«Жетісай Жоғары Медициналық Колледжі» ЖШС МКК
Неврологиялық аурулармен ауыратын
Науқастарды күтімге үйрету
Дайындаған:Ибрагим Гулбану
Топ:301 М/С
Қабылдаған:Алтынбекова Гүлсара
- Жоспар:
- Кіріспе
- Себептері
- Түрлері
- Салдары
- Емі
- Қорытынды
- Пайдаланылған әдебиеттер
Адамның жүйке жүйесі екі маңызды бөліктен тұрады – орталық және перифериялық. Орталық (орталық жүйке жүйесі) ми мен жұлынды қамтиды. Перифериялық (перифериялық жүйке жүйесі) – мидан, бас миы және жұлыннан тыс жүйке талшықтары.
Мидың әртүрлі бөлімдерінің үйлесімді жұмысы ағзаның барлық жасушаларынан сигналдарды, импульстарды негізгі басқару органына беруді қамтамасыз етеді. Кез-келген бұзылулар, тамақтанудың жетіспеушілігі, созылмалы улану, күнделікті стресс жағдайларында жүйке ұлпалары нашарлайды. Жүйке жүйесінің әртүрлі аурулары туындайды.
Жүйке жүйесінің кез-келген патологиясы денеде ауырсыну белгілерімен көрінеді. Олардың арасында – бас ауруы, ұйқының бұзылуы. Тиктар, тамырлы патологиялар туындауы мүмкін, қысымның төмендеуі немесе жоғарылауы пайда болады. Және әр жағдайда себепсіз жалпы әлсіздік байқалады.
Жүйке ауруларының негізгі себептері: оқыс жарақаттану, жұқпалы аурулармен организмнің улануы, зат алмасуының бұзылуы, шаршап-шалдығу, қиналу, эмоциялық факторлар т. б. Осындай себептерден денеде әр түрлі өзгерістер айқындалады. Жүйке жүйесі зақымданған кезде ең алдымен қимыл-қозғалыс, кейін сезімталдық және трофикалық әсерлер кемиді. Қимыл-қозғалыс әрекетінің бұзылуы адамның мүлде қозғалмай немесе жартылай қимылсыз қалуына әкеп соқтырады. Оны салдану немесе паралич,парез деп атайды. Олардың өзі екі түрге бөлінеді: спастикалық немесе сіресіп қалу және солып қалу.
Жүйке жүйесі ауруларының түрлері
Перифериялық ЖЖ байланыс функциясын орындайды. Талшықтар адам ағзасындағы әр органға, ұлпаларға, жасушаларға созылады. Осы қосылыстардың арқасында ми өмірлік процестер туралы толық ақпарат алады. Бұл дененің жұмысын реттеуге, деструктивті факторларға уақытында жауап беруге, өмірлік функцияларды қолдауға мүмкіндік береді.
Жүйке талшықтары адамның бүкіл денесіне енгендіктен, ЖЖ аурулары әртүрлі ауырсыну белгілерінде көрінуі мүмкін. Ауырсынуды локализациялау арқылы сіз сол немесе басқа зақымға диагноз қоя аласыз.
Дәрігерлер ОЖЖ және ПЖЖ ауруларының келесі топтарын ажыратады:
Тамырлы – олар созылмалы және өткір болып бөлінеді. Созылмалы топқа мидағы қан айналымының бұзылуы, созылмалы ми ишемиясы (оны энцефалопатия деп те атайды), тамырлы паркинсонизм жатады. Өткір түріне инсульт, ишемиялық шабуылдар.
Инфекциялық – бұл менингит (ми қабығының қабынуы), энцефалит (ми затының қабынуы), миелит (жұлынның қабынуы).
Аутоиммундық – өз иммунитетінің жеткіліксіздігі нәтижесінде жүйке жүйесінің зақымдануы. Ең жиі кездесетін көрініс – шашыраңқы склероз.
Нейродегенеративті – жүйке жасушаларының өлуімен бірге жүретін аурулар. Бұл топтың ішінде Паркинсон, Альцгеймер аурулары бар.
Травматикалық – жарақат нәтижесінде мидың немесе жұлынның зақымдануы.
Жүйке жүйесі ауруларының салдары
ОЖЖ немесе ПЖЖ ауруларының салдары ең ауыр болып табылады. Органдар мен ми арасындағы байланыстың бұзылуы немесе негізгі басқару органдарының (ми мен жұлын) жұмысындағы патологияға байланысты адамда паралич болуы мүмкін, көру, сөйлеу, есте сақтау қабілеттерін жоғалтуы мүмкін, тиісті әлеуметтік мінез-құлық әдеттері жойыла алады немесе өлуі мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: |