1.8. Баға туралы ақпарат:
Рейтинг – шкаласы
-
Бақылау түрі
|
Балдар
|
Күндізгі
|
Сырттай
|
Ағымдық
|
20
|
10
|
Аралық
|
30
|
20
|
Үй жұмысы
|
10
|
30
|
Қортынды
|
40
|
40
|
Барлығы
|
100
|
100
|
1.9. Сабаққа қатысуға қойылатын талаптар (ұсынылған тізім).
Сабаққа кешікпеу
Сабақ уақытында сөйлесуге, газет оқуға, сағыз шайнауға және ұялы телефонды пайдалануға болмайды.
Сабақтан қалмау, ауырған жағдайда анықтама көрсету
Себепсіз босатқан жағдайда мұғалім белгілеген уақытта қарыз сабақтарын өтеу.
Тапсырма орындалмаған жағдайда қорытынды бағаны төмендету.
Күнделікті сабақтарға қатысу.
Оқу үрдісіне белсенділік таныту.
Үй жұмысын тиянақты орындау.
Студенттер және оқытушымен шыдамды, ашық, адал және мейрімді болу.
Сабақтарда кері байланысты орнату және қолдану.
Ұяң студенттерді дискуссияға тарту және ұжымдық жұмыстарға баулу.
Уақытында келу және міндетін атқару.
Себепсіз сабақтан қалмау.
Дәрісханада шылым шегуге тыйым салу.
Пән бойынша оқуәдістемелік материалдар
2.1. Күндізгі бөлімнің тақырыптық жоспары
Барлығы 2 несие
№
|
Тақырыптың аты
|
Лек
циялар
|
Семинар сабақтар
|
СОӨЖ
|
СӨЖ
|
1
|
Жас физиологиясы жєне мектеп гигиенасы
|
1
|
1
|
2
|
2
|
2
|
Балалар мен жасµспірімдердіњ µсуі мен дамуыныњ жалпы зањдылыќтары
|
1
|
1
|
2
|
2
|
3
|
Ж‰йке ж‰йесінің физиологиясы жєне олардыњ жас ерекшеліктері.
|
1
|
1
|
2
|
2
|
4
|
Ж‰йке ж‰йесініњ жіктелуі. Бас миы оныњ жас ерекшеліктері.
|
1
|
1
|
2
|
2
|
5
|
Жоѓары ж‰йке єрекеті, олардыњ жас ерекшеліктері.
|
1
|
1
|
2
|
2
|
6
|
Анализаторлардыњ жас ерекшелік физиологиясы мен гигиенасы
|
1
|
1
|
2
|
2
|
7
|
Жасµспірімдер эндокринологиясы
|
1
|
1
|
2
|
2
|
8
|
Тірек-ќимыл ж‰йесі оныњ жас ерекшеліктері
|
1
|
1
|
2
|
2
|
9
|
Ас ќорыту ж‰йесі жєне оныњ жас ерекшеліктері.
|
1
|
1
|
2
|
2
|
10
|
Зат пен энергияныњ алмасулары. Тамаќтану гигиенасы
|
1
|
1
|
2
|
2
|
11
|
Ќанныњ жас ерекшеліктері. Ќан айналу ж‰йесі
|
1
|
1
|
2
|
2
|
12
|
Тыныс м‰шелерініњ жас ерекшеліктері. Оќу бµлмесініњ ауасына ќойылатын талаптар.
|
1
|
1
|
2
|
2
|
13
|
Сыртќа шыѓару органдарыныњ жас ерекшеліктері. Терініњ ќ±рылысы мен ќызметтері
|
1
|
1
|
2
|
2
|
14
|
Мектеп гигиенасы
|
1
|
1
|
2
|
2
|
15
|
Мектептегі оќу-тєрбие ж±мыстарына ќойылатын гигиеналыќ талаптар
|
1
|
1
|
2
|
2
|
|
Барлығы:
|
15
|
15
|
30
|
30
|
Сырттай бөлімнің тақырыптық жоспары
Барлығы 2 несие
№
|
Тақырыптың аты
|
Лек
циялар
|
Семинар сабақтар
|
СОӨЖ
|
СӨЖ
|
1
|
Жас физиологиясы жєне мектеп гигиенасы
|
1
|
|
2
|
2
|
2
|
Балалар мен жасµспірімдердіњ µсуі мен дамуыныњ жалпы зањдылыќтары
|
1
|
|
2
|
2
|
3
|
Ж‰йке ж‰йесінің физиологиясы жєне олардыњ жас ерекшеліктері.
|
2
|
1
|
2
|
2
|
4
|
Ж‰йке ж‰йесініњ жіктелуі. Бас миы оныњ жас ерекшеліктері.
|
2
|
|
2
|
2
|
5
|
Жоѓары ж‰йке єрекеті, олардыњ жас ерекшеліктері.
|
2
|
|
2
|
2
|
6
|
Анализаторлардыњ жас ерекшелік физиологиясы мен гигиенасы
|
2
|
1
|
2
|
2
|
7
|
Жасµспірімдер эндокринологиясы
|
2
|
|
2
|
2
|
8
|
Тірек-ќимыл ж‰йесі оныњ жас ерекшеліктері
|
2
|
1
|
2
|
2
|
9
|
Ас ќорыту ж‰йесі жєне оныњ жас ерекшеліктері.
|
2
|
|
2
|
2
|
10
|
Зат пен энергияныњ алмасулары. Тамаќтану гигиенасы
|
2
|
|
2
|
2
|
11
|
Ќанныњ жас ерекшеліктері. Ќан айналу ж‰йесі
|
2
|
1
|
2
|
2
|
12
|
Тыныс м‰шелерініњ жас ерекшеліктері. Оќу бµлмесініњ ауасына ќойылатын талаптар.
|
2
|
|
2
|
2
|
13
|
Сыртќа шыѓару органдарыныњ жас ерекшеліктері. Терініњ ќ±рылысы мен ќызметтері
|
2
|
|
2
|
2
|
14
|
Мектеп гигиенасы
|
1
|
|
2
|
2
|
15
|
Мектептегі оќу-тєрбие ж±мыстарына ќойылатын гигиеналыќ талаптар
|
1
|
|
2
|
2
|
|
Барлығы:
|
26
|
4
|
30
|
30
|
2.2. Дәрістер тезисі.
2.2.1. Дәріс тақырыбы. Жас физиологиясы және мектеп гигиенасы пәніне кіріспе.
Дәріс тезистері.
Жасқа сай физиология адам физиологиясының үлкен бір саласы. Физиология ғылымы ағзаның тіршілігін, оның барлық мүшелері мен торшаларының қызметін зерттейтін және реттеу жолдарын анықтайтын ғылым. Физиология ғылымы ағзаның жеке мүшелерін белгілі бір жүйеге келтіріп, олардың қызметтерінің бір-бірімен қарым-қатынастарын сол тұрғыдан қарастырады. Жасқа байланысты физиология мен мектеп гигиенасының пәні педагогика ғылымымен де байланысты, себебі педагогика жоғары жүйке әрекетінің заңдарына сүйене отырып, оқу-тәрбие жұмыстарын ғылыми негізде іске асырады.
Жас физиологиясы және мектеп гигиенасы балалар мен жас өспірімдердің өсу-даму заңдылықтарын олардың денесінің құрылысына, яғни анатомиялық ерекшеліктеріне сай қарастырады. Бұл пәннің негіздері жалпы гигиена мен медициналық гигиена, биохимия, биофизика, психология, педагогика, генетика және т.б. биологиялық , табиғат тану ғылымдарының табыстарына сүйенеді.
Жас физиологиясы мен гигиена – жас ұрпақтарды тәрбиелеудің, оларға жасына лайық білім берудің, ақыл-ойын дамытудың, дені сау, сымбатты, сұлу етіп өсірудің негізі. Ол балалар мен жастардың денесінің дұрыс өсіп дамуын, ақыл-ойының жетілуін қамтамасыз етіп, оған қажетті жағдайларды ұсыну арқылы түрлі аурулардың алдын алады, еңбек қабілетін күшейтеді, дене шынықтыру жолдарын, күн кестесі мен түрлі еңбек кестелерінің бала ағзасына тиімді түрлерін анықтайды.
Бұл пән мұғалімдерге психология мен педагогика пәндерінің негізін дұрыс түсінуге жол ашады, медициналық және санитарлық салауаттық мәселелерін қамтиды.
Аталмыш пән мынандай мәселелерді шешеді:
1. Мұғалім мен тәрбиешілерге аса қажетті балалар мен жас өспірімдердің анатомиялық және физиологиялық ерекшеліктерін көрсетеді.
2. Өсу мен дамудың негізгі биологиялық заңдылықтары туралы дұрыс түсінік қалыптастырады.
3. Оқыту және тәрбиелеу жұмысында маңызды орын алатын шартты рефлекстердің негізімен таныстырады.
4. Сезім, қабылдау, түйсік, ес, ойлану, сана-сезім, сөйлеу, көңіл-күй әрекеттердің физиологиялық негіздерін түсіндіреді.
5. Болашақ мамандарды балалар мен жастардың, жалпы адам ағзасының жас ерекшеліктерін іс жүзінде пайдалана білуге үйретеді.
Жас физиологиясы мен мектеп гигиенасының маңызы – еліміздің болашақ азаматтарын қазақ халқының мүддесін қорғай алатын білімді, өнерлі, талантты, еңбекқор, яғни жан-жақты дұрыс өсіп дамыған балалар мен жастарды тәрбиелеу мен оқыту. Сондықтан да бұл мұғалімдер мен тәрбиешілер үшін ғана емес, болашақ ата-аналар үшін де маңызы үлкен пән.
Балалар ағзасының қалыпты физиологиясын білу олардың денсаулығын сақтауда маңызды деректер берді. Жасқа байланысты адам денесінің құрылысы мен қызметін зерттеудің дамыған мерзімі ХХ ғасырдың 60 – 80-ші жылдары. Бұл кезде балалардың денесіндегі зат алмасу, энергия алмасуы, тыныс жүйесінің ерекшеліктері, жүрек-қан тамырлары жүйесінің өсіп дамуы және ерекшеліктері толығынан зерттеледі.
Мектеп гигиенасы ғылымының нағыз қалыптасуы ХІХ ғасырдың ортасында бастауыш және орта мектептерде жүргізілген бақылаулар мен эксперименттік зерттеулердің материалдарын жинап жүйеге келтірумен байланысты. Балаларды тәрбиелеу жағдайларына байланысты олардың денесінің дамуы анықталады. Жақыннан көру қабілеті баланың сыныптан сыныпқа көшкен сайын үдеп, көбейе түсетіні көрсетіліп, оны болдырмау шаралары жазылды. Бұл көздің өткірлігін төмендетпеу үшін сынып бөлмесіндегі жарықтың, мектеп жиhаздарының әсерін көрсетіп, партаның алғашқы құрылысын жобалау, сабақ жүргізуге арналған талаптарды ұсынуға мүмкіндік берді. Ғылыми зерттеулер арқылы балалардың өсуі мен дамуы тікелей олардың денсаулығына байланысты екені анықталды. Нашар өскен балалар түрлі аурулармен көп ауыратыны белгілі болды. Кейбір созылмалы аурулар балалар бақшасының ересектер тобында жүргенде пайда болып, олардың мектептегі оқуына кушті әсер ететіні табылды. Осыған орай бала бақшасындағы аурудың алдын алу шаралары күшейтілді.
Бала ағзасына әсер ететін жағдайларды зерттеп қана қоймай, сол әсерлерге қарсы жұмыстар ұйымдастырудың маңызы зор. Оның ішінде балалардың түрлі жағымсыз жағдайларға бейімделу қабілетін анықтап, ағзаның мүмкіншіліктерін пайдалану жолдарын тауып, мектепке дейінгі балалар мекемелері мен мектептерде санитарлық жұмыстарды жөнге келтіру қажет.
Негізгі әдебиеттер. [1-11]
Қосымша әдебиеттер. [2-3]
2.2.2. Дәріс тақырыбы. Балалар мен жасөспірімдердің өсу мен дамудың жалпы заңдылықтары.
Дәріс тезистері.
Балалар мен жастардың ағзасы үнемі өсіп дамуда болады. Ағзада торшалардың саны мен салмағының ұлғаюына байланысты дене көрсеткіштерінің артуын өсу деп атайды. Ағзаның негізгі 3 дене көрсеткіші бар: бойы, салмағы, кеуде шеңбері.
Өсумен қатар ағзада даму жүріп жатады. Даму деп сан көрсеткіштерінің сапалық көрсеткіштерге айналып, ұлпалардың жекеленіп белгілі бір қызмет атқаруға бейімделуін, мүшелерінің қызметтерінің артуын, баланың ақыл-ой өрістерінің молаюын айтады. Даму 2 түрге бөлінеді: физикалық және әрекеттік.
Адам өмірін негізінен 3 кезеңге бөлуге болады: өсіп даму және жетілу, кемелдену, қартаю. Дамып жетілу дегеніміз жастардың жыныстық жетілуі және өзінің ұрпағын жалғастыру қабілетінің пайда болуы. Бұған қоса, әлеуметтік қызметтерді атқару, рухани және мәдениет қазыналарын жасау.
Өсу мен дамудың 6 заңдылықтары бар:
Достарыңызбен бөлісу: |
