Жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар

•

Тілдік  құралдар  арқылы  мәтіннің  стилін,  тілдік 

ерекшеліктерін ажыратады 

•

түзетуде сөздікке, емле ережелеріне сүйенеді 

•

 

Екпіннің  түрлерін  (сөз  екпіні,  тіркес  екпіні, 

 

Ойлау дағдыларының деңгейі

Қолдану 

15

 

-

20 минут 

1. 

қолданыстар арқылы ажыратыңыз. 

1-

мәтін 

Ертеректе бір қарияның балаларының аты Қамысбай  Қасқырбай  Қойбай  Қубай  Субай 

Қайрақбай Пышақбай Баубай Балтабай екен. Балтабайы үйге келін түсіріп, сол жаңа түскен 

жас  келінді  сынамақ  болған  атасы  өзеннің  ар  жағынан  сасқалақтағансып  жүгіріп  келіп: 

«

Келін ау, келін, судың ар жағында, қамыстың бер жағында қойды қасқыр жеп жатыр. Тез 

қасқырды  қуып  кеттім.  Шүу!»,  -  депті.  Мұнысы  -  «қысылтаяң  шақта  келінім  көргенсіздік 

танытып, өзінің қайын аға, қайын атасының атын атап қояр ма екен?» деген ойы ғой. Сөйтсе, 

келіншек  не  істепті  десеңші,  шапшаң  төбеге  жүгіріп  шығып,  күйеуіне:  «Шапқы-ау  шапқы, 

шапшаң  кел.  Сарқыраманың  ар  жағында  сылдыраманың  бер  жағында  маңыраманы  ұлыма 

жеп жатыр. Атам:  «жаныманы білемеге жанып әкелсін» дейді. Өзі ұлыманы қуып кетті», - 

депті. 

 

2-

мәтін 

Көптен күткен халқымыздың асыл арманы еді. 

Берекелі қазақ жері - ел мерекелі 

Дәстүрлерін жоғалтпаған қазағымның бұл ежелгі. 

Шілдехана бесік той,  

Тұсау кесер сүндет той,  

Ай, шіркін-ай! 

Құда түсіп сырға салу,  

Беташарым-ай. 

7 

Алтыбақан аясында сұлу бойжеткен,  

Қыз-бозбала кең даланы 

Әнімен елтіп тербеткен 

Ер жігітке жарасады озып шыққан бәйгеден, 

Қыз балаға жарасады алқа шашбау сәукеле 

Жоғалмасын дәстүріміз ұмытылмасын, 

Ата-баба көзіндей қылып сақтайық қазақ дәстүрін 

 

2.

 

Екі  мәтінді  қайталап  оқыңыз.  Түсіп  қалған  тыныс  белгілерін  тауып,  тиісті  орнына 

қойыңыз. Мәтіндерде кездескен екпін түрлерін анықтаңыз. 

 

жүктеу 265,01 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: