып отыр. Қорытынды жасай келе айтарым, өз іс тәжірибемнен жұмыс дәптерін қолданып өткізген дәрістердің, оқушының бойына білімнің нәрі болып сіңетініне және оқушының келесі сабаққа деген қызығушылығын, ізденіп, берілген тапсырмаларды ұстазбен бірігіп орындауларына өте пайдалы деп есептеймін. Еліміздің болашағы көркейіп, өркениетті елдер қатарына қосылуы бүгінгі ұрпақтың біліктілік, іскерлік қабілеттеріне тікелей байланысты.

Сразу оговоримся о значении термина. Понятие « Интеллект-карта» в научной литературе чаще встречаетсяв психологии и связано с поведением человека. Тем не менее, название «интеллект-карты» широко употребляется, наравне с более правильными с филологической точки зрения категориями «диаграммы связей», «ментальные карты», «карты мыслей». Поэтому условимся, что для большего удобства будем их использовать как синонимы.

Ментальные карты или диаграммы связей – эффективная техника альтернативной записи и визуализации. Современное представление о них было заложено в 70-е гг. прошлого века британским психологом и телеведущим Тони Бьюзеном. Он интересовался проблемами развития интеллектуальных способностей, памяти, креативности, скорости чтения. Добился незаурядных результатов – в 1997 г. в прямом эфире установил рекорд в запоминании многозначных чисел.В ходе своих исследований Т. Бьюзен пришёл к выводу, что общепринятый способ восприятия текстовой информации не является оптимальным. По его утверждению, чтение страницы слева направо и сверху вниз представляется человеческому мозгу искусственным, ведь он устроен так, что воспринимает данные нелинейно и сразу целиком. Из критики «неудобств» линейного восприятия позже и появились ментальные карты как приём организации информации и альтернативный способ записи. Что значительно важнее, работа в направлении совершенствования концепции интеллектуальных карт показала возможность их применения как инструмента в технике «мозгового штурма» (хотя это и не стало открытием – прообразом пользовались и до этого), для поиска и генерации новых идей, запоминания, структурирования.Метод Бьюзена начал широко применяться практически сразу после того, как был представлен широкой аудитории с помощью телепередачи «Думай головой» на канале ВВС, которую сам автор и вёл. Позже он написал ещё несколько книг о своей технике, ставших бестселлерами. Но изобретателем теории его можно назвать лишь с натяжкой. Подобные методы применялись уже мудрецами Древней Греции и Рима (Порфирий, Аристотель и др.), инженерами Нового времени. Безусловно, Бьюзен обозначил границы современного подхода, не скрывая, что опирался на труды предшественников.

Для завершения представления о сути ментальных карт отметим, в чём их отличие от других способов визуализации. От стандартных диаграмм и графиков диаграмму связей отличает отсутствие строгости. Вы создаёте свою древовидную схему так, как того требует задание, или как вам удобнее. Не нужно заботиться об иконографии, сухих числах или процентах.

Последнее время приобретает популярность использование, в первую очередь дизайнерами и инженерами, концепт карт – графического инструмента, призванного показать отношение между понятиями. Но их главное отличие от майнд -мэпов в том, что они создаются для одновременной работы сразу с несколькими идеями, а не одной, и описанием отношений между ними.

Применение диаграмм связей

Насколько эффективно применение ментальных карт? Была проведена серия исследований с участием студентов американских университетов. В результате выяснилось следующее:

80% студентов уверены, что интеллект-карты помогают лучше понимать научные концепции и идеи;

Ментальные карты способствуют лучшему запоминанию материала;

Студенты с низким уровнем способностей лучше усваивают знания, добытые с помощью диаграмм связей.

80% людей на планете – визуалы. Это значит, что они лучше воспринимают то, что можно увидеть. Памятуя об этом, следует готовить своё выступление-презентацию. Используйте иллюстрации, схемы, графики, в том числе и ментальные карты. Комбинированное использование различных способов подачи информации послужит удержанию внимания и лучшему усвоению материала.

Ментальные карты можно применять как мнемоническую технику. Записанная таким образом информация лучше запоминается, структурирует знания, позволяет выделять главное и удобно работать с большими объёмами данных.

Менеджмент (управление)
Диаграммы связей также используются в планировании и разработке проектов, построении органограмм. Они являются отличным решением для команд, где существует необходимость разделения областей ответственности.
Кроме того, ментальные карты пригодятся в деле проведения тренингов, при составлении списков задач, развитии интеллектуальных способностей.

Главные принципы техники построения диаграмм связи

Т. Бьюзен выделяет 10 таких рекомендаций:
1. Начните с центра листа, написав или нарисовав, по меньшей мере, тремя разными цветами, ваше ключевое слово.

2. Смело используйте изображения, символы, коды разных размеров для вашей карты.

3. Записывайте ключевые слова, используя и заглавные буквы, и буквы нижнего регистра.

4. Каждому слову или изображению должна соответствовать одна ветвь (линия).

5. Линии одной ветви должны быть соединены и становиться тоньше по мере отдаления от центра.

6. Длина линии должна соотноситься с длиной записанных на ней слов или нарисованных объектов.

7. Применяйте разные цвета для разных ветвей и групп ключевых слов.

8. Развивайте ваш собственный стиль создания ментальных карт.

9. Используйте ассоциации.

10. Чётко стройте свою карту на основе радикальной иерархии или контуров.

Суретсалудысүю - өмірді, табиғатты, айналақоршағанортанысүю. Оладамныңақыл ой парасатынөсіреді, танымынкеңейтеді, ізгілікке, әсемдіккеүйретеді. Өмірдегікелеңсізқұбылыстарменымырасызкүресугебаулиды. Өнерқашан да қамқорлықты, оғанасқанжауапкершілікпен, жанашырлықпенқараудықажететеді. Әсіресе осы бейнелеуөнерінжүйеліоқытужайы, оғанжастайбаулыптәрбиелеуісібаршамыздыңалдымызғабайыптыміндеттертартады. Қазіргікездежалпыбілімберетінмектептердіңмақсаты – жасұрпақтыұлттықигіліктерменадамзатмәденимұрасыныңсабақтастығынсақтайотырыптәрбиелеужәнеәрбіршәкірттітұлғадепсанау, оныңжан-жақтыдамуынамүмкіншілікжасауболыпотыр. Осығансайменің проблемам «Өнердегісұлулықтыкөре, түсіне, бағалайбілетін, белсендітұлғанытәрбиелеу» бойыншаалдымамынадаймақсатқойдым «Әрбірбаланыңбойындажалпыжәнеарнайыдарынкөзінтауып оны дамыту, оқушылардыңжасерекшеліктеріне, даму кезеңдерінесәйкесоқытудыңжәнетәрбиелеудіңмазмұны мен әдістерінқұру» Осы мақсаттыжүзегеасыруүшін мен сабақберетінсыныптарымдатөмендегідейтестілерарқылыоқушылардытанып, біліпалуғатырысамын.

    Оқушыларға әрдайым әр түрлі қызықты тапсырмаларды бергенде, олар оны орындағанда пәнге деген қызығушылықтары артады. Дарынды балаларды әр түрлді ойындарды ойнағанда танып білуге болады. Мысалы, төменде берілген ойында дарынды баланың салған суреті мағыналы болады. Ойын шарты:бірінші ойыншы бір парақ қағазға  қарындашпен шағын шимай жасайды, сонан соң ол қағазды келесі оқушыға береді. Келесі оқушы ол шимайға қарап оны әрі қарай мағыналы сурет шығатындай етіп толықтырады. Толықтырғаннан кейін осы оқушы келесі балаға шимай салады, ойынның аяғында жеңімпаздар табылады.

Бұл ойынға таза қағаз бен гуашь болуы қажет. Оқушылар қағаздың жарты бетіне қылқаламмен кез  келген дақ салады содан соң қағазды бүктеп екінші жартысына жабыстырады. Сонсын қағазды ашып пайда болған дақтан қандай бейне шыққанын анықтайды.

1.    Көңіл күйлері төмен оқушылар дақтан нашар нәрселерді көреді, олар көк немесе сиякөк түстерді таңдайды.

2.    Ондай оқушыларды сабырлы оқушылармен отырғызған жөн, сабырлы бала ашық түстен дақ жасайды және шыққан суретінен жақсы нәрселерді көреді

3.    Ашуланшақ балалар қызыл немесе қара түстерді таңдайды

Оқушылардың логикалық ойларын дамытуға тағы мынадай ойындарды қолдануға болады.

1.   Оқушыларға кез келген түсті айтып, сол түстібес нәрсені тез арада айтуларын талап ету  (көк, сары, қызыл, жасыл, т.с. с.). Бір минуттын ішінде бес нәрсені атай алмаған  бала ойыннан шығады. Аталған нәрселерді қайталауға болмайды. Бала тез ойланған арқылы түстерді қайталайды.

2.     Бір парақ қағаз бен қарындаш алып, жүргізушінің ауада салған суретін қайталап салу. Жүргізуші ауада салған суреті тез және күрделі болмауы керек. Саланған суреттері тексеріліп, жауаптың дұрыстығы қаралады. Ең тапқыр балаларды атап өтеді.

3. Ертегі құрастыру. Балалар екі топқа бөлінеді, әр топқа бір ертегінің аты айтылады. Әр оқушы бір парақ қағазға бірінші бала салып бастаған суретті толықтырып салады. Жұмыстың аяғында қай топта жақсы, мағыналы сурет шығады, сол топ жеңімпаз болып  саналады.

      Осындай ойындар оқушыларың дамуында  үлкен роль атқарады.

      1 .   Көптеген дарынды балаларға тән және олардың орасан да қиын ақпаратпен   иемденуге мүмкіндік жасайтын жарқын ұзақ мерзімді ес, қысқ амерзімді естің  нәзіктігімен үйлеседі, сондықтан жаңа ғана атқанды қайталау оларға қиынға түседі.

2.    Дарынды балалардың басқа біреудің оқыған мәтінінің негізін түсіну, әр баланың әріп пен сөздің қиындығы мен бастауышта ғана емес, сонымен бірге орта және жоғары буында да кездеседі.

3.    Дарынды балалар компьютерді тез үйренеді, бірақ жиі әдемі жаза алмайды.  Егер оқуды жалғастырғысы келіп жазба жұмысын тапсырса, оларға әдемі жазу үлкен қиындық туғызады.

4.    Сөз байлығы мен сөз қоры тек ауызекі сөйлеуде ғана пайда болады, өз құрдастарынан  ауызекі сөйлеуде ғана емес, жазба жұмыстарынан қалуы мүмкін.

5.    Көп дарынды балалар күрделі және көп ойлауды қажет ететін жұмыстармен жақсы айналыса алады. Есте сақтау, қайталауға арналған жаттығуларды қиындықпен істейді. Олар білгіш келеді, бірақ өздеріне қызық емес материалды оқу қиындыққа әкеп соғады.

6.    Дарынды балалар жақсы талдайды, бірақ тақырыптан ауып кетсе, олардың сөздері ойланбаған және қанағатсыз болып шығады.

7.    Қиын емес есептерді шығара алмауына байланысты, мұғалім олардың математика қабілеттерін байқамауы да мүмкін, кейде дарынды балаларға көбейту кестесін және формулаларды жаттау қиынға соғады, оларға формуланы қайта жазғаны артық.

8.    Жас ерекшеліктеріне қарамастан дарынды, ойшыл балалардың ұйымдастыру қабілеттері төмен болады. Олар белсенді ұзақ жұмыс істеу қабілеттері бола отырып, қысқа мерзімді жұмыс орындауға қабілеттері жоқ (тест, бақылау жұмыстары, емтихан).

9.    Өздерінің жоғарғы сезімдеріне және байқампаздықтарына қарамастан, дарынды балалар сабақта өте аңқау келеді. Есте сақтау қабілеттері жақсы болса да, олардың тыңдау арқылы есте сақтаулары төмен болады, сондықтан көңіл қойып тыңдамайды, ал көру қабілеттері жақсы болғанымен, кейбір детальдарға көңіл аудармайды. Көптеген дарынды балалар геометрия, механика, техника, музыка, өнерде жақсы қабілеттер көрсетсе, шетел тілі және тыңдау, есте сақтау пәндерін игеру қиындыққа соғады.

10.                      Олардың әділқой, тапқыр сезімдері жоғары болып, адамдарды өз ықыласына көндіре алады, сондықтан басқа тәсілдер арқылы күштері жетпейтін жерлерден қашақтайды.

Соғанорайзерттеушілердарындыбалалардыңкемшіліктерінолардыңабыройыныңжалғасыдепойлайды. Мұндайбалалардыңпрроблемаларыныңқандайекенінанықтауғаөтеқиын, себебіолар оны жақсыжасыраалады.

 

Дарынды балаларды зерттеу:

Мақсаты. Бұл әдіс балалардың ойлау ерекшеліктерін зерттеу үшін пайдаланылады, негізгі нақтыдан қосымшаны айыра білу қабілеттерін дамытады. Белгілеген сөздерінен олардың ойлау стильдерін анықтауға болады: нақты немесе абстрактылы.

Материалы. Қатарлап жазылған сөздері бар қағаз. Әр қатар жақшаның ішіндегі бес сөзден және сыртындағы бір сөзден тұрады.

Қолдану әдісі. Мұнда қатарлап жазылған сөздер берілген. Әр жолда жақшаның алдында бір сөз  ал жақшаның ішінде таңдауларына берілген бес сөз бар. Саған жақшаның сыртындағы сөзге келетін екі сөзді ғана таңдап алу керек.

Мысалы: жақшаның сыртында «бақша» сөзі, ал жақшаның ішінде « өсімдік, ит, шарбақ, жер, бақша күтуші» сөздері берілген. Бақша итсіз, шарбақсыз,бақша күтушісіз де тіршілік жасай алады, ал жерсіз, өсімдіксіз бақшаның болуы мүмкін емес. Сондықтан осы екі сөзді таңдап алуымыз керек - «жер» және «өсімдік».

1.    Бақша (өсімдік, ит, шарбақ, жер, бақша күтуші)

2.    Өзен (жаға, балық, балықшы, су, су шөптері)

3.    Қала (авто, ғимарат, топ, көше, велосипед)

4.    Қора (ат, шатыр, қабырға, мал, шөпқора)

5.    Куб (бұрыштар, сызба, тас, ағаш, қабырға)

6.    Бөлінгіш (сынып, бөлгіш, қарындаш, бөлінді, қағаз)

7.    Жүзік (диаметр, гауһартас, проба, дөңестік, алтын)

8.    Оқу (көз, кітап, мәтін, көзәйнек, сөз)

9.    Газет (шындық, оқиға, сөзжұмбақ, қағаз, редактор)

10.  Ойын (кітаптар, ойыншықтар, фишкалар, жазалау, ереже)

11.Соғыс (самолет, әскер, шайқас, мылтықтар, пушкалар)

12. Кітап (сурет, әңгіме, қағаз, мәтін, бастама) 

13. Өлеңайту (өнер, дауыс, қолшапалақ, әуен, дыбыс)

14. Жерсілкініс (өрт, ажал, топыраққозғалуы, айғай, шу)

15. Кітапхана (үстел, кітап, оқу залы, гардероб, оқырмандар)

16. Орман (топырақ, саңырауқұлаұтар, аңшы, ағаштар, қасқыр)

17. Спорт (медаль, оркестр, күрес, жеңіс, стадион)

18Емхана (бөлме, ем, дәрігер, градусник, науқастар)

19. Махаббат (раушангүл, сезімдер, адам, кездесу, үйленутойы)

20.  Патриоттық (қала, достар, отан, жанұя, адам)

Жауаптары:

1.    Өсімдік, жер                                         11.шайқас, әскерлер

2.    Жаға, су                                                 12.қағаз, мәтін

3.    ғимарат, көше                                      13.дауыс, әуен

4.    шатыр, қабырға                                   14.топырақ қозғалуй, шу

5.    бұрыш, қабырға                                  15.кітаптар, оқырмандар

6.    бөлгіш, бөлінді                                     16.топырақ, ағаштар

7.    диаметр, дөңестік                              17.күрес, жеңіс

8.    көз, мәтін                                             18.дәрігер, науқастар

9.    қағаз, редактор                                    19.сезім, адам

10.                      ойыншылар, ереже                     20.отан, адам

Бұлтесттеқателерікөбірекболсабаланыңойлауқабілетілогикалық-абстрактісіненнақты-ситуациылығыбасымдауболады.
Использование здоровьесберегающих технологий

на уроках физической культуры
учитель физической культуры

Василевский Сергей Владимирович
Здоровьесберегающие образовательные технологии – это многие из знакомых большинству педагогов психолого-педагогические приемы, методы, технологии, которые не наносят прямого или косвенного вреда здоровью (Смирнов Н.К.).

Здоровье и здоровый образ жизни пока не занимают первые места в иерархии потребностей человека нашего общества.Но в соответствии с Законом “Об образовании” именно здоровье школьников относится к приоритетным направлениям государственной политики в сфере образования.

Вопрос о сохранении здоровья учащихся в школе на сегодняшний день стоит очень остро. Медики отмечают тенденцию к увеличению числа учеников, имеющих различные функциональные отклонения, хронические заболевания. Тем не менее, в учебном плане есть только один предмет, который может в определённой мере компенсировать отрицательное влияние интенсификации учебного процесса: возрастание гиподинамии, снижение двигательной активности учащихся, – это предмет “Физическая культура”.

Поэтому перед каждым учителем физической культуры возникают вопросы:

-Как организовать деятельность школьников на уроке, чтобы дать каждому ученику оптимальную нагрузку с учётом его подготовленности, группы здоровья?

-Как развивать интерес учащихся к урокам физкультуры, потребность в здоровом образе жизни, учитывая появление более сильных интересов в жизни школьников?

-Как сделать привлекательным урок физкультуры для всех детей? Как достичь на уроке оптимального сочетания оздоровительного, тренировочного, образовательного компонентов физкультурной деятельности?

-Как сделать, чтобы предмет “Физическая культура” оказывал на школьников целостное воздействие, стимулируя их сознательное саморазвитие, самосовершенствование, самореализацию.

При решении этих вопросов возникают противоречия.

С одной стороны – учителю физической культуры в процессе своей деятельности необходимо учитывать многофункциональность урока, с другой – повышение требований к его валеологической направленности;

с другой стороны, высокий уровень требований к физической подготовленности выпускников, с другой, – снижение интереса к урокам физической культуры.

Поэтому возникает проблема, актуальная как для педагогической науки, так и для практики:как эффективно организовать учебный процесс без ущерба здоровью школьников? Ответить на него можно при условии подхода к организации обучения с позиции трех принципов валеологии: сохранение, укрепление и формирование здоровья.

Успех работы по реализации здоровьесберегающих технологий зависит от многих составляющих:

• 
  активного участия в этом процессе самих учащихся;
  
• 
  создание здоровьесберегающей среды;
  
• 
  высокой профессиональной компетентности и грамотности педагогов;
  
• 
  планомерной работы с родителями;
  
• 
  тесного взаимодействия с социально-культурной сферой.
  

• 
  Первое условие оздоровления это создание на уроках физической культуры гигиенического режима. В обязанности входит умение и готовность видеть и определить явные нарушения требований, предъявляемых к гигиеническим условиям проведения урока и, по возможности изменить их в лучшую сторону – самой, с помощью администрации, медицинского работника, классных руководителей
  
• 
  Второе – использование оздоровительных сил природы, которое оказывает существенное влияние на достижение целей здоровьесберегающих технологий на уроках. Проведение занятий на свежем воздухе способствует активизации биологических процессов, повышают общую работоспособность организма, замедляет процесс утомления и т.д.
  
• 
  Самым важным условием является обеспечение оптимального двигательного режима на уроках физической культуры, который позволяет удовлетворить физиологическую потребность в движении, способствует развитию основных двигательных качеств и поддержанию работоспособности на высоком уровне в течение всего учебного дня, недели и года.
  

Нельзя насильно заставить всех школьников заниматься физической культурой и своим здоровьем, для этого нужны определенные стимулы, мотивы.

1. Валеологическое просвещение учащихся.

На уроках практикую беседы о здоровом образе жизни. При выполнении различных упражнений объясняю детям значение каждого из них. С целью более наглядного представления о здоровом образе жизни использую компьютерные презентации. Это особенным образом стимулирует познавательную активность учащихся, повышает интерес к теме, способствует усвоению основных правил соблюдения здорового образа жизни.

2. Основными видами нетрадиционных уроков являются сюжетно-ролевые уроки, уроки здоровья. На уроках здоровья дети делятся на группы, в группах ослабленных детей следует следовать принципам и нормам предоставления детям таких упражнений, которые способствуют снятию умственного напряжения, исключаю длительные статические нагрузки. Использовать физические упражнения, которые направлены не только на физическое развитие детей, но и имеющие лечебно-воспитательный эффект, корригирующие, коррекционные упражнения.

