| Емдеу принциптері:
-төсек тәртібі;
-диета тұзды, сұйықтықты шектеу, белокты тағамдарды біркелкі қабылдау, арасында 2-3 тәулік бойы кірішті-көк өністі немесе шекерлі диета қабылдау;
-пенициллинотерапия -3-10 тәулік;
-зәр шығаратын дәрілер – (фуросемид 80-120 мг/ тәулігіне, гипотиазид 50-100 мг/тәулігіне) ісік және гипертензия синдромында;
-қатты жоғары гипертензияда- гипотензивті препараттар (вазодилататорлар: апрессин 0,1-0,2 г/тәул; орталық әсері бар спазмолитиктер: метилдофа, допегит, клофелин, резерпин;
-егер протеинурия бір айдан ұзаққа созылса –преднизолон 70-80мг/тәул;
-нефротикалық синдром болса –пренизолон гепаринмен (15 000-30 000 ЕД/тәул) қосып беріледі; стероидты емес қабынуға қарсы препараттар (индометацин, вольтарен, метиндол), антиагрегаттар (курантил, дипиридамол), иммунодеприссанттар (имуран, азатиоприн, лейкеран, циклофосфамид).
-мейірбике науқастың жағдайын бақылауы қажет (тері, ішек қызметін, пульс, А/Қ, зәр бөліп шығуын);
-қатаң төсек тәртібі ісік кеткенге дейін және А/Қ қалыпқа келгенге дейін сақталады (3-4 жеті);
-диеталық тәртібі: нефротикалық синдромда – алғашқы 2 тәулік бойы ашқарын, сұйықтықты шектеу, 3-ші тәуліктен бастап №7а диета (картоп, кіріш кашасы, курага), 3-4 тәуліктен соң № 7б, 7 диета (творог, тұзды шектеу);
-мейірбике науқастың ішкен сұйықтығын бақылауы керек – ішкен сұйықтық өткен тәулік диурезінен300-400 мл аспауы керек;
-диатермия бүйрек тұсына – ол А/Қ төмендетеді, ісікті азайтады, бел тұсының ауыруын кетіреді.
Алдын – алу шаралары:
-біріншілік (ошақты инфекцияларды емдеу, салқын жерде көп болмау, вакцинациядан кейін ауырған науқастардың зәрін тексеру);
-екіншілік (Д-бақылау 2 жыл бойы, ауруханалық емнен соң қажет болса амбулаторлық ем жасау, 2-3 ай сайын жалпы зәр анализін тексеру, Нечипоренко тәсілімен зәр тексеру, қандағы жалпы белокты, креатинин, холестеринді анықтау );
-салқын-дымқыл жерде, ауыр жұмыс істеуге болмайды;
-жедел гломерулонефритпен ауырған әйел адамдарға 3 жыл бойы жүктілікке рұқсат етілмейді.
Бүйрек тас аурулары,медбикелік күтім.
Бүйрек тас ауруы – организмдегі зат алмасу процестерінің бұзылуынан бүйректе және зәр шығару жолдарында тастар пайда болатын созылмалы ауру.
Бүйрек тас ауруы көбіне жас кезінде, ер адамда да, әйел адамда да бірдей кездеседі.
Құрамында кальций (70-75%) бар жиі кездеседі, фосфаттар, аммония мен кальций бар аралас тастар (10-15%), ураттар (10-12%), цистин тастары (2-5%) құрайды.
Себебі:
-су-тұз алмасу процесі мен ішкі бездер қызметінің бұзылуы,
-зәрдің шығуының бұзылуына байланысты зәр шығару жолдарында зәр тұрып қалуы,
-бүйрек және зәр шығару жолдарының инфекциясы.
Тастар бөлінеді: ураттар, фосфаттар, оксилаттар.
Негізгі симптомдары.
Тастар бұлшық етте, несеп ағарда, түбекшеде орналасады. Екі жақты нефролитиаз бір жақтыға қарағанда 7-8 есе жиі кездеседі, көбіне оң жақ бүйректі зақымдайды. Табақша түбекше жүйесіне жиналған үлкен тастар коралдар тәрізді деп аталады.
Бүйрек тас ауруы екі кезеңнен тұрады:
Ұстама аралық кезең
Ұстама кезеңі
Аурудың дамуы мен айқындалуы тастың көлеміне, бүйректердегі қабыну процестерге, тастардың тітіркендіруімен анықталатын ауырсынулармен анықталады. Ұсақ тастарда көбіне ауырсыну білінбейді. Ірі тастар бар екендігін білдірмейді, науқастар оның барын білмеуі де мүмкін. Олар кілегейлі қабықтарды тітіркендіре отырып, бел тұсының тұйық ауырсынуы болуы мүмкін. Ауырсыну күші уродинамиканың бұзылу сатысына, ауырсыну түрі тастардың орналасуына байланысты болады. Науқасты тексеру кезінде Пастернацкий симптомы оңды, гематурия. Тастардың кілегейлі қабықтарды физикалық күш түскен кезде механикалық зақымдануына байланысты зәрде қан пайда болады. Пиурия бүйрек пен зәр шығару жолдарында қабыну процестерінің болуына байланысты.
Тастардың түбекше мен несеп ағарда қозғалысы ауырсыну ұстамасын шақырады. Бүйрек тас ауруының клиникалық көрсеткіші бүйрек коликасы.
Диагностикасы:
Лабораториялық тексеру тәсілдері -ЖҚА, биохимиялық қан анализі (кальции, зір қышқылдары, креатинин, мочевина), ЖЗА кристаллоурия, лейкоцитурия
Иструменталдық тексеру тәсілдері –Ультра дыбысты тексеру тәсілі, рентгенолгиялық тексерулер, цистоскопия, хромоцистоскопия, компьютерлі томография, ангиография.
Емдеу принциптері.
Емдеу тәсілі нефролитиаз түріне, тастар көлемі мен орналасқан орнына, асқынуларына және бүйректердің функционалды жағдайына байланысты.
Консервативті ем тастарды талқандап, ерітуге, айдап шығаруға, ауырсыну симптомымен қарсы күресуге бағытталған. Егер ұсақ тастар зір ағымын бұзбаған жағдайда цистинал, олиметин, спазмолитиктер баралгин, но шпа беріледі. Тастады ұнтату үшін дистанциялы ұрғыштау толқын литотрипсиясы қолданылады. Зәр инфекциясына қарсы антибиотиктер, сульфаниламидтер, нитрофурандар, налидикс қышқылы қолданылады. Қажет болса хирургиялық ем тағайындалады. Ұстама аралық кезеңде науқастарға сұйықтықты көп ішуіне нұсқама береді. Тәулік диурезі 2-3 литр болуы керек.
Алдын -алу шаралары:
Зат алмасу процесін қалыптастыру, тастардың дамуына әкелетін факторлармен күресу.
Достарыңызбен бөлісу: | 
