Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі
|
Тақырыбы/Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі мазмұны
|
Оқыту мақсаты
|
1 ‑ тоқсан
|
10.1
Атом құрылысы
|
Атом – күрделі бөлшек.
«Орташа салыстармалы атомдық массаны есептеу» тақырыбына есептер шығару
|
10.1.2.1- «нуклидтер» мен «нуклондар» ұғымының физикалық мәнін түсіндіру;
10.1.2.2- табиғи қоспадағы химиялық элемент изотоптарының орташа салыстырмалы атомдық массаларын есептеу;
|
Масс-спектрометр.
Көрсетілім №1 (анимация) «Масс‑ спектрометрдің жұмыс принципі»
|
10.1.2.3- масс‑спектрометрдің негізгі бөліктерін атау және олардың функциясын сипаттау;
10.1.2.4- қарапайым масс‑спектрді заттардың салыстырмалы атомдық және салыстырмалы молекулалық массасын анықтау үшін интерпретациялау;
|
Радиоактивтілік
|
10.1.2.5- радиоактивтіліктің табиғатын және радиоактивті изотоптарды қолдануды түсіндіру;
10.1.2.6- изотоптардың ядросы тұрақтылығын анықтау үшін химиялық элементтердің протон/нейтрон қисығын қолдану;
10.1.2.7- ядролық реакциялар теңдеулерін құрастыру;
|
Атом модельдері
|
10.1.2.8- атом моделінің эволюциясын түсіндіру;
|
Энергетикалық деңгейлер. Кванттық сандар және орбитальдар
|
10.1.3.1- квант сандарының мәні мен сипаттамасын атаау;
10.1.3.2- электрон орбитальдарын толтыру ережесін: минимальді энергия принципі, Паули принципі, Хунд ережесін қолдану;
10.1.3.3 s, p, d, f орбитальдарының пішінін ажырату;
10.1.3.4- алғашқы 36 химиялық элементтің электрондық конфигурациясын жазу;
|
10.1 Стехиометрия
|
Химияның негізгі стехиометриялық заңдары
|
10.1.1.1- химияның негізгі стехиометриялық заңдарының тұжырымдамасын, қолдану аясын атау: зат массасының сақталу заңы, көлем қатынастар заңы, Авогадро заңы;
|
Салыстырмалы атомдық және молекулалық масса
|
10.1.1.2- «салыстырмалы атомдық масса», «салыстырмалы молекулалық масса» және «молярлық масса» ұғымдарының физикалық мәнін түсіндіру;
|
Зат мөлшері. Стехиометриялық заңдар
|
10.1.1.3- зат мөлшері ұғымын және стехиометриялық заңдарды қолданып есептеулер жүргізу;
|
Реакция теңдеулері бойынша есептеулер. Практикалық жұмыс №1 «Теориялық мүмкіндікпен салыстырғандағы өнімнің проценттік шығымын есептеу».
|
10.2.2.1- қалыпты және стандартты жағдайда «молярлық концентрация», «молярлық көлем» ұғымдарын қолданып есептеулер жүргізу;
10.2.2.2- бастапқы заттардың белгiлi зат мөлшерлері (массалары, көлемдері, бөлшек сандары) бойынша реакцияға қатысқан заттардың бiреуi артық мөлшерде және құрамында белгілі үлесте қоспалары бар болған жағдайда реакция өнiмдерiнiң зат мөлшерлерін (массаларын, көлемдерін, бөлшек сандарын) есептеу;
10.2.2.3- теориялық мүмкіндікпен салыстырғандағы реакция өнімінің шығымын процентпен есептеу;
|
10.1
Химиялық байланыс
|
Ковалентті байланыс.
Ковалентті байланыс қасиеттері
|
10.1.4.1- донор-акцепторлы және алмасу механизмі бойынша ковалентті байланыстың түзілуін түсіндіру;
10.1.4.2- қос және үш еселі байланыстың түзілуін түсіндіру;
10.1.4.3- ковалентті байланыстың қасиеттерін сипаттау;
|
Гибридтену түрлері: sp, sp2, sp3.
Лабораториялық жұмыс №1
«Ковалентті байланысты заттардың (N2, О2, алмаз) моделін құрастыру»
|
10.1.4.4- гибридтелу түрінің әртүрлілігінің физикалық мәнін түсіндіру;
10.1.4.5- заттың құрылысы мен қасиеттерінің өзара байланысын түсіндіру;
|
Электртерістілік және байланыс полярлығы
|
10.1.4.6- атомдардың электртерістілік ұғымының физикалық мәнін түсіндіру және оның негізінде химиялық байланыстың түрін болжау;
10.1.4.7- ковалентті байланысты қосылыстар үшін «нүктелер мен айқыштар» диаграммасын құрастыру;
|
Иондық байланыс
|
10.1.4.8- иондық байланыстың қарама-қарсы зарядталған иондардың электростатикалық тартылуы нәтижесінде түзілетіндігін түсіну;
10.1.4.9- ионды байланысты қосылыстар үшін «нүктелер мен айқыштар» диаграммасын құрастыру;
|
Валентті электрон жұбы бұлттарының тебісу теориясы
|
10.1.4.10- молекулалардың және иондардың кеңістіктік пішінін жорамалдау үшін валентті электрон жұбы бұлттарының тебісу теориясын қолдану;
|
Металдық байланыс
|
10.1.4.11- металдық байланыстың табиғатын және оның металдардың физикалық қасиеттеріне әсерін түсіндіру;
|
Сутектік байланыс
|
10.1.4.12- сутекті байланыстың түзілу механизмін түсіндіру;
|
Кристалдық торлар.
Лабораториялық жұмыс №2 «Кристалл тор модельдерін құрастыру»
|
10.1.4.13- кристалл тор типтері және байланыс түрлері әртүрлі қосылыстардың қасиеттерін болжау;
|
Молекулааралық күштер
|
10.1.4.14- молекулааралық өзара әсерлесу табиғатын түсіндіру;
|
10.1 Периодтылық
|
Период және топ бойынша элементтер қасиеттерінің өзгеру заңдылықтары
|
10.2.1.1- химиялық элемент атомдарының физикалық қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарының сипаттау: атом радиусы, иондану энергиясы, электронтартқыштық, электртерістілік және тотығу дәрежесі;
|
Период және топта қосылыстардың қышқылды – негіздік қасиеттерінің өзгеру заңдылықтары.
Көрсетілім №2 «Оттекке қатысы бойынша 3-период элементтерінің химиялық белсенді қосылыстарын зерттеу».
Көрсетілім №3
«3-период элементтері оксидтерінің қасиеттерін, олардың ерітінділерінің рН – ын зерттеу арқылы зерделеу»
|
10.2.1.2- период және топ бойынша химиялық элементтердің оттекті және сутекті қосылыстарының қышқылдық – негіздік қасиеттерінің өзгеру заңдылығын түсіндіру;
|
Периодтар және топтарда қосылыстардың тотығу – тотықсыздану қасиеттерінің өзгеру заңдылықтары
|
10.2.1.3- периодтар және топтарда бойынша химиялық элементтердің қосылыстарының тотығу - тотықсыздану қасиеттерінің өзгеру заңдылығын болжау;
10.2.1.4- периодтық кестеде орналасуы бойынша химиялық элементтердің және олардың қосылыстарының қасиеттерін болжау;
|
2‑тоқсан
|
10.2
Органикалық химияға кіріспе
|
Органикалық заттардың құрамы мен құрылысын көрсету әдістері.
Лабораториялық жұмыс №3 «Үш өлшемді құрылымдарды модельдеу»
|
10.4.2.1- органикалық химия - бұл көмірсутектер және олардың туындыларының химиясы деп түсіну;
10.4.2.2- көмірсутектердің эмпирикалық, молекулалық, құрылымдық және кеңістіктік формулаларын ажырату;
10.2.2.4- элементтердің белгілі массалық үлестері және олардың буларының салыстырмалы тығыздығы бойынша органикалық заттардың қарапайым және молекулалық формуласын табу;
|
Функционалдық топтар
|
10.4.2.3 -функционалдық топтар бойынша органикалық қосылыстардың негізгі кластарын ажырату;
|
Гомологтық қатар.
Алифатты қосылыстардың Теориялық және қолданбалы химияның халықаралық одағы номенклатурасы.
Лабораториялық жұмыс №4 «Гомологтық қатардағы органикалық заттар молекулаларының модельдерін құрастыру»
|
10.4.2.4 -гомологтық қатардың қалыптасуын және оның өкілдері қасиеттерінің ұқсастығын түсіндіру;
10.4.2.5 -қосылыстардың құрылымдық формуласын құру және оларды Теориялық және қолданбалы химияның халықаралық одағы номенклатурасы бойынша атау;
|
Изомерия түрлері.
Лабораториялық жұмыс №5 «Органикалық қосылыстар изомерлерінің молекулаларының модельдерін құрастыру»
|
10.4.2.6- изомерия түрлерін атау және изомерлер формулаларын құрастыру: құрылымдық, байланыстың орны бойынша, функционалдық топтар және классаралық изомерлер;
|
Алкандар. Алкандардың жану өнімдері.
Лабораториялық жұмыс №6 «Әр түрлі отын түрлерінің тиімділігін салыстыру».
«Жану өнімдері бойынша заттардың формулаларын анықтау» тақырыбына есептер шығару
|
10.4.2.7- әр түрлі алкандардың жану процесін зерттеу
және олардың отын ретінде қолдануын түсіндіру;
10.4.2.8- алкандардың жану өнімдерін және қоршаған ортаға экологиялық салдарын бағалау;
10.4.2.9- берілген жану өнімдері бойынша заттың молекулалық формуласын анықтау;
|
Алкандардың бос-радикалды орынбасу реакциясы механизмі.
Галогендеу
|
10.4.2.10- алкандардың галогендену реакциясы мысалында орынбасу реакциясының бос радикалды механизмін түсіндіру;
10.4.2.11- алкандардың галогендеу реакция теңдеулерін құру;
|
Мұнай, құрамы, өңдеу әдістері және мұнай өнімдері
|
10.4.2.12- мұнайды фракциялау процесін және фракциялардың қолдану аясын түсіндіру;
10.4.2.13- термиялық және катализдік крекинг процесін түсіндіру
|
10.2
Термодинамикаға кіріспе
|
Ішкі энергия және энтальпия.
Практикалық жұмыс
№ 2 «Экзо‑ және эндотермиялық реакциялар».
Практикалық жұмыс №3 «Бейтараптану реакциясының жылу эффектісін анықтау»
|
10.3.1.1- ішкі энергия және энтальпия өзгерістер жылу эффектісі болып табылатындығын түсіну;
10.3.1.2- химиялық реакциялар - байланыстардың үзілуі мен жаңа байланыстардың түзілу процесін қамтитындығын түсіну;
10.3.1.3- реакцияның энтальпия өзгерісін тәжірибе жүзінде анықтау және оны анықтамалық деректер негізінде есептеу;
|
Гесс заңы және оның салдары.
Есеп шығару
«Гесс заңы және оның салдарын қолдану»
|
10.3.1.4- Гесс заңының физикалық мәнін түсіндіру және оны химиялық реакцияның энтальпия өзгерісін есептеу үшін қолдана алу;
|
Энтропия
|
10.3.1.5- энтропияны жүйенің ретсіздік өлшемі ретінде түсіндіру және оны анықтамалық деректер арқылы есептеу;
|
Гиббстің бос энергиясы
|
10.3.1.6- Гиббстің бос энергия өзгерісін түсіндіру және анықтамалық деректер арқылы есептеу;
10.3.1.7- термодинамикалық мәндер бойынша реакцияның өздігінен жүру бағытын болжау;
|
10.2 Кинетика
|
Химиялық реакция жылдамдығы
|
10.3.2.1- гомогенді және гетерогенді реакциялар үшін жылдамдық өрнегін білу;
10.3.2.2- қарапайым реакциялардың орташа жылдамдығына есептеулер жүргізу;
|
Концентрацияның реакция жылдамдығына әсері.
Қысымның реакция жылдамдығына әсері.
Есеп шығару
«Әрекеттесуші массалар заңы».
|
10.3.2.3- реакциялар үшін әрекеттесуші массалар заңының қолданылатындығын түсіндіру;
10.3.2.4 -әрекеттесуші массалар заңы бойынша есептеулер жүргізу;
10.3.2.5- химиялық реакция жылдамдығына қысымның әсерін түсіндіру;
|
Температураның реакция жылдамдығына әсері.
Практикалық жұмыс №4 «Химиялық реакция жылдамдығына әр түрлі факторлардың әсерін зерттеу».
Есеп шығару
«Вант -Гофф ережесі»
|
10.3.2.6- химиялық реакция жылдамдығына температураның әсерін тәжірибе жүзінде зерделеу;
10.3.2.7 -химиялық реакция жылдамдығына концентрацияның әсерін тәжірибе жүзінде зерделеу;
10.3.2.8- Вант-Гофф ережесі бойынша есептеулер жүргізе алу;
10.3.2.9- химиялық реакция жылдамдығына температура әсерін түсіндіру үшін Максвелл-Больцман таралу қисығын және белсендіру энергиясын қолдана алу;
10.3.2.10- «белсендіру энергиясы» ұғымының физикалық мәнін түсіндіру;
|
Катализ.
Лабораториялық жұмыс №7 «Реакция жылдамдығына әр түрлі катализаторлар әсерінің тиімділігін зерттеу»
|
10.3.2.11- катализ процесінің мәнін түсіндіру;
10.3.2.12- гомогенді және гетерогенді катализді ажырату;
10.3.2.13- катализаторлардың әсер ету механизмін түсіндіру;
10.3.2.14 -сутек пероксидінің айырылу жылдамдығына әр түрлі катализаторлардың әсерін тәжірибе жүзінде зерделеу;
|
3 ‑ тоқсан
|
10.3
Химиялық тепе-теңдік
|
Химиялық тепе-теңдік
Лабораториялық жұмыс №8 «Динамикалық тепе – теңдік күйін зерттеу»
|
10.3.3.1- химиялық тепе – теңдіктің динамикалық сипатын түсіндіру;
|
Химиялық тепе- теңдікке әсер ететін факторлар. Ле-Шателье-Браун принципі.
Көрсетілім №4 «Әр түрлі факторларлардың динамикалық тепе – теңдік күйіне әсерін зерделеу»
|
10.3.3.2- химиялық тепе-теңдікке температура, концентрация және қысым өзгерісінің әсерін болжау;
10.3.3.3- не себепті катализатор тепе-теңдіктің тез орнауына әсер ететінін, бірақ ығысуына әсер етпейтіндігін түсіндіру;
10.3.3.4 -әр түрлі факторлардың тепе-теңдіктің ығысуына әсерін тәжірибе жүзінде зерттеу;
|
Тепе – теңдік константасы.
«Тепе –теңдік константасын мен тепе-теңдік күйдегі концентрацияларды табу» тақырыбына есептер шығару
|
10.3.3.5- берілген реакция үшін тепе-теңдік константасын жазу;
10.3.3.6- тепе – теңдік константасына әр түрлі факторлардың әсерін болжау;
10.3.3.7- тепе-теңдік константасына қатысты есептерді шығару;
|
Өнеркәсіптік процестердегі химиялық тепе-теңдік
|
10.3.3.8- Габер процесі мысалында химиялық өнеркәсіптегі өнімнің шығымын арттыруда химиялық тепе - теңдіктің ығысу ролін түсіндіру;
|
10.3
Алкендер
|
Құрамы, құрылымы және реакцияға түсу қабілеті.
Лабораториялық жұмыс № 9 «Байланыстың қанықпағандығына сапалық реакция»
|
10.4.2.14- "қанықпағандық" терминін және оның қосылыстың қасиеттеріне әсерін түсіндіру;
10.4.2.15- алкендердің қанықпағандығын тәжірибе жүзінде дәлелдеу;
|
Стереоизомерия (цис-транс немесе E-Z).
Лабораториялық жұмыс №10 «Бутен ‑1 және бутен – 2‑ нің кеңістіктегі молекула моделі арқылы цис – және транс‑ изомерияны оқып білу»
|
10.4.2.16 - цис- және транс- изомерлер формулаларының моделін құра білу және оны стереоизомерияның бір түрі ретінде түсіну;
|
Алкендердің қосылу реакциялары
|
10.4.2.17- электрофильді және нуклеофильді бөлшектерді ажырату;
10.4.2.18- алкендер үшін электрофильді қосылу реакциясы механизмін түсіндіру;
10.4.2.19- асимметриялы алкендерге қосылу реакциясының өнімдерін болжау;
10.4.2.20- қосылу реакциялары теңдеулерін құру: галогендеу, гидратациялау, гидрогалогендеу;
|
Полимеризация.
Көрсетілім №5
«Этиленнің полимерлену реакциясын модельдеу»
|
10.4.2.21- полимерлеу реакциясының физикалық мәнін түсіндіру;
10.4.2.22- химиялық реагенттерге қатысы бойынша пластиктердің салыстырмалы инерттілігін тәжірибе жүзінде дәлелдеу;
10.4.2.23- полиэтилен өндірісі процесінің схемасын құру;
10.4.2.24- полиалкендердің қолдану аймағын атау және олардың өнімдерін қайта өңдеудің маңыздылығын бағалау;
|
10.3
Тотығу – тотықсыздану реакциялары
|
Тотығу – тотықсыздану процесі
|
10.2.3.1- электронды баланс әдісімен тотығу‑ тотықсыздану реакциясы теңдеулерін құрастыру;
10.2.3.2- жартылай иондық реакция әдісімен тотығу – тотықсыздану реакция теңдеулерін құрастыру;
|
Электрохимиялық потенциалдар қатары
|
10.2.3.3- «стандартты электродтық потенциал» ұғымын сипаттау;
|
Гальваникалық элементтер. Практикалық жұмыс №5 «Металдардың электрохимиялық кернеу қатарын құрастыру»
|
10.2.3.4- сулы ерітіндідегі химиялық реакциялардың жүру мүмкіндігін болжау үшін стандартты электродтық потенциалдар кестесін қолдану;
10.2.3.5- гальваникалық элементті химиялық реакция энергиясын электр энергиясына айналдыратын құрылғы есебінде түсіну;
10.2.3.6- гальваникалық элементтің жұмыс принципін түсіндіру;
10.2.3.7- аккумуляторларды зарядтау және разрядтау процесін сипаттау;
|
Электролиз және Фарадей заңы.
Көрсетілім №6
«Тұз ерітінділерінің электролизі».
«Электролиз заңдары» тақырыбына есептер шығару
|
10.2.3.8- электролиз процесінің мәнін сипаттау;
10.2.3.9- электродтардағы электролиз өнімдерін болжау үшін эмпирикалық ережелерді қолдану;
10.2.3.10- электролизге сандық есептеулер жүргізу үшін Фарадей заңдарын қолдану;
|
10.3
Спирттер
|
Спирттердің жіктелуі және химиялық қасиетттері.
Лабораториялық жұмыс №11 «Біріншілік, екіншілік, үшіншілік спирттерге клий дихроматы әсерін зерттеу».