3.Комбинировать игровой, соревновательный и круговой метод. Применяя тот или иной метод, нужно учитывать возрастные особенности учащихся, не допускать переутомления, направлять их действия и контролировать нагрузку. С целью полного и точного описания техники упражнений для наглядности показывать последовательность действий. В своей практике применяю методы разбора упражнений, подсказываю, помогаю выполнять, но при этом учитываю физическое развитие и уровень физической подготовленности ребёнка. Методы убеждения и поощрения оказывают на детей особое воздействие.

Именно на интересе детей к занятиям необходимо строить уроки, тем самым, формируя навыки и умения, обеспечивающие мотивацию на здоровье. На уроках нужно создавать такие условия, чтобы у ребенка возникал интерес заниматься физической культурой и спортом, чтобы он понял полезность движений для своего здоровья.

Но только лишь на уроках физической культуры мы не сможем решить проблему организации физической активности учащихся. И здесь большую роль играют внеклассные формы физкультурно-оздоровительной и спортивно-массовой работы.

Для анализа деятельности необходимо проводить ежегодный мониторинг состояния физической подготовленности учащихся с целью:

1. 
   Выявить состояние физической подготовленности и здоровья школьников.
   
2. 
   Разработать рекомендации для индивидуальной работы по совершенствованию физической подготовленности учащихся.
   
3. 
   Проанализировать результативность работы по физическому воспитанию, сохранению и укреплению здоровья учащихся в школе.
   

К общепринятым контрольным тестам, предлагаемым программой, добавляю тесты президентских состязаний и провожу их каждую четверть. Тесты направлены на развитие основных двигательных качеств: гибкость, выносливость, сила, скорость, координационные способности. По данным тестирования выделяются группы учащихся, нуждающиеся в корректировке, с ними провожу коррекционную работу. Для этого разрабатываю комплексы упражнений, направленные на развитие отстающих физических качеств.

Результаты тестирования каждого класса заносятся в “Тетрадь учета физическихнормативов”, в которых очень наглядно видно: наблюдается положительная динамика или нет, и над чем стоит поработать особенно. Таким образом, многие учащиеся стараются улучшить свои результаты, а мне остается только подсказать, как это сделать.

Анализируя результаты работы, я отмечаю, чтовнедрение системы работы по здоровьесберегающим образовательным технологиям позволило:

1.Повысить успеваемость по предмету.

2.Повысить динамику роста физической подготовленности учащихся.

3.Повысить интерес учащихся к занятиям физической культурой и мотивацию к соблюдению здорового образа жизни.

4.Повысить динамику состояния здоровья учащихся

Здоровьесберегающие технологии, должны, несомненно, использоваться в процессе оздоровления школьников, в частности, на уроках физической культуры.

Подготовку учителей оценили удовлетворительно по номинациям:
1.« Творческий учитель»- учитель математики и информатики Тофан Марина Владимировна;

2.« Творческий учитель»-учитель английского языка Шпякина Елена Николаевна;

3.«Начинающий талант»-учитель физической культуры Василевский Сергей Владимирович;

4.«Современный учитель»-учитель английского языка Жумашева Айсулу Амангельдиевна;

5.« Начинающий талант»-учитель истории Батурина Алиса Александровна;

6.«Учитель-мастер» учитель начальных классов Такуова Раушан Сунгатулловна.;

7.«Учитель прфессонал»-учитель начальных классов Кожекпаева Наталья Сагибовна;

8.«Эффективный учитель»-учитель русского языка и литературы Асанканова Айша Амангельдиевна;

9.«Мағыналы әрі өзекті тақырып»-учитель технологии и рисования Мухаметжанов КахарманТанатович.

10.«Қиын кесім-тиімді шешім»-учитель начальных классов Жұмаділдә Сандуғаш Сламбекқызы

11.«Шығармашыл,талантты үстаз»-учитель истории Искакова Бахытжан Искаковна

12.«Ізденіске түрткі дербес жұмыс»-учитель казахского языка и литературы Жагипарова Айзат Ғалымқызы;

13.«Ізденіске түрткі дербес жұмыс»- учитель казахского языка и литературы Мергалиева Бахытжан Нуркеновна;

14.«Өміршең де өзекті тақырып»-учитель начальных классов Хасенова Ардак Қалижанқызы;

15.«Үшкір да ұтымды жұмыс»- учитель начальных классов Сәттібаева Айдана Жанатқызы;

16.«Нәтижеге бағытталған жұмыс»-учитель математики Мухаметкалий Тойбасар.