Кафедра Педагогикалық ғылымдар

 

№17 

 Жоғарғы оқу орындарында білім беру 

үрдісінде педагогикалық қарым-қатынас ерекшеліктері туралы білімдерін тереңдету. 

 

Практикалық сабақтың мазмұны

: 

1. Педагогикалық қарым-қатынас сипаттамасы. 

3. ЖОО-дағы педагогикалық қарым-қатынас ерекшеліктері. 

 

Қарым-қатынас  оқу-тәрбие  процесінің  негізі.

  Кредиттік  технология  жағдайындағы 

білімдендіру  процесінің  субъектілерінің  әріптестігі  мен  қарым-қатынасын  ұйымдастыру 

технологиясы  Қарым-қатынас  оқу-тәрбие  процесінің  негізі.  Қандай  да  болмасын  қызмет  саласының 

негізгі  түрі  қарым-қатынас  арқылы  іске  асырылады.  Оның  маңыздылығы  адамдардың  бір-біріне 

ықпал  етуі,  ақпарат  алмасуы.  Қарым-қатынас  іс-әрекеттің  бір  түрі  іспеттес.  Адамдар  үшін  қарым-

қатынас  –оның  ортадағы  мекені.Қарым-қатынас-белсенділігі  арқылы  адам  жолдастарымен, 

адамдармен  қарым-қатынас  жасайды.  Қарым-қатынас  белесенділігінің  нәтижесінде  жеке  адамның 

бойындағы  адамгершілік  қасиеттері  (қамқорлық,  қайрымдылық,  ілтипаттық,  жауапкершілік  сезімі 

т.б.)  қалыптасады.  Яғни,  қарым-қатынас  барысында  келесі  қасиеттердің  болуы  шарт:Адамдармен 

дұрыс  қарым-қатынас  жасай  білу.  Тұрақты  жақсы  көңіл  күй.Қоғамдық  жұмыстарға  белсенділік 

көрсете білу.Басқа адамды түсіне білу.Өзін басқа адамның орнына қоя білу.Жеке адамдардың негізгі 

көзқарастарын  есте  сақтау.Жаңа  адамдармен  тіл  табыса  білу.Адамдардың  жас  ерекшелігін  ескере 

отырып  қарым  –қатынас  жасау.Кикілжіңге  түспеу  жолдарды  қарастыру  немесе  дұрыс  шеше 

білу.Басқа  адамдардың  көзқарастарын  есепке  ала  білу.Адам  құндылықтарына  сипаттама 

беру.Осындай  қасиеттер  сіздің  мінезіңізге  сәйкес  келсе,  онда  қарым-қатынас  жасау  барысында 

белгілі  бір  нәтижені  көре  аласыз.  Мұнда  субъектілі-дамушы  қарым-қатынасты  ұйымдастыру 

принциптеріне  сүйенеміз,  яғни:  өз  еркімен  қатысу,  толеранттік,  өзін-өзі  диагностикалау,  ара-

қатынасты диалогизациялау, (диалогты енгізу); тұрақты кері байланыс; бостандық және бәріне бірдей 

жауапкершілік.Қарым-қатынас  мазмұны-  ақпараттық,  жеке  даралық  байланыстар  арқылы  басқа 

субъектілермен  немесе  өзіндік  қатынастар  арқылы  айқындалады.Қарым-қатынас  заңдылықтарын, 

оның терең механизмін әлеуметтік-психологиялық аспектіде түсіну педагогикалық практика үшін өте 

маңызды  болып  табылады.А.А.Леонтьев  өзінің  қарым-қатынас  психологиясын  зерттеуге  арналған 

50 

 

еңбегінде  вербальді  немесе  вербальді  емес  қатынасты  жеке  адамдар  арасындағы  қарым-қатынасы, 

оның 

индивидтердің 

когнитивтік 

белсенділігі 

негізінде 

қалыптасуы 

тұрғысынан 

қарастырады.И.А.Зимняяның пікірінше“Педагогикалық қарым-қатынас оқу әрекеттестігінің, мұғалім 

мен  оқушының  ынтымақтастығы  формасы.  Бұл  жеке  және  әлеуметтік  бағытты  әрекеттестік. 

Педагогикалық  тілдесім  бір  мезгілде  қатысымдық,  перцептивтік  және  интерактивтік  функцияларды 

орындайды,  ол  үшін  вербальді,  бейнелі,  символикалық  және  кинетикалық  құралдар  жиынтығын 

ұштастырады.”  Педагогикалық  қарым-қатынастың  негізгі  функцияларын  анықтау  үшін  жалпылай 

қабылданған классификацияға сүйенгеніміз дұрыс болады. (И.А.Зимняя, А.А.Леонтьев). 

жүктеу 1,38 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: