ПОӘК 042-16.18.1.06/02-2013
|
.№1 басылым
04.01. 2013 жыл
|
-ші беттің -сі
|
5В060700 - «Биология»
«Физика»
ПӘНІНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ
ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2013
Алғы сөз
1 ҚҰРАСТЫРЫЛДЫ
Құрастырушы – «___» _____ 2013 ж. ________ Рахимбердина Анаргуль Турысбековна «Физика» кафедрасының аға оқытушысы
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Физика» кафедрасының отырысында
№ хаттама, ___ ________ 2013 ж.
Кафедра меңгерушісі _______ Маусымбаев С.С.
2.2. Физика-математика факультетінің оқу-әдістемелік бюросы кеңесі отырысында
№ ____ хаттама, _____ ___________ 2013 ж.
Төраға ________ Батырова К.А.
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында құпталып және баспаға ұсынылды
№ __ хаттама, ____ ____________2013 ж.
ОӘК төрағасы ________ Искакова Г.К.
4 Алғаш рет енгізілді
Мазмұны
Жалпы мағлұматтар
Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағатты жіктеу.
Курсты оқыту туралы әдістемелік нұсқау
Курстың форматы
Курстың саясаты
Баға қою саясаты
Әдебиеттер
1 ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТТАР
1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мағлұмат
Рахимбердина Анаргуль Турысбековна
Кафедра «Физика және электротехника»
Байланыс туралы ақпарат – тел. 35-26-22, №1 оқу корпусы, № 1110 каб.
Сабақты жүргізу орыны – 11-ші қабат аудиториялары
Осы пән бойынша кредит саны – 2
Пәннің мазмұнының қысқаша сипаттамасы
Механиканың физикалық негіздері: сақталу заңдары, салыстырмалылық принциптері, арнаулы салыстырмалылық теорияныңғ элементтері, қатты денеің, сұйықтар мен газдардывң кинематикасы және динамикасы. Электр және магнетизм: электростатика мен магнитстатика, электродинамика, Максвелл теңдеулері, тербелістер мен толқындар физикасы. Кванттық физика: корпускулалы-толқындық дуализм, анықталмағандықтар қатысы. Микробөлшектердің кванттық күйі кванттық қозғалыс теңдеулері, физикалық шамалардың операторлары, атомдар мен молекулалардың энергиялық спектрі, химиялық байланыстардың табиғаты. Статистикалық физика және термодинамика:термодинамиканың үш бастамасы, күй термодинамикалық күйлер мен фазалық тепе-теңділік пен фазалық өзгерістер, тепе-теңдіксіз термодинамиканың элементтері, классикалық және кванттық статистикалар, кинетикалық құбылыстар, зарядталған бөлшектер жүйелері, конденсацтяланған күйлер, элементар бөлшектердің қазіргі жүйелілік күйі
1.3 Осы курстың мақсаты физика туралы мағлұматтар алулары керек;
1.4 Осы пәннің негізгі мақсаты қарастыратын негізгі құбылыстар жайлы білімді, олардың өту ерекшеліктерін, негізгі ұғымдарды, физикалық шамаларды, олардың математикалық жазылуларын, өлшем бірліктерін; тәжірибелік әдістердің негіздерін және өлшеу нәтижелерін өңдеу туралы мағлұматтар алулары керек.
Оқытудың нәтижелері:
Курсты оқығаннан соң студент игеруі қажет:
негізгі құбылыстарды, олардың өту ерекшеліктерін, негізгі ұғымдарды, шамаларды, олардың математикалық жазылуларын, өлшем бірліктерін; тәжірибелік әдістердің негіздерін және өлшеу нәтижелерін өңдеуді; физика заңдарын нақты физикалық есептерге қолдануды, құралдармен жұмыс істеуді;
ұға білуі қажет:
негізгі физикалық заңдылықтарды, олардың табиғатта байқалуын және техникада қолданылуын, математикалық сипатталуын;
меңгеруі қажет:
физикалық приборлармен жұмыс істеуді, физиканың нақты есептерін шығаруды және оны физика заңдарымен байланыстыра білуді;
Курсты оқығаннан соң студент мынаны істей білуі қажет:
- құбылыстың физикалық механизмін аша білуі, белгілі бір нақты процестерде термодинамикалық параметрлердің өзгерісіне талдау жасай білуі,
- статистикалық әдісті қолдана білуі;
- құралдармен және жүйелердің негізгі параметрлерін өлшеу әдістерімен
жұмыс істей білуі;
- молекулалық жүйелермен істелінетін физикалық эксперименттердің
техникасын меңгеруі, термодинамилық параметрлерді, тұрақтыларды
- процесс сипаттамаларын өлшей білуі, өлшеу нәтижесін бағалай білуі,
компьютерді қолдана білуі және өлшеу нәтижесінің статистикалық өңдеуінің нәтижесін ала білуі; молекулалық физика және термодинамика есептерін шығара білуі.
1.6 Курс пререквизиттері: жоқ
1.7 Курс постреквизиттері:
1.7.1 Биологиялық физика
2.ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІНЕ БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ БӨЛУ
1 –кесте
Тақырып аттары
|
Сағаттар саны
|
Әдебиет
тер
|
|
Дәріс
|
Зерт.сабақ
|
Машық. саб.
|
ОБСӨЖ
|
СӨЖ
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
|
Модуль № 1 «Механика. Молекулалық физика»
|
Дәріс № 1 Механика. Материалық нүктенің кинематикасы. Ілгерлемелі қозғалыс кинематикасы. Айналмалы қозғалыстың кинематикалық сипаттамалары.
Динамика. Ньютонның бірінші заңы. Ньютонның екінші заңы. Импульс. Ньютонның үшінші заңы. Бүкіл әлемдік тартылыс заңы. Инерциальды емес санақ жүйелері. Инерция күштері. Даламбер принципі. Материалық нүктелер жүйесі. Сыртқы және ішкі күштер.
Зертханалық сабақ № 1 Айналмалы қозғалыс заңдарын зерттеу
Өздік жұмыс № 1 Дене қозғалысының динамикасының кейбір есептері
|
1
|
2
|
|
2
|
2
|
|
Дәріс № 2
Айналмалы қозғалыс динамикасы. Жұмыс, энергия және қуат. Кинетикалық энергия. Өріс күші. Потенциалдық энергия. Механикадағы сақталу заңдары. Кеңістік, уақыт, қозғалыс және гравитация туралы қазіргі кездегі түсініктер. Арнайы салыстырмалылық теориясы. Зертханалық сабақ № 2 Тұтас дискінің инерция моментін анықтау
Өздік жұмыс № 2 Допплер эффектісі.
|
1
|
2
|
|
2
|
2
|
|
Дәріс № 3
Тербелістер мен толқындар. Гармониялық тербелістердің кинематикасы. Тербелістерді қосу. Гармониялық тербелістердің динамикасы (пружиналық маятник, математикалық маятник, физикалық маятник). Гармониялық тербелістердің энергиясы. Өшетін тербелістер. Еріксіз тербелістер. Толқындар. Толқын энергиясы.
Зертханалық сабақ № 3 Тербелмелі қохзғалыс заңдарын зерттеу
Өздік жұмыс № 3 Тұрғын толқындар.
|
1
|
2
|
|
2
|
2
|
|
Дәріс №4 Молекулалық физика. Идеал газдардың молекула-кинетикалық теориясы. Идеал газдың макроскопиялық күй теңдеуі. Физикалық статистика негіздері (Ферми-Дирак, Бозе-Эйнштейн, Больцман статистикалары, Максвелл үлестірілуі). шамасының физикалық мағынасы. Больцман факторы.
Зертханалық сабақ № 4 Сұйықтың тұтқырлық коэффициентін Стокс әдісі көмегімен анықтау
Өздік жұмыс № 4 Идеал газдың макроскопиялық күй теңдеуі.
|
1
|
2
|
|
2
|
2
|
|
Дәріс № 5 Термодинамика негіздері. Термодинамиканың бірінші бастамасы. Идеал газдың жылу сиымдылығы. Изопроцестердегі жұмыс. Термодинамиканың екінші бастамасы. Карно циклі. Нернстің жылу теоремасы. Нақты газдар. Ван-дер-Ваальс газының күй теңдеуі. Джоуль-Томсон эффектісі. Аррениус заңы. Тасымалдау процестері. Релаксация. Идеал газдардағы тасымалдау құбылыстары. Газдардағы диффузия. Жылу өткізгіштік. Тұтқырлық және ішкі үйкеліс. Фазалық ауысулар.
Зертханалық сабақ № 5 Клеман-Дезорма әдісімен жылу сиымдылықтарының қатынасыен анықтау
Өздік жұмыс № 5 Сұйықтар. Қатты денелер.
|
1
|
2
|
|
2
|
2
|
|
Модуль № 2 Электр және магнетизм. Оптика.
|
Дәріс № 6 Электростатиканың жалпы заңдары. Электростатикалық өрістің кернеулігі. Остроградский-Гаусс теоремасы. Электростати-калық өрістің жұмыс күші. Электрлік диполь. Химиялық заттардың диэлектрлік қасиеттері. Өткізгіштер мен диэлектриктер. Диэлектриктердің макроскопиялық қасиеттері. Поляризацияның түрлері.
Зертханалық сабақ № 6 Электростатикалық өрісті зерттеу.
Өздік жұмыс № 6 Поляризацияланудың электр өрісі жиілігіне тәуелділігі.
|
1
|
2
|
|
2
|
2
|
|
Дәріс № 7 Тұрақты электр тоғы. Қатты денелердің электрөткізгіштігі. Газдардағы электр тоғы.
Зертханалық сабақ № 7 Уитстон көпірі көмегімен өткізгіштердің кедергісін анықтау
Өздік жұмыс № 7 Электролиттердегі электр тогы.
|
1
|
2
|
|
2
|
2
|
|
Дәріс № 8 . Магнит өрісінің индукциясы. Электромагниттік индукция. Фарадей тәжірибелері. Фарадейдің электромагниттік индукция заңының интегральды және дифференциальды формасы. Құйынды токтар (Фуко тогы). Контурдың индуктивтілігі. Өздік индукция. Өзара индукция. Магнит өрісінің энергиясы. Магнит өрісінің энергиясының тығыздығы. Заттардың магниттік қасиеттері. Магнит өрісінің негізгі сипаттамалары. Магнит өрісіндегі магниттік дипольдік момент. Химиялық заттардың магниттік қасиеттері. Атомдық магнетизм. Магнетиктердің макроскопиялық қасиеттері. Магнетиктегі магнит өрісі. Магниттік реттелген. күй. Ферромагнетизм.
Зертханалық сабақ № 8 Жердің магнит өрісі кернеулігінің горизонталь құраушысын анықтау
Өздік жұмыс № 8 Антиферро- және ферромагнетиктер. Ығысу тогы.
|
1
|
2
|
|
2
|
2
|
|
Дәріс № 9 Максвелл теңдеулері. Айнымалы электр тогы. Электромагниттік тербелістер. Тербелмелі контур. Еркін және еріксіз электромагниттік тербелістер. Гармониялық тербелістер және олардың сипаттамалары. Резонанс. Айнымалы ток үшін Ом заңы. Айнымалы ток тізбегіндегі қуат.
Зертханалық сабақ №. 9 Дифракциялық тордың көмегімен толқын ұзындығын анықтау.
Өздік жұмыс № 9 Ток және кернеу резонанстары.
|
1
|
2
|
|
2
|
2
|
|
Дәріс № 10 Геометриялық оптика. Жарықтың электромагниттік табиғаты. Электромагниттік толқындардың шкаласы. Геометриялық оптиканың негізгі заңдары. Оптикалық жүйелердегі кескін салу. Сызықтық және бұрыштық үлкейтілу. Фотометриядағы энергетикалық шамалар. Толқындық оптика. Жарықтың интерференциясы. Толқындардың когеренттілігі. Интерференциялық максимум және минимум шарттары. Жарықтың интерференциясын бақылау әдістері. Бірдей көлбеу және бірдей қалың жолақтар. Ньютон сақиналары. Оптикадағы жарықталыну.
Зертханалық сабақ № 10 Френель бипризмасының көмегімен толқын ұзындығын анықтау
Өздік жұмыс № 10 Оптикадағы жарықталыну.
|
1
|
2
|
|
2
|
2
|
|
Дәріс № 11 Жарықтың дифракциясы. Гюйгенс-Френель принципі. Френельдің зоналар әдісі. Дөңгелек саңлаудағы дифракция. Дискідегі дифракция. Фраунгофер дифракциясы. Дифракциялық тор. Кеңістік тордағы дифракция. Вульф-Брэгг формуласы. Электромагниттік толқындардың затпен әсерлесуі. Жарықтың дисперсиясы. Дисперсияның электрондық теориясы. Оптикадағы Допплер эффектісі.
Зертханалық сабақ № 11 Малюс заңын тексеру.
Өздік жұмыс № 11 Жарықтың жұтылуы. Бугер заңы.
|
1
|
2
|
|
2
|
2
|
|
Дәріс № 12 Жарықтың поляризациясы. Жарықтың шағылуы және сынуы кезіндегі поляризациясы. Брюстер заңы. Қосарланып сыну. Малюс заңы. Керр эффектісі.
Зертханалық сабақ № 12 Стефан-Больцман тұрақтысын анықтау.
Өздік жұмыс № 12 Жасанды оптикалық анизотропия.
|
1
|
2
|
|
2
|
2
|
|
Дәріс № 13 Жылулық сәулелену. Абсолют қара дененің сәулеленуінің проблемалары. Кванттық теория және Планк формуласы. Фотондар. Жарық кванттарының энергиясы және импульсі. Фотоэффект. Комптон эффект.
Зертханалық сабақ № 13 Планк тұрақтысын анықтау.
Өздік жұмыс № 13 Кванттық теориялардың негізгі ойларын тәжірибе жүзінде тұжырымдау. Франк және Герц тәжірибелері.
|
1
|
2
|
|
2
|
2
|
|
Дәріс № 14 Атомның сызықтық спектрлері. Бор постулаттары. Сәйкестік принципі. Толқындық-корпускулалық дуализм. Де-Бройль гипотезасы. Электрондардың дифракциясы. Анықталмау-шылық қатынасы. Толқындық функцияның статистикалық мағынасы. Шредингердің теңдеуі. Кванттық теориядағы сутегінің молекуласы мен атомы. Кеңістіктегі квантталу. Атомдардағы электрондық деңгейлердің құрылысы. Паули принципі. Сутегі молекуласы.
Зертханалық сабақ № 14 Ридберг тұрақтысын анықтау.
Өздік жұмыс № 14 Сутегі тектес атомдар.
|
1
|
2
|
|
2
|
2
|
|
Модуль № 3 Атомдық және ядролық физика.
|
Дәріс № 15 Атом ядросы және оның құрылысы. Ядролық күштер. Ядролық күштердің ауыспалы сипаты. Ядроның модельдері. сәулелерінің тегі мен заңдылықтары және олардың затпен әсерлесуі. Ядролық реакциялар. Атом ядроларының радиоактивті ыдырауы. Ядролық бөлінудің реакциясы. Бөлінудің тізбекті реакциясы. Синтез реакциясы. Энергия көздерінің проблемалары. Элементар бөлшектер туралы негізгі мәселелер.
Өздік жұмыс № 15 Зарядталған бөлшектерді үдеткіштер.
|
1
|
2
|
|
2
|
2
|
|
3. ПӘНДІ ОҚЫТУҒА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
Курсты оқыған кезде берілген тақырыптың негізгі жағдайларын қарастыруға баса назар аудару керек, осы мақсатта пәннің оқу-әдістемелік кешенін ұсынып отырмыз, ол студенттердің оқулықпен жұмыс істеуін жеңілдетеді. Пәнді оқып меңгеруі үшін студенттің қолында оқулықтар, оқу құралдары, физикадан зертханалық жұмыстарға әдістемелік нұсқаулар бар.
Ең маңыздысы дұрыс оқулық таңдап алу. Бір уақытта бірнеше оқулықты пайдаланудың қажеті жоқ, ұсынылып отырға әдебиеттердің ішінен тек біреуін ғана негізгі етіп алу керек. Басқа оқулықтарды тек қажетті материал болмаған кезде немесе оқулықта қысқаша ғана көрсетілген кезде ғана пайдаланады. Курсты тақырып бойынша, пән бағдарламасына сәйкес оқыған жөн.
Студент барлық аудиториялық сабақтарға және ОКӨБЖ –қа қатысуы міндетті, оқытушымен қосымша сабақ өтуге мүмкіндігі бар.
4. КУРСТЫҢ ФОРМАТЫ
Студент мерзімінде оқытушыға ӨБЖ тапсырмаларын тапсыруы қажет, зертханалық, машықтану сабақтарына дайын болуы керек.
Студент сабақты босататын болса, оның рейтингісі төмендетіледі, сондықтан ол босатылған сабақтар бойынша бақылау жұмысын орындауы қажет.
Студент оқу сабақтарының барлық түрлерінде белсенді жұмыс істеуі қажет, оның жұмысы баллмен бағаланады да, қосылып аралық және қорытынды рейтинг қойылады.
ОКӨБЖ –қа сабақ және өзбетімен жұмыс кезінде қиындық тудырған сұрақтар шығарылады. Егер ондай сұрақтар туындамайтын болса, дәріс бойынша білімін кеңейтіп тереңдетеді, қосымша ғылыми әдебиеттермен танысуына болады.
5. КУРСТЫҢ САЯСАТЫ
Студентке қойылатын талаптар:
Сабаққа қатысу: Дәріс, машықтану сабақтарына қатысу міндетті түрде. Қандай да бір себептермен сабақты босататын жағдайда да студент өзбетімен жұмыс тақырыптарын дәл уақытында өткізу қажет, ал босатылған сабақтар тақырыбы бойынша бақылау жұмысын жазу немесе тест тапсыру керек.
Мінез-құлық: Сабақ уақытында үнемі тәртіп бұзған студент аудиториядан шығарылып жіберіледі немесе бүкіл курс бойынша “қанағаттанғысыз” деген баға қойылады.
Бақылау тапсырмалары: Міндетті түрде оларды дәл уақытында орындап тапсыру керек. Уақытынан кешіктіріліп тапсырылған тапсырмалар автоматты түрде төмендетіліп бағаланады.
Межелік аттестация: Межелік аттестация сабаққа қатысу, өзбетімен жұмысты дәл уақытында өткізу, сабақ кезінде ауызша және жазбаша түрде тапсыру, межелік бақылау нәтижесінде қойылады.
Көшіру мен плагиат: Кез-келген көшіріп алу немесе плагиат (басқа студенттердің дайын тапсырмалары мен шығарылған есептерін қолдану) анықталатын болса студент аудиториядан шығарылып жіберіледі немесе бүкіл курс бойынша “қанағаттанғысыз” деген баға қойылады.
Ұялы телефондар: Сабақ кезінде өшіріліп қоюы керек.
Емтихан: Қорытынды ауызша емтиханға пән бойынша қойылатын ең жоғары баллдың 50% алған студенттер жіберіледі.
6. БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ.