Лабораториялық жұмыс №12 «Спирттердің судағы ерігіштігі, жануы, бір атомды және көпатомды спирттерге сапалық реакциялар»
|
10.4.2.25- спирттерді функционалдық топтардың орналасуы және гидроксил тобының саны бойынша жіктеу;
10.4.2.26- молекуладағы атомдардың өзара әсері негізінде спирттердің химиялық қасиеттерін түсіндіру;
10.4.2.27- біратомды және көпатомды спиртттерге сапалық реакция жүргізу;
|
Этил спиртін өнеркәсіптік өндіру Практикалық жұмыс
№6 «Глюкозаны ашыту арқылы этил спиртін алу»
|
10.4.2.28- этанолды этиленді гидратациялау және глюкозаны ашыту арқылы алу реакциясының теңдеулерін құрастыру;
10.4.2.29- этанолды алу әдістерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін бағалау;
10.4.2.30- спирттердің адам ағзасына уытты әсерін зерттеу;
|
4 -тоқсан
|
10.4А
Галогеналкандар
|
Галогеналкандарды алу
|
10.4.2.31- галогеналкандарды алу реакциясының радикалды механизімін түсіндіру;
10.4.2.32- галогеналкандардың әсеріне байланысты қоршаған ортада туындаған мәселелерді айқындау;
|
Галогендердің нуклеофильді орынбасу реакциялары
|
10.4.2.33 -нуклеофильді реагенттермен галогеналкандардың реакция теңдеулерін құрастыру;
10.4.2.34 -нуклеофильді орынбасу реакциясының механизмін түсіндіру;
|
Галогендердің элиминирлеу реакциялары
|
10.4.2.35- элиминирлеу реакциясының механизмін түсіндіру;
|
10.4 Аналитикалық әдістер
|
Заманауи зерттеулердегі аналитикалық әдістер
|
10.1.4.15 -инструменталды талдау әдістердің қолданылу аймақтарын атау;
|
Хроматография.
Лабораториялық жұмыс №13 «Қағаз хроматографиясы»
|
10.1.4.16 -қағаз хроматографиясы әдісімен заттарды бөлу принципін сипаттау және бөлінетін компоненттің сіңіру коэффициентін есептеу;
|
Масс-спектрометрия
|
10.1.4.17 -заттың молекулалық және құрылымдық формулаларын анықтау үшін қарапайым масс-спектрді талдау;
|
10.4
17 ‑топ элементтері
|
Галогендер қасиеттерінің өзгеру заңдылықтары
|
10.2.1.5 -топ бойынша галогендердің физикалық және химиялық қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарын түсіндіру;
|
Галогендердің тотығу – тотықсыздану қасиетттері
|
10.2.1.6- галогендердің тотығу-тотықсыздану реакция теңдеулерін құрастыру;
|
Сулы ерітіндідегі галогенид иондарын анықтау. Практикалық жұмыс №7 «Галогендер қасиеттерін зерттеу және сулы ерітіндідегі галогенид иондарын анықтау»
|
10.2.1.7 -галогенид-иондарды тәжірибе жүзінде анықтауды жоспарлау және анықтау;
|
Галогендер және олардың қосылыстарының қолданылуы
|
10.2.1.8- хлордың суды залалсыздандыруда қолдануын түсіндіру және осы процестің артықшылықтары мен кемшіліктерін бағалау;
10.2.1.9 -галогендер және олардың қосылыстарының физиологиялық ролін анықтау;
|
10.4
2 (ІІ) - топ элементтері
|
2 (ІІ) - топ элементтерінің физикалық қасиеттері
|
10.2.1.10 2 -(ІІ) топ элементтерінің физикалық қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарын түсіндіре алу;
|
2 (ІІ) -топ элементтерінің химиялық қасиетттері. Практикалық жұмыс №8 «2 (ІІ) - топ элементтері және оның қосылыстары қасиеттерін зерделеу»
|
10.2.1.11 2 -(ІІ) топ элементтерінің химиялық қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарын түсіндіре алу;
10.2.1.12 -сілтілік-жер металдардың маңызды қосылыстарының қолданылу аясын атау;
|
Практикалық жұмыс №9 «Эксперименттік есептер шығару»
|
10.2.1.13 2- (ІІ) топ металдарын сапалық анықтауды жоспарлау және оны тәжірибе жүзінде жасау;
|
Табиғи карбонаттар
|
10.2.1.14 -табиғаттағы карбонаттар айналымының схемасын құру және олардың қолданылу аймағын атау;
|
