Картографияның мәні Картография (гр chartes – папирус қағазы + grapho – жазамын, сызамын) – географиялық карта, оны құрастырудың, басып шығарудың және қолданудың әдістері мен процестері (тәсілдері) жөніндегі ғылыми пән. Картография

Негізгі және жеке масштаб түсінігі

жүктеу 131,69 Kb. бет 31/62 Дата 25.10.2023 өлшемі 131,69 Kb. #44016

Навигация по данной странице:

• Карталарда масштабтын 2 түрін ажыратады; негізгі және жеке. Негізгі масштаб
• Географиялық карталарды талдау және бағалау.

Негізгі және жеке масштаб түсінігі Масштаб (нем. Maßstab. Maß — өлшеуіш, мөлшер және Stab — таяқ)— сызба, жоспардағы аэрофототүсірудегі немесе картадағы кесінді ұзындығының сол кесіндінің нақты ұзындығына қатынасы. Карталарда масштабтын 2 түрін ажыратады; негізгі және жеке. Негізгі масштаб жер эллипсоидының бетінен немесе шардан картаға өтуде жер бетінің барлық элементтерінің жалпы кішірейтуін белгілейді. Сфералық немесе сферойдтық бетті жазықтықта бейнелегенде негізгі масштаб кейбір нүктелерде немесе бағыттарда бейнелеудің қабылданған шартына байланысты сақталады. Картаның басқа бөліктерінде масштабтар негізгі үлкен немесе аз болады да олар жеке масштабтар деп аталады. Егер негізгі масштабты бірге деп қабылдаса, онда жеке масштабтардын бірден аутқулары картадағы бейнелеудің бұрмалану шамасын сипаттайды. Одан кейін негізгі масштабты ерекше алдын ала келіскен жағдай болмаса бірге деп қабылдайды. Географиялық карталарды талдау және бағалау. Географиялық карта деп анықталып математикалық зандар бойынша құрылған Жер бетін жазықтықта кішірейтіп əрі жинақтап шартты белгілермен бейнеленген көріністі атайды. Картада жер бетіндегі табиғат құбылыстарын, қоғамдық өмірде іс əрекеттен пайда болған объекттерді бейнелейді. Жергілікті жерді бейнелеу əдістері: сурет, фотосурет, аэрофотосурет, план, карта, глобус. Карта дегеніміз физикалық беттің көрнекті жəне өлшеуге жарамды географиялық модель. Карта қасиеті дегеніміз оның айқын көрінуі, өлшемділігі жəне анықтамалығы.План белгілі бір масштабта сызылған жер бетінің шағын бөлігінің сызбасы.Жер жайлы білім ұлғайған сайын картада көптеген заттарды бір бірінен ажыратып оларды бейнелеу үшін үшін картографиялық шартты белгілер пайда болды. Картографиялық шартты белгілер дегеніміз ол əліппе тəріздес. Шартты белгілерді танымай картаны оқи алмайсын. Шартты белгілердің көмегімен географиялық нақты мəліметтердің жалпы көрінісі беріледі. Шартты белгілердің размерлері картаның арналуына жəне масштабына байланысты беріледі. жүктеу 131,69 Kb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз