«жылутехниканың теориялық негіздері»

Модул 2. Жылуөткізгіштік

Дәріс 11

2 Сәулелі жылуалмасудың негізгі заңдары.

3 Стефан-Больцман, Кирхгоф, Ламберт, Вин заңдары.
Жылулық сәулелену

Жылулы сәуле шығару барлық денелерге тен. Егер дененің бетіне Qс.ж мөлшерде сәулелі жылу түссе оның тек бір бөлігі ғана денемен сіңіріліп жылу энергиясына айналады да басқа бөлігі дене бетінен шығарылып қалған бөлігі дене арқылы өтңп кетеді.

немесе

(1) теңдеудегі Qa/Qcж дененің сәулелі жылуды сіңіруі, Qr/Qсж шағылысу, Qd/Qсж өзінен өткізіп жіберу қабілеттерін сипаттайды.

- егер А=1 болса онда денеге түскен сәулелі жылудың барлығы сіңіледі мұндай дене – абсолют (мүлде) қарда деп аталады.

- егер R=1 болса, онда денеге түскен сәулелі жылудың барлығы шағылысады мұндай дене абсолют ақ деп аталады.

- егер D=1 болса, онда денеге түскен сәулелі жылудың барлығы денеден өтіп кетеді. Мұндай дене абсолют мөлдір дене деп аталады.

Табиғатта абсолют қара, ақ және мөлдір денелер жоқ. A, R және D лардың арасындағы байланыстар дененің табиғатына беттің түріне және оның температурасына байланысты болады. Әдетте қатты дене және сұйықтар үшін D=0 R+A=1 болады. Газдар негізінен мөлдір денелер қатарына жатады. Нақты жағдайда денелер бетіне түскен сәулелі энергияның бір бөлігі сіңіріледі, тағы бір бөлігі шағылысады, ол қалғаг бөлігі денеден өтіп кетеді. Мұндай денелер сұр денелер деп аталады .

Стефон –Больцман заңы.

Беті F дененің  уақытта шығарған сәулелі мөлшерін дененің сәуле шығару қабілеттілігі деп аталады.

2 Сәуле шығару процесінің жылулық балансын жазыңыз

3 Абсолютті ақ және қара дене дегеніміз не?

4 Стефан-Больцман заңын жазыныз.

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». – М.: Высшая школа, 1980. – б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Баскаков Б.В., Берг О.К., Витт и др. «Теплотехника» - М.: Энергоатомиздат., 1991. – б. 4-11, б. 40-41

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

3 ПРАКТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ЗЕРТХАНАЛЫҚ сабақтар

Модул 1. Техникалық жылудинамика

Практикалық сабақ 1

2 Жылудинамикалық жүйе деп нені түсінесіз?

3 Қандай жүйе тепе-теңдіктегі және теңестірілмеген деп аталады?

4 Термодинамикалық процесс деген не?

5 Идеал газ деген не?

6Нақты газ деген не?

7 Идеал газ күйінің теңдеуін жаз.

8 Нақты газ теңдеуін жаз.

9 Универсалды газ тұрақтысы мен газ тұрақтысының айырмашылығы

10 Негізгі күй параметрлері?

11 Газ қоспасы деп нені айтады?

12 Нақтылы және орташа жылусыйымдылықтардың айырмашылығы?

13 Майер теңдеуінің физикалық мәні?

14 Температраның t₁-ден t₂-ге өзгеруіне сәйкес орташа жылусыйымдылықтың формуласын жазыныз.

15 Газ қоспасының жылусыйымдылықты қалай аңықтайды?
Есептер

Студенттерге есептер нұсқау бойынша оқытушы сабақтың үстінде береді.

Студент осы тақырыптың материалдарының негізгі түсініктерің білүі керек Термодинамикалық жүйе, жұмыс дене мен қоршаған орта, күй параметрлері. Универсалды газ тұрақтысы туралы ұғымдар Қарастырылған өлшемдерінің өлшем бірлігтерін студент білуі керек.

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

Практикалық сабақ 2

2 Нақты газ деген не?

3 Идеал газ күйінің теңдеуін жаз.

4 Нақты газ теңдеуін жаз.

5 Универсалды газ тұрақтысы мен газ тұрақтысының айырмашылығы
Есептер

Студенттерге есептер нұсқау бойынша оқытушы сабақтың үстінде береді.

Студент осы тақырыптың материалдарының негізгі түсініктерің білүі керек: идеал газдың нақты газдан айырмашылығы, термодинамикалық жүйе, жұмысшы дене және қоршаған орта, күй параметрлері, универсалды газ тұрақтысы, газ тұрақтысы. Қарастырылған өлшемдерінің өлшем бірлігтерін студент білуі керек.

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

Практикалық сабақ 3

2 Газ қоспасы деп нені айтады?

3 Нақтылы және орташа жылусыйымдылықтардың айырмашылығы?

4 Майер теңдеуінің физикалық мәні?

5 Температураның t₁-ден t₂-ге өзгеруіне сәйкес орташа жылусыйымдылықтың формуласын жазыныз.

6 Газ қоспасының жылусыйымдылықты қалай аңықтайды?

Студенттерге есептер нұсқау бойынша оқытушы сабақтың үстінде береді.

Студент барлық газ заңдылықтарын білу керек

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

Практикалық сабақ 4

2 Нақтылы және орташа жылусыйымдылықтардың айырмашылығы?

3 Майер теңдеуінің физикалық мәні?

4 Температураның t₁-ден t₂-ге өзгеруіне сәйкес орташа жылусыйымдылықтың формуласын жазыныз.

5 Газ қоспасының жылусыйымдылықты қалай аңықтайды?
Есептер

Студенттерге есептер нұсқау бойынша оқытушы сабақтың үстінде береді.

Студент осы тақырыптың материалдарының негізгі түсініктерің білүі керек газ қоспасы, нақтылы және орташа жылусыйымдылықтар, Майер теңдеуі, газ қоспасының жылусыйымдылықты. Қарастырылған өлшемдерінің өлшем бірлігтерін студент білуі керек.

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

Практикалық сабақ 5

2 Орта және нақты жылусыйымдылықтардың өзара айырмашылығы

3 Жылусыйымдылықтардың түрлерін айтыныз

4 Майер теңдеуінің физикалық мәнін түсіндір

5 Газ қоспасының жылусыйымдылығын қалай анықтайды

6 Жылусыйымдылықтың өлшем бірліктерін атаңыз

Студенттерге есептер нұсқау бойынша оқытушы сабақтың үстінде береді.

Студент осы тақырыптың материалдарының негізгі түсініктерің білүі керек: идеал газдың нақты газдан айырмашылығы, ішкі энергия, энтальпия, газдың жылусыйымдылығы. Қарастырылған өлшемдерінің өлшем бірлігтерін студент білуі керек.

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.

Практикалық сабақ 6

(1 сағат, 6 апта)

Жұмысты жүргізуге арналған әдістемелік кеңес және жұмысты қорғауға қажетті өздік бақылау сұрақтары. Жұмыстың әдістемелік нұсқасында берілген.

2 Жылу мен жұмыстың өлшем бірліктерінің қатнасы

3 ПӘК формуласын жазыныз

4 Жылу динамикасының бірінші заңының аналитикалық кескінің түсіндір

Студенттерге есептер нұсқау бойынша оқытушы сабақтың үстінде береді.

Студент осы тақырыптың материалдарының негізгі түсініктерің білүі керек: жылудинамикалық бірінші заңы, жылу мен жұмыс, ПӘК формуласы. Қарастырылған өлшемдерінің өлшем бірлігтерін студент білуі керек.

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.