«Физика» пәні бойынша балдардың бөлінуі
2- кесте
Апталар
|
Бақылау түрлері
|
Барлық балдар
|
Ескерту
|
3апта
|
Дәріс
|
0
|
|
Зертханалық сабақ
|
20
|
|
Зертханалық сабақ
|
20
|
|
СОӨЖ
|
10
|
|
СӨЖ
|
20
|
|
6 апта
|
Дәріс
|
0
|
|
Зертханалық сабақ
|
20
|
|
Зертханалық сабақ
|
20
|
|
СОӨЖ
|
10
|
|
СӨЖ
|
20
|
|
7 апта
|
Дәріс
|
0
|
|
Зертханалық сабақ
|
20
|
|
Зертханалық сабақ
|
20
|
|
СОӨЖ
|
10
|
|
СӨЖ
|
20
|
|
Рейтинг
|
60
|
|
11 апта
|
Дәріс
|
0
|
|
Зертханалық сабақ
|
20
|
|
Зертханалық сабақ
|
20
|
|
СОӨЖ
|
10
|
|
СӨЖ
|
20
|
|
14 апта
|
Дәріс
|
0
|
|
Зертханалық сабақ
|
20
|
|
Зертханалық сабақ
|
20
|
|
СОӨЖ
|
10
|
|
СӨЖ
|
20
|
|
15 апта
|
Дәріс
|
0
|
|
Зертханалық сабақ
|
20
|
|
Зертханалық сабақ
|
20
|
|
СОӨЖ
|
10
|
|
СӨЖ
|
20
|
|
рейтинг
|
60
|
|
7. ОҚУЛЫҚТАР
7.1 Негізгі оқулықтар
7.1.1 Трофимова Т.И. Курс физики. М, Высшая школа, 1981-1999 г.
7.1.2 Савельев И.В. Жалпы физика курсы I, II. Алматы Мектеп 77ж.(аударма)
7.1.3 Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики, М, Высшая школа, 1989 г.
7.1.4 Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы, Мектеп, 1974 ж.
7.1.5 Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы, Ана тілі, 1991 ж..
7.1.6 Жумагулов А.Ж., Естекбаев М.Қ., Тұрысбекова Б.Ш., Паримбеков З.А. Физика лабораториялық практикум. Семей,1 995 ж.
7.1.7 Сивухин Д.В. Общий курс физики. М, Наука, 1977-1986 г.
7.1.8. Естекбаев М.Қ., Жумагулов А.Ж. Механика. Методикалық нұсқау, Семей 1990 ж.
7.1.9. Естекбаев М.Қ., Жумагулов А.Ж. Методическое разработка по молекулярной физике, Семей 1991
7.1.1.0. Естекбаев М.Қ., Жумагулов А.Ж., Турысбекова Б.Ш. Электромагнетизм, Семей 1991 ж.
7.1.11 Естекбаев М.Қ., Жумагулов А.Ж. Тербелістер мен толқындар, Семей 1991
7.1.12.Мұқышева М.К., Паримбеков З.А., Тұрысбекова Б.Ш. Физика курсы 1-бөлім, Физика курсы, 2-бөлім Оқу құралы: Семей 2010ж.
|
7.1.13. Паримбеков З.А., Рахимбердина А.Т., Тұрысбекова Б.Ш. Физика курсынан зертханалық практикум: Оқу-әдістемелік құрал, 2012 ж.
|
7.2. Қосымша
7.2.1. Дж. Орир Физика в 2-х томах ., Москва, Мир, 1981 г.
7.2.2. Берклеевский курс физики 1-6 томы, Москва, Наука, 1971 – 1978.
7.2.3. Чертов А.Г., Воробьев А.А. Задачи по физики. М. Высшая школа, 1988 г.
7.2.4.Белешина А.М. Учебное пособие для самостоятельного обучения решения
задач по физики в вузе, Воронеж, ВГУ, 1968 г.
7.2.5 Физический практикум под редакцией Ивероновой В.И., М, Наука, 1968 г.
7.2.6. Беликов Б.С. Решение задач по физики, М, Высшая школа, 1986 г.
Достарыңызбен бөлісу: |